Hengel
Melampyrum pratense
Infofiche
Hoogte plant
Minimaal:
15cm
Maximaal
50cm
Licht
Min:
half schaduw
Max:
licht
Voedsel
Min:
voedselarm
Max:
voedselarm
Bloeiperiode
Vanaf:
juni
Tot:
augustus
Vocht
Min:
droog
Max:
droog
Bloemkleur
geel
Bestuiving
bijen, hommels e.a.
Verspreiding (Atlas Flora 2006)
Het Eurosiberische areaal van hengel loopt van West-Europa tot West-Siberië. In het noorden vallen enkel IJsland, de Faeröereilanden en de meest arctische gebieden van Rusland buiten het areaal. In Zuid-Europa ontbreekt de soort nagenoeg volledig. Ook in de steppegebieden van Oost-Europa komt hengel niet voor. In België is de soort het talrijkst in de regio’s met zure bodems.
Verspreiding in Vlaanderen:
In Vlaanderen is hengel globaal vrij algemeen, vooral in de Kempen. Daarbuiten is de soort in hoofdzaak te vinden in de oude veldgebieden van Oost- en West-Vlaanderen (vooral Bulskamp- en Maldegemveld) en mondjesmaat ook in de bossen van de Zandleem- en Leemstreek. Vooral op leem is de soort gedurende de laatste decennia sterk achteruitgegaan. De zogenaamd 'nieuwe' vindplaatsen van de tweede karteringsperiode zijn vrijwel zeker het gevolg van een meer doorgedreven inventarisatie. In de negentiende en twintigste eeuw was hengel zeker plaatselijk algemeen in de drogere bosgebieden op zure leem- en zandleembodems, want de soort werd toen in de flora's nog als zeer algemeen opgegeven. De drastische achteruitgang valt voornamelijk te verklaren door het sterk gewijzigde bosbeheer (van hakhout- en middelhoutbeheer naar hooghout) en door de vermesting van de bosranden.
Legende: vierkant 1939-1971, stip 1972-2004:
Verspreidingskaart
Beschrijving
vergankelijk (zaden overleven zelden langer dan één jaar).
Zaad:
vanaf juli
tot september
Kiemperiode:
vanaf Voorjaar
Gebruik:
geen nuttig gebruik
Bladseizoen:
zomergroen
Worteldiepte:
10cm
halfparasiet
therofyt
non-pycorrhizal halfparasiet
tweeslachtig
doosvrucht
Vruchtkleur:
onopvallend
mieren
seizonale verjonging met behulp van zaden
inheems
Herkomst:
oorspronkelijk inheems
Milieu
0.00
5.00
indifferent
indifferent
zuurindincator
zeer stikstofarme bodem / stikstofarme bodem
smalle amplitude
afreatofyt
Zuurtegraad bodem:
minimum zwak zuur
tot maximum zwak zuur
Habitat
Hengel groeit voornamelijk in bossen met een open structuur op zure, zandige en in mindere mate ook op zure, lemige bodems. Een enkele keer staat deze kalkmijdende soort op een oppervlakkig verzuurde kalkhoudende bodem. Ze gedijt het best op stikstofarme en redelijk voedselarme, droge of matig vochthoudende gronden met een eerder slecht verterende strooisellaag. Binnen het bos staat de soort vooral op open plekken, bospaden, kapvlakten en bosranden. Het is een echte zoomplant, die voornamelijk gevonden wordt op de grens van bos en grasland, bos en heide, of vergelijkbare vegetaties met een wastine-karakter. De soort staat vooral in oud bos en in oude houtige lijnvormige structuren. Buiten het bos wordt ze geregeld aangetroffen in dreven, in (houtige) bermen en in droge heiden of heideachtige vegetaties. Hengel is een halfparasiet die op de wortels groeit van voornamelijk soorten uit de beuken- en de berkenfamilie, zoals zomereik en de beide berken. Elders schijnt de soort dan weer vooral de wortels van bosbessen te verkiezen. De zaden worden onder andere door mieren verbreid.
Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Beschermd:
Nee
Status en bescherming
bijna bedreigd
228-353 kwartierhokken
Relaties
- Gerelateerd onderwerp:
- is een waardplant voor:
- is een indicator van een goede toestand voor:
Samenwerking en referenties
In samenwerking met:
Auteur atlasteksten:
Paul Van den Bremt
Referenties
-
Van Landuyt W., Hoste I., Vanhecke L., Van den Bremt P. Vercruysse W. & De Beer D. (red.) 2006. Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. Nationale Plantentuin en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek i.s.m. Flo.Wer vzw.
Cursussen en boeken
-
Bomenwijzer
Ga op zoek naar één of meerdere bomen die voldoen aan jouw criteria.
-
-
Test jezelf
Wat weet jij over natuur, natuurbeheer en -beleid? Een overzicht van onze populairste testen.
