De soort komt over een groot deel van Europa voor, maar minder in het noorden en het zuiden. Verder oostwaarts groeit ze ook in de Kaukasus en in delen van West-Siberië en Noord- oost-Azië. In Noord-Amerika is ze op verscheidene plaatsen ingeburgerd. In Wallonië is de plant overal vrij algemeen.
In Vlaanderen is lelietje-van-dalen vrij algemeen. In vergelijking met de karteerperiode 1939-1971 is de plant er licht op vooruitgegaan. De oorzaak ligt voor een deel in de vertuining van het Vlaamse landschap: lelietje-van-dalen duikt meer en meer op in bossen met weekendverblijven, waar de soort ver- wildert vanuit aanplantingen. Zones waar ooit dergelijke optrekjes stonden (vooral de Zandstreek), kan men jaren na de afbraak ervan vaak feilloos lokaliseren door het bijna onver- mijdelijke lelietje-van-dalen.
Van nature groeit lelietje-van-dalen vooral in de halfschaduw in loofbos op een eerder droge, tamelijk zure leem- of zandbodem. Doorgaans groeit de plant er in grote aantallen op niet al te rijke, eerder stikstofarme gronden. In tal van landgoederen, parken en tuinen werd de soort omwille van de geur van de bloemen ooit aangeplant. Daar kon ze zich dikwijls handhaven en uitbreiden op standplaatsen waar ze van nature niet of weinig zou voorkomen, zoals op wat zwaardere, voedselrijke, lemige tot kleiige bodems. Onder natuurlijke omstandigheden vindt men lelietje-van-dalen in de Leemstreek vooral in bossen van het type gierstgrasbeukenbos (bv. in de Vlaamse Ardennen en het Zoniën- en Meerdaalwoud) en in de zandlemige overgangszone in het type wintereiken-beukenbos. In de Vlaamse Zandstreek en in de Kempen groeit de plant in de rij- kere varianten van het zomereiken-berkenbos. Lelietje-vandalen heeft een matige binding met oud bos. Buiten het bos wordt de soort ook wel eens gevonden langs houtkanten en wat bredere hagen. In het algemeen gaat het dan om oud-bosrelicten of landschapselementen die naadloos aansluiten op bossen met lelietje-van-dalen.
Ga op zoek naar één of meerdere bomen die voldoen aan jouw criteria.
Wat weet jij over natuur, natuurbeheer en -beleid? Een overzicht van onze populairste testen.