Boskers
Prunus avium
Habitat:
Van nature is zoete kers een warmteminnende boom die niet alleen in lichtrijke omstandigheden groeit, maar bijna even goed in de halfschaduw. Het is een boomsoort van vochthoudende, maar niet natte, tamelijk voedselrijke, humeuze bodems. Het liefst groeit zoete kers op lemige, luchtige en goed doorlatende, eerder neutrale gronden. Meestal vindt men de soort langs bosranden, dikwijls in (helling)bossen van het eiken- haagbeukentype. Daarnaast gedijt ze ook op voedselrijkere bodems in rivier- en beekdalbossen. Omdat ze snoeien slecht verdraagt, groeit de soort slechts uitzonderlijk in hagen. Wel vindt men ze tamelijk veel in houtkanten. Zoete kers wordt vooral in recente bosaanplantingen geregeld gebruikt.
Bos- en natuurbeheer
Bosbehandeling:
- extreme lichtboomsoort, dus dunningscyclus inkorten tot 4 - 6 jaar, de kroon van de toekomstbomen moet steeds in het licht staan
- om takvrije stammen te verkrijgen (en dus noestvrij hout) is regelmatige snoei onontbeerlijk
Houtkwaliteit:
- smal spinthout, geelwit tot roodachtig wit; geelbruin kernhout, roodachtig tot goudbruin verkleurend aan de buitenlucht
- halfringporig, met duidelijk zichtbare jaarringgrenzen
- hard en matig zwaar hout, verrot matig snel
- zeer kostbaar hout voor meubels en fineer
Park-, Tuin-, Groenbeheer
Aandachtspunten bij beheer:
- takken groeien vaak in takkransen
- bij begeleidingssnoei moeten niet enkel de onderste takkransen weggenomen worden, maar vooral steile, groeikrachtige takken in hogere takkransen
Ziekten en plagen:
- gomziekte (Pseudomonas mors-prunorum): bacterieziekte waardoor takken kunnen afsterven (vooral op bodems met een hoge grondwaterstand en op sterk bemeste bodems)
Verdraagt snoei:
ja, maar niet in de winter snoeien omwille van het risico op loodglansaantasting (Chondrostereum purpureum)
Interessante cultivars:
- Prunus avium 'Landscape bloom': goed doorgaande stam en breed piramidale kroon, lilchte vertakking
- Prunus avium 'Plena': gevulde, hangende witte bloemen
Gebruik:
drachtplant voor bijen
hout en kurk leverende gewassen
Beschikbaarheid markt:
algemeen
Beschrijving
Onderscheidende determinatiekenmerken:
Belangrijkste botanische kenmerken:
Blad: 7 tot 15 cm lang, lang-eivormig. De bovenzijde is kaal, onderzijde is vooral in de oksels behaard. Grof gezaagde bladrand en ruw oppervlak. Bladsteel 3 tot 7 cm lang, gewoonlijk wat rood aangelopen en voorzien van 2 tot 5 rode, opvallende kliertjes.
Bloeiwijze: Bloei in april-mei, bij of vlak voor het uitlopen van de bladeren, witte, geurige bloemen (2,5 cm) in kort gesteelde schermen op gewoonlijk sterk geringde kortloten. Het is onze mooist bloeiende inheemse boom.
Vrucht: Steenvrucht, 1 tot 2 cm groot, rond, rood of zwartachtig, zoet, met een lange roodbruine steel. Dit is de wilde vorm van de veredelde kersen.
Twijgen en knoppen: De twijgen zijn roodbruin, kaal en melig bewaasd. De knoppen zijn toegespitst en bruin. Bloemknoppen op kortloten gegroepeerd, waardoor het van op een afstand op 'sterretjes' lijken.
Schors: Glad en bruin, lenticellen in opvallende ringen geplaatst, typische horizontale lijnen vormend. Op latere leeftijd krijgt de schors groeven en uitstekende richels.
Geslachtsverdeling:
tweeslachtig
Boomtype:
loofboom
Bladeren:
blad-/naaldverliezend
Groeisnelheid:
snel
vooral in de jeugd een snelle groeier
Levensduur:
kort
Boomgrootte:
15 - 20 m
Bewortelingstype:
diepwortelend
doorgaans enkele oppervlakkige wortels en veel diepere wortels
Kroonvorm:
rond
- breed eirond tot rond
- doorgaans enkele zware gesteltakken en zijtakken in kransen
Kroonbreedte:
gemiddeld 14 meter
Kroondichtheid:
half open kroon
Mycorrhizen:
Blaasvormige-'arbuscular' mycorrhizen
Verspreiding
Areaal:
Het zwaartepunt van het natuurlijk areaal van zoete kers ligt in Midden-Europa, maar de soort komt in mindere mate ook voor in West-, Zuid- en Zuidoost-Europa. Het is vooral een boom van berg- en hellingbossen. De noordgrens van het natuurlijke areaal (Zuid-Scandinavië, Noord-Duitsland) is slecht gekend door de aanwezigheid van ingeburgerde en verwilderde vormen. Hetzelfde probleem speelt ook in Groot-Brittannië, waar zoete kers alleen in het zuidoosten oorspronkelijk inheems zou zijn. Via Zuidoost-Europa waaiert het areaal uit over Zuid-west- Rusland en mogelijk zelfs nog wat verder. Met uitzondering van de Ardennen, waar ze zeldzaam is, is zoete kers in Wallonië ruim verspreid.
Areaalkaart van Boskers
Verspreidingskaart van Boskers, Flora-atlas 2006 (Flora-atlas)
Verspreiding in Vlaanderen:
Zoete kers is in Vlaanderen zeer algemeen. Ze komt het meest voor in de Leemstreek, het Maasland en de Voerstreek. In de Vlaamse Zand- en Zandleemstreek en in de Kempen komt ze in hoofdzaak voor op de meer lemige bodems. Door de toegenomen verbossing van de Duinen is de soort ook daar niet langer zeldzaam. Het aantal uurhokken is in de tweede karteerperiode sterk toegenomen. Het interpreteren van het huidige verspreidingsbeeld is echter niet gemakkelijk. Waarschijnlijk is zoete kers alleen oorspronkelijk inheems in de Leem-, Maasen Voerstreek. Misschien kunnen de kersen van de beekdalbosjes en enkele oude boscomplexen in de Kempen en de Vlaamse Zandstreek ook aanspraak maken op de status van oorspronkelijk inheems, maar overal elders gaat het vrijwel zeker om uit cultuur verwilderde exemplaren.
Standplaats
Bodemtype:
voorkeur voor voedselrijke bodem
Bodemvocht:
voorkeur voor een vochthoudende bodem
Voedsel:
Min
voedselarm
Max
matig voedselrijk
Gevoeligheid voor spatzout tegen stam:
gevoelig
Gevoeligheid voor verdichting:
gevoelig
verdraagt geen verharding
Gevoeligheid voor zout in wortelzone:
gevoelig
Gevoeligheid voor windworp:
matig gevoelig
Gevoeligheid voor takbreuk:
geen verhoogd risico
Gevoeligheid voor zeewind:
gevoelig
Gevoelig voor voorjaarsvorst:
nee
tussen schaduwplanten en half-schaduwplanten
indicator van matig vochtige standplaatsen
zwakke zuurindicator tot zwakke base-indicator
matig stikstofrijke bodems
Ellenberg wisselende waterstand:
nee
geen zout verdragend
Ellenberg overstroming:
Deze soort kan niet tegen overstromingen.
Esthetiek
Sierwaarde omwille van bladvorm:
Neen, deze boom heeft geen sierwaarde omwille van de bladvorm.
Sierwaarde omwille van schors:
Neen, deze boom heeft geen sierwaarde omwille van de schors.
purperbruine glanzende schors met horizontale strepen
Periode van uitlopen van het blad:
Bladkleur in de zomer:
Groen
Bladkleur in de lente:
Bladkleur in de herfst:
Geel
Rood
Bloemkleur:
wit
Bloemkleur (mannelijk):
Bloemkleur (vrouwelijk):
Sierwaarde omwille van bloei:
Ja
Bloembeschrijving:
trossen met enkelvoudige bloemen (3 - 3,5 cm)
Kiemtijd:
vanaf Voorjaar
Geurend:
nee
Draagt vruchten:
ja
geelrode tot donkerrode steenvrucht aan lange steel (kers)
Sierwaarde omwille van vrucht:
nee
Vruchten zijn eetbaar voor mens:
ja
zurig zoete smaak
Vruchten zijn giftig voor mens:
nee
Bestuiving:
insektenbestuiving
Vruchttype:
steenvrucht
Vruchtkleur:
rood, roze
Verbreidingswijze:
dieren (inwendig)
Verbreidingsstrategie:
seizonale verjonging met behulp van zaden
zijdelingse vegetatieve voortplanting
Ecologie
Dominante verjonging:
Nee, deze soort kan niet dominant verjongen.
Zaadbank:
vergankelijk (zaden overleven zelden langer dan één jaar).
snel
Vruchten zijn eetbaar voor dier:
Ja, deze boom heeft voor dieren eetbare vruchten.
Herkomst:
oorspronkelijk inheems
Rode lijst:
niet bedreigd
Invasieve exoot:
Nee
Relaties
- is een waardplant voor:
- is een kenmerkende soort voor:
- is een indicator van een goede toestand voor:
- Natura 2000: Eiken-Beukenbossen met Wilde hyacint en Parelgras-Beukenbossen (9130)
- Natura 2000: Essen-Eikenbossen zonder Wilde hyacint (9160)
- Natura 2000: Kalkrijke beukenbossen (9150)
- Natura 2000: Veldbies-Beukenbossen (9110)
- Natuurstreefbeeld: Eiken-Beukenbossen met Wilde hyacint en Parelgras-Beukenbossen (9130)
- Natuurstreefbeeld: Kalkrijke beukenbossen (9150)
- Natuurstreefbeeld: Essen-Eikenbossen zonder Wilde hyacint (9160)
- Natuurstreefbeeld: Veldbies-Beukenbossen (9110)
Samenwerking en subsidies
Deze pagina werd mogelijk gemaakt door de financiële steun van het LIFE-programma van de EU(opent nieuw venster) in het kader van het LIFE BNIP-project(opent nieuw venster).
Cursussen en boeken
-
Bomenwijzer
Ga op zoek naar één of meerdere bomen die voldoen aan jouw criteria.
-
-
Test jezelf
Wat weet jij over natuur, natuurbeheer en -beleid? Een overzicht van onze populairste testen.
