Bouwen aan groenexpertise

Ridderzuring

Rumex obtusifolius

Ridderzuring is een forse zuringsoort die tot anderhalve meter hoog kan worden. De plant heeft grote wortelstandige bladeren met een kenmerkende hartvormige voet. De bladeren hoger aan de stengel zijn meer spiesvormig en missen de hartvormige voet. Soms is de hoofdnerf van de bladeren rood. Rood door het zogezegd afvegen van het bebloede zwaard van een ridder, een ezelsbruggetje dat niet steeds klopt. De hoofdnerf is namelijk dikwijls gewoon groen. Het bloemdek is groen en rood gekleurd. De bloemen zitten in groepjes bijeen in een vertakte vrij open pluim met naar boven gebogen takken. Dit is de typische bloeiwijze voor zuringen.

Beheer:

Ridderzuring is in vele natuurstreefbeelden een indicatie van verruiging. Een beter maaibeheer, waarbij al het maaisel goed wordt opgeruimd, kan mogelijk deze verruiging tegengaan.

Op terreinen met kale bodem zoals bij natuurherstel of het aanleggen van een bloemenweide kan Ridderzuring zich massaal vestigen. Dit kan men enkel voorkomen door Ridderzuring in de omgeving van dat terrein niet in zaad te laten komen. Eenmaal gevestigd zal het enkele jaren duren voordat Ridderzuring zal verdwijnen via goed maaibeheer. Indien je verdere uitbreiding van de soort wil voorkomen is het belangrijk te maaien voordat Ridderzuring in zaad staat.

Bij de aanleg van een bloemenweide kan je manueel de gevestigde Ridderzuringen verwijderen door ze uit te steken. Hoe jonger en kleiner de planten hoe beter dit gaat. Ridderzuring vormt namelijk snel een vrij forse penwortel. Het volledig uitsteken van deze wortel is nodig voor succesvolle verwijdering.  Dit beheer is enkel mogelijk op vrij kleine oppervlaktes.

is een waardplant voor

Grote vuurvlinder

is een waardplant voor

Kleine vuurvlinder

is een indicator van een goede toestand voor

Natura 2000: Dynamische rivieren met voedselrijk slikoevers met eenjarige planten (3270)

is een indicator van een goede toestand voor

Natuurstreefbeeld: Dynamische rivieren met voedselrijk slikoevers met eenjarige planten (3270)

is een indicator van een goede toestand voor

Natuurstreefbeeld: Wilgenvloedbos (91E0_sf)

Hoogte plant

Minimaal:
80cm
Maximaal
150cm

Licht

Min:
lichte schaduw
Max:
licht

Voedsel

Min:
zeer voedselrijk
Max:
zeer voedselrijk

Bloeiperiode

Vanaf:
juni
Tot:
oktober

Vocht

Min:
vochtig
Max:
vochtig

Bloemkleur

bloemdek ontbreekt

Bestuiving

windbestuiving
Areaal:

Het natuurlijk areaal van ridderzuring is in hoofdzaak beperkt tot Europa. De plant komt voor in de gematigde delen van Europa, noordwaarts tot Zuid-Scandinavië en oostwaarts tot de Oeral en de Kaukasus. Op het Iberisch Schiereiland en in het zuiden van Italië en Griekenland komt ze slechts sporadisch voor. De soort werd geïntroduceerd in Zuid-Afrika, Noord- en Zuid-Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland en is in grote delen van Noord-Amerika algemeen verspreid. In België is ridderzuring overal algemeen. De ondersoort transiens is mogelijk inheems in het zuiden van het land, in het Maasdistrict, het Lotharings en Ardens district (DUVIGNEAUD 1973).

Verspreiding in Vlaanderen:

Van ridderzuring is in Vlaanderen vermoedelijk alleen subsp. obtusifolius inheems. Toch komen hier ook populaties voor van subsp. transiens, een taxon uit Midden-Europa en het zuiden van Scandinavië. In Vlaanderen is ridderzuring overal uiterst algemeen. Omdat de soort als ubiquist in de vorige Atlas (VAN ROMPAEY & DELVOSALLE 1972) geen kaartje kreeg, zijn hier voor de periode 1939- 1971 arbitrair alle uurhokken ingekleurd. De ondersoort transiens werd in grote aantallen waargenomen langs de Schelde, waar ze onder meer groeit in vochtige weiden.

Legende: vierkant 1939-1971, stip 1972-2004:
Verspreidingskaart
Zaadbank:
behoudt kiemkracht op lange termijn (zaden overleven op zijn minst 5 jaar, en vaak langer).
Kiemperiode:
vanaf Voorjaar tot Zomer
Gebruik:
geen nuttig gebruik
Bladseizoen:
overwinterend groen
Worteldiepte:
100cm
Levensvorm:
hemicryptofyt
Mycorrhizen:
25% of minder waarnemingen bevatten mycorrhizen
Geslachtsverdeling:
tweeslachtig
Vruchttype:
eenzadige dopvrucht of noot
Vruchtkleur:
onopvallend
Verbreidingswijze:
dieren (uitwendig)
water
wind
Verbreidingsstrategie:
een overblijvende zaad - of sporenbank
Indigeniteit:
inheems
Herkomst:
oorspronkelijk inheems
Levensstrategie volgens Grime:
CR
Grime-competitiewaarde:
5.00
Grime-stresswaarde:
0.00
Grime-ruderaliteitswaarde:
5.00
Ellenberg licht:
half-lichtplanten
Ellenberg vocht:
indicator van matig vochtige tot vochtige standplaatsen
Ellenberg pH:
indifferent
Ellenberg voedselrijkdom:
zeer uitgesproken stikstofrijke bodems
Maaigevoeligheid:
redelijk maaitolerant
Ecologische amplitude:
brede amplitude
Gebondenheid aan grondwater:
afreatofyt

Ridderzuring groeit op allerlei vochtige, zeer voedselrijke terreinen met diverse bodemtypes. De soort wordt aangetroffen in hooilanden en weiden, in de rand van bouwland, in stadsplantsoenen en tuinen, langs sloten, in ruigten en wegbermen, en op braakland. De soort staat bovendien in heggen, in struwelen en langs bospaden, langs de oevers van waterlopen en op ruderale plaatsen.

Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Beschermd:
Nee
Rode lijst:
niet bedreigd
Zeldzaamheid KFK-klasse:
> = 3184 kwartierhokken
In samenwerking met:
Auteur atlasteksten:
Anne Ronse
Referenties
  • Van Landuyt W., Hoste I., Vanhecke L., Van den Bremt P. Vercruysse W. & De Beer D. (red.) 2006. Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. Nationale Plantentuin en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek i.s.m. Flo.Wer vzw.

Cursussen bij Inverde

Boeken