Bouwen aan groenexpertise

Uitmijnen

Definitie:

Uitmijnen is een vorm van natuurontwikkeling over langere termijn. Het is een aangepaste landbouwmethode gericht op het afvoeren van fosfor waardoor de overgang van landbouw naar natuur gradueel verloopt. Deze techniek kan ingezet worden als overgangsscenario ter voorbereiding van natuurbeheer. Uitmijnen wordt gezien als een snellere verschralingstechniek dan maaien maar trager dan ontgronden.

Uitgebreid:

Bij uitmijnen wordt selectieve bemesting met andere nutriënten (N en K) dan P toegepast, zodat deze niet limiterend worden voor de plantengroei. Hierbij moet ook de pH tussen 5,5 en 6,5 worden gehouden met bv. bekalking om maximale opname van P mogelijk te maken. Er zijn echter nog tal van onzekerheden aan deze techniek in ontwikkeling. Daarom werd op aansturen van het ANB en Natuurpunt en in samenwerking met landbouwers door het ForNaLab (UGent) een grootschalig proeftraject opgestart in Landschap De Liereman van Natuurpunt vzw. Deze proeven moeten inzicht verschaffen op de effectiviteit en economische haalbaarheid van P-uitmijning. De eerste veld- en potexperimenten van Puitmijnen met grassenteelt bij verschillende bodem-P-niveaus tonen aan dat de efficiëntie van het uitmijnen zal dalen bij afname van de bodem-P-concentratie en dus in de loop van het verschralingsproces. Het onmiddellijk opneembare P in de bodemoplossing kan via uitmijnen op korte termijn sterk dalen (van Eekeren et al. 2007), maar over de langetermijneffecten van uitmijnen is nog niet veel geweten (Herr et al. 2011). De meer gefixeerde bodem-P-fracties (De Schrijver et al. 2013) blijven vaak hoog en kunnen vooral in P-verzadigde bodems P met vertraging aanleveren (Koopmans et al. 2004), waardoor P-arme bodemcondities niet snel gehaald kunnen worden. Hierdoor zal een verschraling van een P-rijke tot een P-arme bodem met uitmijnen toch nog decennia kunnen duren, afhankelijk van de uitgangssituatie en het natuurdoeltype.

  • De Schrijver A., Schelfhout S., Demey A., Raman M., Baeten L., De Groote S., Mertens J. & Verheyen K. 2013. Natuurherstel op landbouwgrond: fosfor als bottleneck. Natuur.focus 12(4): 145–153
  • Van Eekeren N., Iepema G. & Smeding F. 2007. Natuurherstel in grasland door klaver en kalibemesting. De Levende Natuur 108(1): 27–30
  • Herr C., De Becker P. & Hens M. 2011. Ecohydrologisch en bodemkundig onderzoek i. f. v. herstelmaatregelen aan Achelse Kluis. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. Brussel
  • Koopmans G.F., Chardon W.J., Ehlert P.A.I., Dolfing J., Suurs R.A.A., Oenema O. & van Riemsdijk W.H. 2004. Phosphorus availability for plant uptake in a phosphorus-enriched noncalcareous sandy soil. Journal of Environmental Quality 33(3): 965–975