Bouwen aan groenexpertise

Schietwilg

Salix alba

Schietwilg is een smalbladige wilg met  5 tot 10 cm lange bladeren. Het blad is lancetvormig en heeft de grootste breedte in het midden, de bladrand is fijngezaagd. Jonge bladeren zijn aanweerzijde aangedrukt behaard maar later min of meer kaal. De twijgen zijn bruinachtig soms ook geel en moeilijk afbreekbaar.

Habitat:

Schietwilg is van nature een rivierbegeleidende boom, die overstroming goed verdraagt. Door eeuwenlang gebruik als knotboom op perceelsgrenzen staan vandaag veel meer schietwilgen in het agrarisch cultuurlandschap dan langs rivieren. Schietwilg groeit op alle bodemtexturen, wat mee zijn succes als cultuurboom bepaald heeft.

is een waardplant voor

Kleine weerschijnvlinder

is een indicator van een goede toestand voor

Natuurstreefbeeld: Wilgenvloedbos (91E0_sf)

is een indicator van een goede toestand voor

Natura 2000: Hardhoutooibossen (91F0)

is een indicator van een goede toestand voor

Natuurstreefbeeld: Hardhoutooibossen (91F0)

is een indicator van een goede toestand voor

Natuurstreefbeeld: Moerasbos van breedbladige wilgen (rbbsf)

Bosbehandeling:
  • pionierboomsoort, die je kan aanplanten als snelgroeiende soort bij bebossingen van landbouwgronden samen met traaggroeiende soorten die dan later in de plek komen van deze wilgensoort.
Houtkwaliteit:
  • breed wit spinthout, lichtbruine tot rozebruine kern
  • verspreidporig hout met duidelijke jaarringgrenzen
  • zacht, licht en niet-duurzaam hout
Subsidies bij bebossing:
nee
Ziekten en plagen:
  • de belangrijkste aantasting is watermerkziekte (Erwinia salicis): een bacteriële aantasting waardoor takken en uiteindelijk de hele boom afsterven
Verdraagt snoei:
  • ja, heeft een zeer groot regeneratievermogen van de kroon
Interessante cultivars:

Er zijn zeer veel cultivars in omloop, enkele zijn:

  • Salix alba 'Barlo': eerst smalle, later bredere kroon, mannelijk, matig gevoelig voor watermerkziekte
  • Salix alba 'Chermesina' (syn. Britzensis'): piramidale groeiwijze, rode tot oranje twijgen, mannelijk
  • Salix alba 'Liempde': smal piramidale kroon en rechte stam, opgaande takken, mannelijk, redelijke weerstand tegen watermerkziekte
  • Salix alba 'Sericea' (syn. Salix alba var. sericea): trager groeiend, 15 m, zilvergrijs blad
  • Salix alba 'Vitellina' (syn. Salix alba var. vitellina): bindwilg, grote boom, opgaande takken, afhangende gele twijgen, mannelijk
Gebruik:
geneeskrachtige planten
gewassen voor bind- en vlechtwerk, etc.
hout en kurk leverende gewassen
looistof leverende gewassen
Hinderlijke eigenschappen:
  • vrouwelijke bomen produceren uitbundig zaad met wit zweefpluis, waar dit een probleem is, kunnen mannelijke cultivars aangeplant worden
Beschikbaarheid markt:
algemeen

Schietwilg is niet gemakkelijk te onderscheiden van de algemeen voorkomende kruising tussen Schietwilg en Kraakwilg (Salix x rubens). Een niet onbelangrijk gedeelte van de als schietwilg gedetermineerde bomen betreft daardoor in werkelijkheid vrijwel zeker Salix x rubens. Alleen een combinatie van kenmerken leidt tot min of meer betrouwbare determinatie. Ook het seizoen van determinatie is belangrijk. Vooral het kenmerk van de beharing van de blaadjes is erg seizoensgebonden en vaak lastig te beoordelen. Behalve het oorspronkelijk inheemse taxon zijn in de negentiende eeuw in Vlaanderen ook minstens enkele cultuurvariëteiten uit de Balkan en Groot-Brittannië geïmporteerd voor de wijmenteelt (voor de mandenmakerij) en, vooral in de tweede helft van de twintigste eeuw, ook een hele reeks cultuurvariëteiten voor de sierteelt (vooral laanbomen).

Onderscheidende determinatiekenmerken:

Blad: Verspreide bladstand, 5 tot 10 cm lang, lancetvormig, de grootste breedte in het midden. De bovenzijde is kaal tot zijdeachtig behaard, lichtgroen, de onderzijde is zilvergrijs en aanliggend behaard, niet kleverig. Fijngezaagde bladrand.

Bloeiwijze: Bloei in april-mei, gelijktijdig met het uitlopen van de bladeren. Katjes slank, mannelijke katjes geel, 4 tot 6 cm, vrouwelijk groen, even lang.

Vrucht: Doosvrucht met zeer kleine zaadjes voorzien van een haarkuif.

Twijgen en knoppen: De twijgen zijn geel, bruin of rood. Niet gemakkelijk afbrekend en vaak doorhangend. De knoppen zijn behaard, aanliggend en toegespitst.

Schors: Op latere leeftijd grijsachtig, dik en met een net van diepe, meestal verticale scheuren.

Geslachtsverdeling:
eenslachtig, tweehuizig
Boomtype:
loofboom
Bladeren:
blad-/naaldverliezend
Groeisnelheid:
snel
Levensduur:
kort
Boomgrootte:
1e grootte A
vormboom

20 - 25 m (occasioneel tot 30 m)

Bewortelingstype:
vlakwortelend

oppervlakkige wortelgroei met veel haarwortels, op diepe bodems ook dieper gaande wortels

Kroonvorm:
ovaal

ovale tot ronde kroon met opgaande takken, op latere leeftijd gaan de takken overhangen

Kroonbreedte:
gemiddeld 16 meter
Kroondichtheid:
dichte kroon, donkere schaduw
Areaal:

Schietwilg is een soort van Europa (noordwaarts tot Zuid- Schotland, Denemarken en de Baltische staten), gematigd West-Azië en Noord-Afrika. Er zijn minstens twee duidelijke geografische rassen of variëteiten. De variëteit alba is de meest algemene en in Vlaanderen de enige oorspronkelijk inheemse. De variëteit vitellina, met opvallend gele twijgen, is vermoedelijk een geografisch ras uit de Balkan dat in Vlaanderen in de negentiende eeuw geïmporteerd werd, maar door inkruising nauwelijks nog zuiver voorkomt. In België is schietwilg overal algemeen, al valt het natuurlijke verspreidingspatroon nauwelijks nog te onderscheiden door de vele aanplantingen. Schietwilg komt talrijk voor langs alle rivieren en riviertjes in Vlaanderen en daarenboven ook in alle cultuurlandschappen.

Verspreidingskaart van Schietwilg, Flora-Atlas 2006 (Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. Van Landuyt Wet al. Nationale Plantentuin, INBO, Flo.Wer)
Verspreiding in Vlaanderen:

De soort is in Vlaanderen globaal zeer algemeen. Alleen in de Kempen komt schietwilg significant minder voor; knotwilgen zijn er bepaald zeldzaam. De positieve trend van schietwilg is merkwaardig. Er is geen logische verklaring waarom er nu meer schietwilgen zouden worden aangetroffen. De achteruitgang van het kleinschalige landbouwlandschap doet eerder het omgekeerde vermoeden. De enige logische uitleg lijkt de toegenomen aandacht voor het geslacht wilg te zijn (en misschien ook het feit dat aangeplante knotwilgen door de huidige floristen meer aangestreept worden). Schietwilg is niet gemakkelijk te onderscheiden van de algemeen voorkomende kruising schietwilg x kraakwilg (Salix x rubens). Een niet onbelangrijk gedeelte van de als schietwilg gedetermineerde bomen betreft daardoor in werkelijkheid vrijwel zeker Salix x rubens.

Bodemtype:
Klei
Leem
Zand
Zwaar
Licht
weinig eisend, maar voorkeur voor vruchtbare bodems
Bodemvocht:
Nat
Vochtig
Droog
- voorkeur voor vochtige bodems, maar groeit ook nog op iets drogere bodems - verdraagt hoge grondwaterstanden en tijdelijke overstromingen
Zuurtegraad:
kalkrijke bodems worden zeer goed verdragen
Voedsel:
Min
matig voedselrijk
Max
zeer voedselrijk
Gevoeligheid voor spatzout tegen stam:
gevoelig
Gevoeligheid voor verdichting:
minder gevoelig
verdraagt verharding, maar drukt ze wel op
Gevoeligheid voor zout in wortelzone:
gevoelig
enigszins gevoelig
Gevoeligheid voor windworp:
geen verhoogd risico
Gevoeligheid voor takbreuk:
matig gevoelig
op latere leeftijd kans op takbreuk
Gevoeligheid voor zeewind:
matig gevoelig
Gevoelig voor voorjaarsvorst:
nee
Ellenberg licht:
half-schaduwplanten
Ellenberg vocht:
indicator van vochtige tot natte standplaatsen, maar ook bestand tegen overstromingen
Ellenberg pH:
tussen zwakke base-indicator en base- en kalkindicator,meest op basische bodem
Ellenberg voedselrijkdom:
stikstofrijke bodems
Ellenberg wisselende waterstand:
nee
Ellenberg saliniteit:
geen zout verdragend
Ellenberg overstroming:
Deze soort kan tegen overstromingen.
Sierwaarde omwille van bladvorm:
Neen, deze boom heeft geen sierwaarde omwille van de bladvorm.
Sierwaarde omwille van schors:
Neen, deze boom heeft geen sierwaarde omwille van de schors.
Periode van uitlopen van het blad:
Bladkleur in de zomer:
Groen
Bladkleur in de lente:
Groen
Bladkleur in de herfst:
Geel
Bloemkleur:
Bloemkleur (mannelijk):
geel
Bloemkleur (vrouwelijk):
geel
Sierwaarde omwille van bloei:
Ja
Bloembeschrijving:
  • tweehuizig (aparte mannelijke en vrouwelijke bomen)
  • mannelijke en vrouwelijke bloemen in katjes (ca. 5 cm)
  • bloeit gelijktijdig met bladontwikkeling
Kiemtijd:
vanaf Direct
Geurend:
nee
Draagt vruchten:
ja
  • vruchtkatjes (8 cm) op vrouwelijke bomen, zaad voorzien van wit zweefpluis
Sierwaarde omwille van vrucht:
nee
Vruchten zijn eetbaar voor mens:
nee
Vruchten zijn giftig voor mens:
nee
Bestuiving:
insektenbestuiving
Vruchttype:
doosvrucht
Vruchtkleur:
onopvallend
Verbreidingswijze:
water
wind
Dominante verjonging:
Nee, deze soort kan niet dominant verjongen.
Bladvertering:
snel
Vruchten zijn eetbaar voor dier:
Neen, deze boom heeft geen voor dieren eetbare vruchten.
Herkomst:
oorspronkelijk inheems
Rode lijst:
niet bedreigd
Invasieve exoot:
Nee

Deze pagina werd mogelijk gemaakt door de financiële steun van het LIFE-programma van de EU(opent nieuw venster) in het kader van het LIFE BNIP-project(opent nieuw venster).

Cursussen bij Inverde

Boeken