Bouwen aan groenexpertise

Vingerhoedskruid

Digitalis purpurea

Vingerhoedskruid is een tot 1,8 meter hoge plant met paarse, soms witte bloemen. De bloemen lijken op vingerhoedjes, vandaar de naam. Ze worden druk bezocht door hommels. Een forse plant kan bijna 100 bloemen dragen, en is dus een flinke meerwaarde voor een open plek in het bos, een bosrand of tuinborder. De plant kan een of tweejarig zijn, in het laatste geval wordt de plant heel wat groter.

Beheer:

Vingerhoedskruid zaait zichzelf redelijk makkelijk uit, zeker op kale plekjes op wat lossere bodem. Meestal vormen ze het eerste jaar een rozet, om in het tweede jaar te bloeien. De plant is giftig (er worden hartmedicijnen van gemaakt), maar aangezien hij geen besjes vormt en niet uitnodigt tot knabbelen, gebeuren er geen ongelukken mee.

is een waardplant voor

Bosparelmoervlinder

is een waardplant voor

Bosparelmoervlinder

Hoogte plant

Minimaal:
30cm
Maximaal
160cm

Licht

Min:
half schaduw
Max:
licht

Voedsel

Min:
matig voedselrijk
Max:
zeer voedselrijk

Bloeiperiode

Vanaf:
mei
Tot:
oktober

Vocht

Min:
droog
Max:
vochtig

Bloemkleur

rood, rose
paars, violet, purper, lila

Bestuiving

bijen, hommels e.a.
Areaal:

In West-Europa en westelijk Midden-Europa is vingerhoedskruid het meest algemeen. Het areaal reikt noordwaarts tot Midden-Noorwegen en Zuid-Zweden. In het zuiden loopt het via het Atlantische gedeelte van het lberisch Schiereiland door tot Zuid-Spanje en Noord-Marokko. Er wordt aangenomen dat het voorkomen in het oostelijke gedeelte van het areaal zeer sterk door de mens is beïnvloed (bosbouw): de soort is er deels neofyt, deels adventief. Gewoon vingerhoedskruid is op flink wat plaatsen in de wereld ingeburgerd: onder andere in Zuid-Alaska, Argentinië, Chili, Costa Rica, Colombia, Ecuador en Nieuw-Zeeland. In België is de soort vooral zeer algemeen ten zuiden van de lijn Samber en Nlaas.

Verspreiding in Vlaanderen:

In Vlaanderen is vingerhoedskruid algemeen. De soort is overal zeer sterk toegenomen, het meest nog in de Kempen. Enkel in de Duinen (te kalkrijk) en de Polders (te zware bodems) komt de plant niet of nauwelijks voor. De vermesting van de zandgronden en de ruderalisering en vertuíning van grote delen van Vlaanderen dragen waarschijnlijk in hoge mate bij tot de algemene uitbreiding. Omdat de soort een zaadbank opbouwt, kan ze na verstoring van de bodem plaatselijk massaal opduiken. Enkele jaren later kan de populatie weer in elkaar stuiken, bv. door de toegenomen beschaduwing.

Legende: vierkant 1939-1971, stip 1972-2004:
Verspreidingskaart
Zaadbank:
behoudt kiemkracht op lange termijn (zaden overleven op zijn minst 5 jaar, en vaak langer).
Zaad:
vanaf augustus tot augustus
Kiemperiode:
vanaf Herfst tot Voorjaar
Gebruik:
geneeskrachtige planten
siergewassen
topplant voor tuinbiodiversiteit
Bladseizoen:
zomergroen
Levensvorm:
hemicryptofyt
Mycorrhizen:
26-74% van de waarnemingen infectie met blaasvormige-'arbuscular' mycorrhizen
Geslachtsverdeling:
tweeslachtig
Jarigheid:
tweejarig
Vruchttype:
doosvrucht
Vruchtkleur:
onopvallend
Verbreidingswijze:
windstrooier
Verbreidingsstrategie:
zijdelingse vegetatieve voortplanting
seizonale verjonging met behulp van zaden
een overblijvende zaad - of sporenbank
Indigeniteit:
inheems
Herkomst:
oorspronkelijk inheems
Levensstrategie volgens Grime:
CR/CSR
Grime-competitiewaarde:
4.17
Grime-stresswaarde:
1.67
Grime-ruderaliteitswaarde:
4.17
Ellenberg licht:
half-lichtplanten
Ellenberg vocht:
indicator van matig vochtige standplaatsen
Ellenberg pH:
zuurindincator
Ellenberg voedselrijkdom:
matig stikstofrijke bodem / stikstofrijke bodem
Ecologische amplitude:
smalle amplitude
Gebondenheid aan grondwater:
afreatofyt
Zuurtegraad bodem:
minimum zwak zuur tot maximum zwak zuur

Vingerhoedskruid groeit van nature bij voorkeur op open plekken in het bos, op kapvlakten oflangs bosranden. Het staat op eerder zure en tamelijk stikstofrijke maar kalkarme, vrij lichte, zandige tot lemige of ook wel stenige bodems in eiken-beukenbossen en eiken-berkenbossen. De soort wordt al minstens sedert het begin van de veertiende eeuw als medicinale plant en sierplant gekweekt. Ze ontsnapt gemakkelijk of wordt met tuinafval op nieuwe standplaatsen aangevoerd. In gebieden met lichte bodems gedijt ze op wat aangerijkte en verstoorde plekken, bijvoorbeeld in met bomen begroeide zandi ge wegbermen en in verruigde heidevegetaties.

Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Beschermd:
Nee
Sieber codes:
GB2
RU2
Aanplanten:
In groepen van 3 tot 10
Rode lijst:
niet bedreigd
Zeldzaamheid KFK-klasse:
730-1128 kwartierhokken
In samenwerking met:
Auteur atlasteksten:
Paul Van den Bremt
Referenties
  • Van Landuyt W., Hoste I., Vanhecke L., Van den Bremt P. Vercruysse W. & De Beer D. (red.) 2006. Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. Nationale Plantentuin en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek i.s.m. Flo.Wer vzw.

Cursussen bij Inverde

Boeken