Bouwen aan groenexpertise

Knopig doornzaad

Torilis nodosa

is een indicator van een goede toestand voor

Natuurstreefbeeld: Kamgrasland (rbbkam)

Hoogte plant

Minimaal:
5cm
Maximaal
40cm

Licht

Min:
lichte schaduw
Max:
licht

Voedsel

Min:
matig voedselrijk
Max:
matig voedselrijk

Bloeiperiode

Vanaf:
april
Tot:
augustus

Vocht

Min:
vochtig
Max:
vochtig

Bloemkleur

wit
rood, rose

Bestuiving

insektenbestuiving
Areaal:

Het areaal van knopig doornzaad ligt in Europa, Noord-Afrika en Zuidwest-Azië, oostwaarts tot in Pakistan. In Europa is knopig doornzaad vooral te vinden in Zuid- en West-Europa. In België komt het vooral voor in Vlaanderen. In de periode 1930- 1971 (VAN ROMPAEY & DELVOSALLE 1972) werd de soort ook op enkele groeiplaatsen in Wallonië waargenomen, maar die vindplaatsen werden nadien niet meer bevestigd en men beschouwt de soort er momenteel als verdwenen (SAINTENOYSIMON 1999). Overigens stelt LAMBINON et al. (2004) het inheemse karakter van de soort in Wallonië in vraag.

Verspreiding in Vlaanderen:

Globaal is knopig doornzaad in Vlaanderen zeldzaam, maar in de Polders is de soort eerder als vrij zeldzaam te beschouwen. Ten opzichte van de eerste kartering hebben zich wat veranderingen voltrokken. Zo valt op dat ze tijdens de tweede karteerperiode niet meer is waargenomen in de Antwerpse polders. In de kustpolders nam het aantal groeiplaatsen dan weer fors toe ten opzichte van de eerste karteerperiode, in het bijzonder in het zuidwesten. Zonder de minste twijfel is dat een waarnemerseffect: de voornaamste biotoop van de soort werd vroeger onvoldoende bemonsterd. Tevens zijn er enkele adventiefvondsten in het binnenland. De meest merkwaardige in dat verband situeert zich in hartje Brussel, waar de soort eenmalig met enkele planten opdook tijdens de werken aan de metro (MEERTS 1985).

Legende: vierkant 1939-1971, stip 1972-2004:
Verspreidingskaart
Kiemperiode:
vanaf Direct
Gebruik:
geen nuttig gebruik
Bladseizoen:
zomergroen
Levensvorm:
therofyt
Geslachtsverdeling:
tweeslachtig
Vruchttype:
splitvrucht
Vruchtkleur:
onopvallend
Verbreidingswijze:
dieren (uitwendig)
Indigeniteit:
inheems
Herkomst:
oorspronkelijk inheems
Grime-competitiewaarde:
0.00
Grime-stresswaarde:
0.00
Grime-ruderaliteitswaarde:
0.00
Ellenberg licht:
lichtplanten
Ellenberg vocht:
indicator van droge tot matig vochtige standplaatsen
Ellenberg pH:
zwakke zuurindicator tot zwakke base-indicator
Ellenberg voedselrijkdom:
matig stikstofrijke bodem / stikstofrijke bodem
Ecologische amplitude:
smalle amplitude
Gebondenheid aan grondwater:
afreatofyt

Knopig doornzaad is een heel karakteristieke, maar weinig opvallende soort, die gemakkelijk aan de aandacht ontsnapt indien men niet gericht zoekt. Afgezien van enkele vondsten op adventiefterreinen in het binnenland, neemt knopig doornzaad een vrij specifieke plaats in in het Vlaamse landschap. Typische groeiplaatsen zijn de schouders van bermen tussen intensief beweid grasland en sloten of vaarten. Voorts staat de soort ook op grazige dijken. Ze groeit graag aan de bovenrand van schuine bermen, waar door intensieve begrazing en vertrappeling veel open plekken en een wat ruigere begroeiing ontstaan. Begrazing wordt goed verdragen. Als begrazing wegvalt, breidt de soort aanvankelijk uit, maar legt ze het naderhand af tegen sterkere concurrenten.

Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Beschermd:
Nee
Rode lijst:
niet bedreigd
Zeldzaamheid KFK-klasse:
60-131 kwartierhokken
In samenwerking met:
Auteur atlasteksten:
Leo Vanhecke
Referenties
  • Van Landuyt W., Hoste I., Vanhecke L., Van den Bremt P. Vercruysse W. & De Beer D. (red.) 2006. Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. Nationale Plantentuin en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek i.s.m. Flo.Wer vzw.

Cursussen bij Inverde

Boeken