Bouwen aan groenexpertise

Bruin zandoogje

Maniola jurtina

Het Bruin zandoogje heeft een bruine bovenvleugel met een ongekernde zwarte oogvlek in de vleugelpunt bij het mannetje. Het vrouwtje heeft op de bovenkant van de voorvleugel een opvallend oranje veld met een meestal witgekernde zwarte oogvlek. De bovenkant van de achtervleugel is eenkleurig bruin. Het is een soort van beschutte graslanden en ruigten met veel bloemen.
Beheer:
Een gunstige maatregel voor het Bruin zandoogje is het behouden of creëren van structuurrijke graslanden op beschutte plekken, zoals bosranden. Dit kan gebeuren door gefaseerd maaien (op kleinere plekken) of door extensieve begrazing in grotere gebieden. Daarnaast is ook een voldoende groot nectaraanbod in de zomermaanden belangrijk.
heeft als waardplant

Schapengras

heeft als waardplant

Gewoon timoteegras

heeft als waardplant

Straatgras

heeft als waardplant

Veldbeemdgras

heeft als waardplant

Ruw beemdgras

heeft als waardplant

Grote vossenstaart

heeft als waardplant

Gewoon reukgras

heeft als waardplant

Gewone kropaar

heeft als waardplant

Ruwe smele

heeft als waardplant

Rood zwenkgras

heeft als waardplant

Engels raaigras

Monitoring:
Deze soort kan best worden gemonitord via de standaard vlindermonitoring.
Areaal:
Het Bruin zandoogje was in de jaren negentig zeer algemeen en is dat nog steeds (584 atlashokken – 3585 kilometerhokken). De verspreiding van het Bruin zandoogje is in Vlaanderen sinds 1980 vrij stabiel gebleven. De gaten in de vroegere verspreiding zijn momenteel zo goed als opgevuld.
Ecologie:
Het Bruin zandoogje komt voor in open graslanden en ruigten op beschutte plekken met een voldoende groot nectaraanbod. De soort heeft 1 generatie van begin juni tot midden september met een piek tussen 25 juni en 6 augustus. De vliegtijd van het Bruin zandoogje is in vergelijking met de periode 1981-2000 met 3-8 dagen naar voren geschoven, terwijl de gemiddelde laatste waarneming nu 3 dagen later ligt dan in de periode 1981-2000. Dit zou erop kunnen wijzen dat het Bruin zandoogje zijn vliegtijd niet alleen vervroegd, maar ook verlengd heeft. De wijfjes zetten de eitjes afzonderlijk af op smalbladige grassen, zoals Grote vossenstaart, Gewoon reukgras, Kropaar, Ruwe smele, Rood zwenkgras en Engels raaigras. Het komt ook voor dat het wijfje het eitje gewoon in de vegetatie laat vallen. In het najaar voeden de rupsen zich overdag. De overwintering gebeurt als half volgroeide rups tussen grasstengels en de rupsen blijven eten op warmere winterdagen. In het voorjaar voeden ze zich voornamelijk ’s nachts. De verpopping vindt plaats tussen grasstengels of tussen strooisel op de grond. Vaak gebruikte nectarplanten zijn distel, Vlinderstruik en Knoopkruid. De vlinders zijn mobiel. Het Bruin zandoogje komt vaak in dezelfde gebieden voor als Groot dikkopje, Icarusblauwtje, Kleine vuurvlinder, Koevinkje, Oranje zandoogje en Zwartsprietdikkopje.
Rode lijst:
Niet bedreigd
Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Vogelrichtlijn:
Nee
Jachtwild:
Nee
Invasieve exoot:
Nee
Soortenbesluit:
Status:
Op de Rode lijst staat deze soort als momenteel niet in gevaar. Op de Rode Lijst van 1999 was het Bruin zandoogje momenteel niet in gevaar. Ook in Wallonië, Nederland, Groot-Brittannië en Europa is de soort momenteel niet in gevaar. De behoudsprioriteit is laag.
Bedreigingen:
Volgens de voorspellingsmodellen zou het klimaat in België ook in 2050 geschikt zijn voor het Bruin zandoogje.
Typering:
graslandvlinder
Biotooptype:
Graslanden
In samenwerking met: