Bouwen aan groenexpertise

Gewone steenraket

Erysimum cheiranthoides

is een waardplant voor

Oranjetipje

is een indicator van een goede toestand voor

Natuurstreefbeeld: Soortenrijke akkers (b*)

Hoogte plant

Minimaal:
20cm
Maximaal
60cm

Licht

Min:
lichte schaduw
Max:
licht

Voedsel

Min:
matig voedselrijk
Max:
zeer voedselrijk

Bloeiperiode

Vanaf:
mei
Tot:
oktober

Vocht

Min:
vochtig
Max:
vochtig

Bloemkleur

geel

Bestuiving

kevers
vliegen, zweefvliegen e.a.
bijen, hommels e.a.
Areaal:

Het areaal van gewone steenraket ligt in de gematigde streken van Eurazië en Noord-Amerika. In Europa wordt de soort naar het zuiden toe zeldzaam tot zeer zeldzaam. Toch groeit ze ook in Noord-Afrika. ln Wallonië is de soort eerder zeldzaam.

Verspreiding in Vlaanderen:

Op Vlaamse schaal is gewone steenraket vrij algemeen. ln vergelijking met de vorige karteerperiode is gewone steenraket licht achteruitgegaan. Opvallend is dat de plant vooral voorkomt langs de grotere rivieren (Schelde, Maas, Demer, Leie) en in de polders in het noorden van West- en Oost-Vlaanderen. Verder komt gewone steenraket naar verhouding veel meer voor in de Zandleemstreek dan in de Leemstreek.

Legende: vierkant 1939-1971, stip 1972-2004:
Verspreidingskaart

De Gewone steenraket is een middelhoge, al dan niet vertakte, eenjarige plant die bloeit van de voorzomer tot in de herfst. Bij zacht weer is de soort zelfs in de winter wel eens bloeiend aan te treffen. De kroonbladen zijn ongeveer een halve centimeter lang en hardgeel. Na de bloei verbleken ze. De bloemstelen zijn langer dan de bloemen. De hauwen staan schuin omhoog aan steeltjes, die schuin opzij staan; gewoonlijk maakt de hauw een hoek met zijn steeltje. De hauwen vormen een lossere tros dan bij de Stijve steenraket. 

De Gewone steenraket komt voor in gematigde en koude streken van het hele noordelijk halfrond. In noordelijke gebieden bestaat een grote, meerjarige vorm die wordt beschouwd als stamouder van de plant die als 'onkruid' optreedt. De Gewone steenraket is een van de weinige akkerplanten van noordelijke komaf. 

Deze soort is door vrijwel heel Nederland te vinden, maar komt gewoonlijk niet talrijk voor. In het algemeen groeit zij op omgewerkte en enigszins vochtige grond. Het meest is de Gewone steenraket te vinden in moestuinen en op akkers tussen 'hakvruchten' zoals aardappels en bieten. Verder duikt zij dikwijls op bouwterreinen en omgewerkte bermen op. Tenslotte maakt de Gewone steenraket ook vaak deel uit van pionierbegroeiingen op lage oeverwallen langs de rivieren, samen met andere eenjarige soorten zoals Knopige duizendknoop (Polygonum lapathifolium) en Rode ganzevoet (Chenopodium rubrum). 

© E.J. Weeda, Nederlandse Oecologische flora, IVN, 1987 (deel 2).

Kiemperiode:
vanaf Voorjaar
Gebruik:
geen nuttig gebruik
Bladseizoen:
overwinterend groen
Worteldiepte:
50cm
Levensvorm:
therofyt
Geslachtsverdeling:
tweeslachtig
Vruchttype:
doosvrucht
Vruchtkleur:
onopvallend
Verbreidingswijze:
wind
Indigeniteit:
inheems
Herkomst:
oorspronkelijk inheems
Grime-competitiewaarde:
0.00
Grime-stresswaarde:
0.00
Grime-ruderaliteitswaarde:
0.00
Ellenberg licht:
half-lichtplanten
Ellenberg vocht:
indicator van matig vochtige standplaatsen
Ellenberg pH:
zwakke zuurindicator tot zwakke base-indicator
Ellenberg voedselrijkdom:
stikstofrijke bodems
Ecologische amplitude:
smalle amplitude
Gebondenheid aan grondwater:
afreatofyt

Gewone steenraket groeit op eerder vochtige tot natte, zandigkleiige, of zandige tot zandlemige bodems. De gronden zijn bij voorkeur eerder humeus en voedselrijk. Klassieke standplaatsen worden gekenmerkt door flink wat bodemverstoring. De soort is eerder lichtminnend en verdraagt slecht concurrentie van ruigtekruiden. Meestal groeit gewone steenraket in kleine aantallen. Het meest komt ze voor in aardappel- en bietenakkers, in niet te minutieus onderhouden moestuinen en langs de oevers van grote rivieren. Vermoedelijk is dit laatste type standplaats zelfs de meest oorspronkelijke. Daarnaast kan de soort ook opduiken op dijken, in wegbermen en op ruderale terreinen.

Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Beschermd:
Nee
Rode lijst:
niet bedreigd
Zeldzaamheid KFK-klasse:
228-353 kwartierhokken
In samenwerking met:
Auteur atlasteksten:
Paul Van den Bremt
Referenties
  • Van Landuyt W., Hoste I., Vanhecke L., Van den Bremt P. Vercruysse W. & De Beer D. (red.) 2006. Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. Nationale Plantentuin en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek i.s.m. Flo.Wer vzw.

Cursussen bij Inverde

Boeken