Overslaan en naar de inhoud gaan

Over Ecopedia
Mijn ecopedia

Natuurkennis
- Basisinformatie
Natuur & Groen
Wet & beleid
Materiaal
Groene economie

Menu

Trefwoorden invoeren

U bent hier

Home › Speerdistel

Speerdistel

Cirsium vulgare

Speerdistel, Cirsium vulgare

Habitat:

Speerdistel is een ruigtesoort die op zeer voedselrijke, vochtige en vaak verstoorde bodems groeit.

Infofiche

Hoogte plant

Min60cm

Max120cm

Licht

Minlichte schaduw

Maxvolle zon

Voedsel

Minzeer voedselrijk

Maxzeer voedselrijk

Bloeiperiode

Vanafjuli

Totaugustus

Vocht

Minvochtig

Maxvochtig

Bloemkleurpaars, violet, purper, lila

Bestuiving

bijen, hommels e.a.

dag- en nachtvlinders

Verspreiding (Atlas Flora 2006)

Sluiten

Areaal

Het areaal is het verspreidingsgebied van een een soort, een levensgemeenschap of een biotooptype. De grenzen van het verspreidingsgebied worden bepaald door de habitateisen van een soort, het klimaat en door natuurlijke barrières.

Lees meer

Speerdistel is van oorsprong een soort van het noordelijk halfrond die van West-Europa tot Centraal-Azië voorkomt. Tegenwoordig is het echter een kosmopoliet die voorkomt in grote delen van Noord-Amerika, in Zuid-Afrika, Ethiopië, Saoedi-Arabië, Australië, Nieuw-Zeeland en Argentinië. In Europa ont- breekt ze enkel in de arctische gebieden van Scandinavië en Rusland. In België is de soort overal zeer algemeen.

Verspreiding in Vlaanderen

In Vlaanderen is speerdistel uiterst algemeen maar in de Kempen is de soort minder talrijk. Net als voor akkerdistel geldt een verdelgingsplicht voor speerdistel en men mag de soort niet in bloei laten komen. Die maatregel heeft echter weinig invloed gehad op het succes van de soort.

Legende: vierkant 1939-1971, stip 1972-2004

cirsivul.jpg

Verspreidingskaart

Beschrijving

Sluiten

Zaadbank

Het is al lang bekend dat veel plantensoorten een voorraad kiemkrachtige (levende) zaden in de bodem kunnen achterlaten die wachten op gunstige omstandigheden om te kiemen. Dit fenomeen noemt men een zaadbank. Niet alle zaden zijn echter in staat om lang kiemkrachtig te blijven, zij komen terecht in wat men noemt een tijdelijke zaadbank (die bevat zaden die jonger zijn dan één jaar). Kiemkrachtige zaden die langer dan één jaar in de bodem blijven liggen (de zaden kunnen immers ook opgegeten worden door dieren) komen terecht in wat wetenschappers een permanente zaadbank noemen. Voor het herstel of de ontwikkeling van natuur is vooral deze laatste soort zaadbank van belang.

Lees meer

behoudt kiemkracht op korte termijn (zaden overleven langer dan één jaar, maar gewoonlijk minder lang dan 5 jaar).

Kiemperiode

VanafHerfst

TotVoorjaar

Gebruikgeen nuttig gebruik

Bladseizoenzomergroen

Sluiten

Levensvorm

Verschillende levensvormen worden over het algemeen gescheiden op basis van de plaatsing van de organen die het ongunstige seizoen (koude winter zoals bij ons, of warm zomer zoals aan de Middelandse Zeegebied) overleven en nadien kunnen verder groeien en bloeien (dit kunnen zowel knoppen van een meerjarige plant zijn als zaden van een éénjarige plant). De meest gebruikte indeling van deze vorm is deze van Christen Christiansen Raunkiær.

Lees meer

hemicryptofyt

Sluiten

Mycorrhiza

Een bijzondere groep schimmels in de bodem zijn de zogenaamde mycorrhiza. Deze benaming betekent letterlijk: schimmelwortel. De mycorrhiza bevatten veel schimmelsoorten die in symbiose, meerbepaald in mutualisme, leven met de plant. Mutualisme is een samenwerkingsverband waarbij zowel de plant als de schimmel voordeel hebben. De schimmels groeien hiervoor in en rondom de wortel van de plant zodat voedingsstoffen uitgewisseld kunnen worden.

Lees meer

26-74% van de waarnemingen infectie met blaasvormige-'arbuscular' mycorrhizen

Geslachtsverdeling

Sluiten

Geslachtsverdeling

Bloemen kunnen zowel eenslachtig als tweeslachtig zijn. In het eerste geval bezit de bloem enkel de mannelijke of enkel de vrouwelijke voorplantingsorganen. Er zijn dus mannelijke bloemen, welke enkel meeldraden bezitten, en vrouwelijke bloemen welke enkel een of meerdere stampers bezitten. Enkel deze vrouwelijke bloemen kunnen vrucht dragen. Voorbeelden van eenslachtige bloemen vindt men terug bij de courgette, wilgen en hazelaars. Bij tweeslachtige bloemen zijn zowel de mannelijke als de vrouwelijke voorplantingsorganen aanwezig in de bloem. De overgrote meerderheid van de bedektzadigen (meer dan 90%) hebben tweeslachtige bloemen. In tegenstelling tot eenslachtige bloemen kan er dus zelfbestuiving optreden bij tweeslachtige bloemen.

Verder kunnen planten zowel beide geslachten hebben of enkel mannelijk of vrouwelijk zijn. Planten waarbij zowel mannelijke als vrouwelijke delen voorkomen noemt men éénhuizig (omdat beide geslachten in één huis, zijnde de plant, voorkomen). Eénhuizige planten kunnen dus zowel eenslachtige als tweeslachtige bloemen hebben. Sinds het overgrote gedeelte van de bedekzadige plantensoorten tweeslachtige bloemen heeft, zijn dus ook het overgrote gedeelte van de bedektzadigen éénhuizige planten. Bij tweehuizige planten daarentegen bevinden er zich telkens enkel bloemen van hetzelfde geslacht op elke plant. Er zijn dus mannelijke en vrouwelijke planten aanwezig in een populatie, waarvan enkel de vrouwelijke planten vruchten kunnen dragen. Tweehuizige planten hebben dus altijd enkel eenslachtige bloemen en moeten altijd aan kruisbestuiving doen. Eénhuizige planten met eenslachtige bloemen daarentegen kunnen ook aan buurbestuiving doen, terwijl éénhuizige planten met tweeslachtige bloemen zowel aan buur- als aan zelfbestuiving kunnen doen naast kruisbestuiving. Voorbeelden van tweehuizige planten zijn Hulst, Wilde gagel, Hop en alle wilgensoorten.

Lees meer

tweeslachtig

Sluiten

Vrucht

De vrucht van een bedektzadige plant bestaat eigenlijk enkel uit de zaden, ontstaan na de bevruchting uit de zaadknoppen, omgeven door het vruchtbeginsel welk rijp geworden is. Vaak echter groeien andere delen van de bloem zoals de bloembodem, de kelkblaadjes of zelfs de bloeistengel mee uit tot een deel van de "vrucht". In dit geval spreekt men niet van een "echte vrucht" maar van een schijnvrucht. Voorbeelden van schijnvruchten zijn Aardbei, Appel, Peer, rozenbottel, beukennootje, tamme kastanje en eikel (bij de vier eersten vormt de opgezwollen bloembodem een deel van het vruchtvlees). Vruchten worden vaak door allerlei dieren gegeten en op die manier verspreid verder weg van de volwassen plant, dit om concurrentie met de nakomelingen te vermijden. Andere vruchten zijn voorzien van vruchtpluis om zo door de wind te kunnen worden verspreid. Een typisch voorbeeld hiervan is de paardenbloem.

Lees meer

eenzadige dopvrucht of noot

Vruchtkleuronopvallend

Verbreidingswijze

Sluiten

Verbreiding

Verbreiding en verspreiding zijn vaak termen die voor hetzelfde gebruikt worden. Hier zien we verbreiding als de manier om van één locatie naar een andere te gaan. Bij planten zijn het stuifmeel, sporen of zaden die zich verplaatsen. Verplaatsing van stuifmeel noemen we gamie en verplaatsing van zaden chorie. Entomogamie houdt bijvoorbeeld de verspreiding in van stuifmeel naar de vrouwelijke delen (de stamper) op dezelfde of een andere plant van dezelfde soort. Gamie is dus een wijze van bestuiving. Chorie daarentegen gaat echt over de verspreiding van de zaden of vruchten en draagt dus bij tot de verspreiding van plantensoorten. Bij dieren zijn het de dieren meestal zelf, maar het kunnen ook de eitjes zijn die zich verplaatsen.

Lees meer

wind

mieren

Verbreidingsstrategie

Sluiten

Verbreiding

Verbreiding en verspreiding zijn vaak termen die voor hetzelfde gebruikt worden. Hier zien we verbreiding als de manier om van één locatie naar een andere te gaan. Bij planten zijn het stuifmeel, sporen of zaden die zich verplaatsen. Verplaatsing van stuifmeel noemen we gamie en verplaatsing van zaden chorie. Entomogamie houdt bijvoorbeeld de verspreiding in van stuifmeel naar de vrouwelijke delen (de stamper) op dezelfde of een andere plant van dezelfde soort. Gamie is dus een wijze van bestuiving. Chorie daarentegen gaat echt over de verspreiding van de zaden of vruchten en draagt dus bij tot de verspreiding van plantensoorten. Bij dieren zijn het de dieren meestal zelf, maar het kunnen ook de eitjes zijn die zich verplaatsen.

Lees meer

een groot aantal wijd-verspreide zaden of sporen

Sluiten

Archeofyt en Neofyt

Neofyten zijn plantensoorten die tot de wilde flora van een gebied gerekend worden, maar hier pas ingeburgerd zijn na het jaar 1500. Archeofyten daarentegen zijn plantensoorten die zijn ingevoerd (bewust of onbewust) voor het jaar 1500. Ze zijn dus reeds lang aanwezig in onze streken. Voorbeelden van archeofyten zijn Tamme kastanje, Grauwe els en Korenbloem. Voorbeelden van neofyten zijn : Robinia en Amerikaanse vogelkers in bossen, Kalmoes en Reuzenbalsemien aan oevers, Smalle waterpest en Grote waternavel in het water en het mos Grijs kronkelsteeltje op open zand.

Lees meer

inheems

Herkomstoorspronkelijk inheems

Milieu

Levensstrategie volgens Grime

Sluiten

Grime

C, S en R staan voor competitie, stress en ruderaliteit. De CSR-strategieën worden op twee manieren weergegeven.

Enkel met letter zo heeft Gewone brunel een CRS-strategie, Dotterbloem heeft een S/CSR-strategie. Een Dotterbloem is dus vooral een S-plant maar ook een beetje een R en C plant.
Je kan dit ook vertalen naar numerieke waardes door de 3 plantstrategieën samen op 10 punten te zetten. Een plant met een C-strategie heeft een C-waarde van 10, heeft dus een nulwaarde voor S en R. Het is een zeer competitieve plant een voorbeeld is Grote brandnetel. Een plant met een S-waarde 10 kan zeer goed tegen stress, bijvoorbeeld Muurpeper welke zeer goed kan tegen droogtestress. Bij Gewone brunel krijgt elke strategie evenveel punten dus 3,33 voor C, S en R wat in het totaal dan ook 10 is.

Lees meer

CR

Grime-competitiewaarde

Sluiten

Grime

C, S en R staan voor competitie, stress en ruderaliteit. De CSR-strategieën worden op twee manieren weergegeven.

Enkel met letter zo heeft Gewone brunel een CRS-strategie, Dotterbloem heeft een S/CSR-strategie. Een Dotterbloem is dus vooral een S-plant maar ook een beetje een R en C plant.
Je kan dit ook vertalen naar numerieke waardes door de 3 plantstrategieën samen op 10 punten te zetten. Een plant met een C-strategie heeft een C-waarde van 10, heeft dus een nulwaarde voor S en R. Het is een zeer competitieve plant een voorbeeld is Grote brandnetel. Een plant met een S-waarde 10 kan zeer goed tegen stress, bijvoorbeeld Muurpeper welke zeer goed kan tegen droogtestress. Bij Gewone brunel krijgt elke strategie evenveel punten dus 3,33 voor C, S en R wat in het totaal dan ook 10 is.

Lees meer

5.00

Grime-ruderaliteitswaarde

Sluiten

Grime

C, S en R staan voor competitie, stress en ruderaliteit. De CSR-strategieën worden op twee manieren weergegeven.

Enkel met letter zo heeft Gewone brunel een CRS-strategie, Dotterbloem heeft een S/CSR-strategie. Een Dotterbloem is dus vooral een S-plant maar ook een beetje een R en C plant.
Je kan dit ook vertalen naar numerieke waardes door de 3 plantstrategieën samen op 10 punten te zetten. Een plant met een C-strategie heeft een C-waarde van 10, heeft dus een nulwaarde voor S en R. Het is een zeer competitieve plant een voorbeeld is Grote brandnetel. Een plant met een S-waarde 10 kan zeer goed tegen stress, bijvoorbeeld Muurpeper welke zeer goed kan tegen droogtestress. Bij Gewone brunel krijgt elke strategie evenveel punten dus 3,33 voor C, S en R wat in het totaal dan ook 10 is.

Lees meer

5.00

Ellenberg licht

Sluiten

Ellenbergwaarden

Ellenberg is een Duitse wetenschapper die voor zeer veel planten indicatorwaarden heeft bepaald. Deze indicatorwaarden worden gegeven voor de volgende abiotische factoren:

Licht (L)
Vochtigheid (F)
pH, gemeten als bodem pH of water pH (R)
Voedselrijkdom of productiviteit, vaak gemeten als hoeveelheid stikstof in de bodem (N)
Zouttolerantie (S)

Elke plantensoort krijgt dan voor elke omgevingsfactor een bepaalde waarde tussen 1 (0 voor zouttolerantie) en 9 (of 12 voor vochtigheid) en kan zo een ecologische plaats krijgen ten opzichte van andere plantensoorten. Hill, een Engelse wetenschapper, herwerkte de oorspronkelijke Ellenbergwaarden zodat deze beter toepasbaar zijn voor Groot-Brittannië. Groot-Brittannië heeft namelijk een ander klimaat dan Centraal Duitsland. Op deze website worden de oorspronkelijke waarden van Ellenberg gebruikt. In de publicatie hieronder vind je de aangepast waarden van Hill en ook de oorspronkelijke waarden.

Lees meer

lichtplanten

Ellenberg vocht

Sluiten

Ellenbergwaarden

Ellenberg is een Duitse wetenschapper die voor zeer veel planten indicatorwaarden heeft bepaald. Deze indicatorwaarden worden gegeven voor de volgende abiotische factoren:

Licht (L)
Vochtigheid (F)
pH, gemeten als bodem pH of water pH (R)
Voedselrijkdom of productiviteit, vaak gemeten als hoeveelheid stikstof in de bodem (N)
Zouttolerantie (S)

Elke plantensoort krijgt dan voor elke omgevingsfactor een bepaalde waarde tussen 1 (0 voor zouttolerantie) en 9 (of 12 voor vochtigheid) en kan zo een ecologische plaats krijgen ten opzichte van andere plantensoorten. Hill, een Engelse wetenschapper, herwerkte de oorspronkelijke Ellenbergwaarden zodat deze beter toepasbaar zijn voor Groot-Brittannië. Groot-Brittannië heeft namelijk een ander klimaat dan Centraal Duitsland. Op deze website worden de oorspronkelijke waarden van Ellenberg gebruikt. In de publicatie hieronder vind je de aangepast waarden van Hill en ook de oorspronkelijke waarden.

Lees meer

indicator van matig vochtige standplaatsen

Sluiten

Ellenbergwaarden

Ellenberg is een Duitse wetenschapper die voor zeer veel planten indicatorwaarden heeft bepaald. Deze indicatorwaarden worden gegeven voor de volgende abiotische factoren:

Licht (L)
Vochtigheid (F)
pH, gemeten als bodem pH of water pH (R)
Voedselrijkdom of productiviteit, vaak gemeten als hoeveelheid stikstof in de bodem (N)
Zouttolerantie (S)

Elke plantensoort krijgt dan voor elke omgevingsfactor een bepaalde waarde tussen 1 (0 voor zouttolerantie) en 9 (of 12 voor vochtigheid) en kan zo een ecologische plaats krijgen ten opzichte van andere plantensoorten. Hill, een Engelse wetenschapper, herwerkte de oorspronkelijke Ellenbergwaarden zodat deze beter toepasbaar zijn voor Groot-Brittannië. Groot-Brittannië heeft namelijk een ander klimaat dan Centraal Duitsland. Op deze website worden de oorspronkelijke waarden van Ellenberg gebruikt. In de publicatie hieronder vind je de aangepast waarden van Hill en ook de oorspronkelijke waarden.

Lees meer

zwakke zuurindicator tot zwakke base-indicator

Ellenberg voedselrijkdom

Sluiten

Ellenbergwaarden

Ellenberg is een Duitse wetenschapper die voor zeer veel planten indicatorwaarden heeft bepaald. Deze indicatorwaarden worden gegeven voor de volgende abiotische factoren:

Licht (L)
Vochtigheid (F)
pH, gemeten als bodem pH of water pH (R)
Voedselrijkdom of productiviteit, vaak gemeten als hoeveelheid stikstof in de bodem (N)
Zouttolerantie (S)

Elke plantensoort krijgt dan voor elke omgevingsfactor een bepaalde waarde tussen 1 (0 voor zouttolerantie) en 9 (of 12 voor vochtigheid) en kan zo een ecologische plaats krijgen ten opzichte van andere plantensoorten. Hill, een Engelse wetenschapper, herwerkte de oorspronkelijke Ellenbergwaarden zodat deze beter toepasbaar zijn voor Groot-Brittannië. Groot-Brittannië heeft namelijk een ander klimaat dan Centraal Duitsland. Op deze website worden de oorspronkelijke waarden van Ellenberg gebruikt. In de publicatie hieronder vind je de aangepast waarden van Hill en ook de oorspronkelijke waarden.

Lees meer

uitgesproken stikstofrijke bodems

Maaigevoeligheidmaaigevoelig/matig tolerant

Ecologische amplitude

Sluiten

Ecologische amplitude

De ecologische amplitude van een plant is de ecologische reikwijdte waarbinnen de plant te vinden is en kan groeien. Binnen de ecologische amplitude van de plant wordt er dus voldaan aan alle ecologische voorwaarden die nodig zijn voor deze soort om te overleven en zich voort te planten. De ecologische amplitude van een soort houdt dus niet enkel de optimale omstandigheden in van die soort, maar ook alle minder optimale omstandigheden waar groeien mogelijk is. Een soort met een grote ecologische amplitude gaat dus makkelijker voorkomen op veel verschillende plaatsen terwijl een soort met een kleine ecologische amplitude zeer gespecialiseerd is aan bepaalde omstandigheden en enkel daar gaat voorkomen.

De Grote brandnetel bijvoorbeeld heeft een zeer brede ecologische amplitude en komt veel voor, zowel in weides als in bossen en bosranden, op drogere plaatsen als aan rivieroevers. Daartegenover staat bijvoorbeeld de Vleeskleurige orchis welke enkel op zeer stikstofarme bodems voorkomt, een obligaat vochtige freatofyt is en standplaatsen nodig heeft met voldoende licht.

Lees meer

smalle amplitude

Gebondenheid aan grondwater

Sluiten

Gebondenheid van planten aan grondwater

Hierronder vind je de verschillende waarden die gebruikt worden om de gebondenheid van planten aan grondwater te duiden. Deze waardes zijn gebaseerd op studie 'Nederlandse freatofyten van Londo G. 1988.

afreatofyt: niet gebonden aan grondwater, maar ook niet perse grondwater mijdend.
duinfreatofyt: in de duinen gebonden aan grondwater ergens anders niet.
hydrofyt: plant groeit in of op het water, het is dus een waterplant.
kalk-afreatofyten: plant heeft grondwater nodig maar niet op kalkrijke bodems.
natte obligate freatofyt: plant is altijd gebonden aan grondwater, grondwater bevindt zich bijna heel het jaar tot aan het maaiveld of daarboven. Dit zijn moerasplanten.
plaatselijke-freatofyt: op sommige plaatsen is deze soort gebonden aan grondwater.
vochtige faculatieve freatofyt: plant is vaak maar niet altijd gebonden aan grondwater, grondwater bevindt zich meestal onder het maaiveld
vochtige obligate freatofyt: plant is altijd gebonden aan grondwater, de grondwater bevindt zich meestal onder het maaiveld.
zoutplant of halofyt: planten die gebonden zijn aan zilt water.

Lees meer

afreatofyt

Status en bescherming

Sluiten

Rode lijst

Rode Lijsten geven aan hoe groot de kans is dat een soort in een bepaalde regio zal uitsterven. Hiervoor worden internationaal aanvaarde criteria gebruikt die opgesteld werden door de International Union for the Conservation of Nature (IUCN).

Lees meer

niet bedreigd

Zeldzaamheid KFK-klasse

Sluiten

Zeldzaamheid KFK-schaal

De KFK-schaal (KilometerFrequentieKlasse-schaal) is een schaal die gebruikt wordt om aan te duiden hoe zeldzaam of algemeen een plant is in een bepaald gebied. Hiervoor wordt dit gebied (Vlaanderen of Nederland) opgedeeld in een groot aantal 'hokken' (oppervlaktes van 1x1 km), en wordt er geteld in hoeveel van deze hokken deze plantensoort voorkomt. Afhankelijk van het aantal hokken waarin de soort voorkomt, wordt deze ingedeeld in een bepaalde KFK, lopend van 0 (afwezig) tot 9 (zeer algemeen). Soms worden KFK's berekend aan de hand van de verouderde kwartierhokken.

Lees meer

> = 3184 kwartierhokken

Relaties

Is een indicatieve soort van: BWK: Verruigd grasland (hr)
Is een indicator van verruiging en/of ruderalisering van: Natura 2000: Droge kalkgraslanden en struweel op kalkbodem (6210), Natura 2000: Blauwgraslanden (6410), Natura 2000: Stroomdalgraslanden langs de Maas (6120), Natuurstreefbeeld: Grote vossenstaartgraslanden met Weidekervel en of Weidekervel-torkruid (6510_hua), Natuurstreefbeeld: Droge heischrale graslanden (6230_hn), Natuurstreefbeeld: Soortenrijke glanshaverhooilanden met Grote pimpernel (6510_hus), Natuurstreefbeeld: Vochtige heischrale graslanden (6230_hmo), Natuurstreefbeeld: Droge kalkrijke heischrale graslanden (6230_hnk), Natuurstreefbeeld: Kalkrijk kamgrasland (6510_huk), Natuurstreefbeeld: Kamgrasland (rbbkam), Natuurstreefbeeld: Soortenrijke struisgraslanden (6230_ha), Natuurstreefbeeld: Blauwgrasland (6410_mo), Natuurstreefbeeld: Droge kalkgraslanden en struweel op kalkbodem (6210), Natuurstreefbeeld: Stroomdalgraslanden langs de Maas (6120)
Is een kenmerkende soort voor:

Sluiten
Kenmerkende soort

Typische soort voor een natuurtype

Een kenmerkende soort is typisch voor één of enkele natuurtypes. Een enkele soort is bijna nooit voldoende om te bepalen in welk natuurtype je staat. Maar kenmerkende soorten geven wel de beste aanwijzing. Een aantal kenmerkende soorten op een locatie, geven je meer zekerheid over het natuurtype. Indicatieve soorten zijn ongeveer hetzelfde alleen zijn ze wat minder typisch omdat ze in meerdere natuurtypes voorkomen. Nog minder typisch zijn de begeleidende soorten deze komen voor in vele natuurtypes. Van meest kenmerkend tot minst heb je dus: kenmerkende soort, indicatieve soort en dan begeleidende soort.

Lees meer

Natuurtype: Esdoornen-Abelenbos met Veldhondstong en Witte winterpostelein
Haalt nectar bij: Hooibeestje (Coenonympha pamphilus)

Samenwerking en referenties

In samenwerking met

Plantentuin Meise

Auteur atlastekstenWouter Van Landuyt

Referenties

Van Landuyt W., Hoste I., Vanhecke L., Van den Bremt P. Vercruysse W. & De Beer D. (red.) 2006. Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. Nationale Plantentuin en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek i.s.m. Flo.Wer vzw.

Cursussen en boeken

Cursussen bij Inverde

Bomen en struiken herkennen in de zomer - basis
Bomen en struiken herkennen inde winter - basis
Bloemenweide aanleg en beheer

Boeken

Bomenwaaier
Knoppenwaaier
101 Rozen zonder zorgen
Bosplantengemeenschappen in Vlaanderen
Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels Gewest