Bouwen aan groenexpertise

Verfbrem

Genista tinctoria

is een waardplant voor

Groentje

is een waardplant voor

Groot koolwitje

Hoogte plant

Minimaal:
30cm
Maximaal
60cm

Licht

Min:
lichte schaduw
Max:
volle zon

Voedsel

Min:
voedselarm
Max:
matig voedselarm

Bloeiperiode

Vanaf:
juni
Tot:
augustus

Vocht

Min:
vochtig
Max:
vochtig

Bloemkleur

geel

Bestuiving

bijen, hommels e.a.
vliegen, zweefvliegen e.a.
dag- en nachtvlinders
kevers
Areaal:

Verfbrem komt voor vanaf Wales en Engeland over gans Midden- Europa tot de Oeral. Noordelijk strekt het areaal zich uit tot Zuid-Scandinavië. In Zuid-Europa ontbreekt de soort grotendeels op het Iberisch Schiereiland, de eilanden in de Middellandse Zee en in Griekenland. Meer naar het zuidoosten reikt het areaal over de Balkan tot in de Kaukasus en Klein- Azië. Ook in de steppegebieden ten noorden van de Zwarte Zee ontbreekt de soort. In Wallonië liggen de meeste vindplaatsen in het Maasdistrict en Lotharingen, in mindere mate in de Ardennen. Uit herbariummateriaal blijkt dat verfbrem in de negentiende eeuw nog tamelijk veel werd waargenomen in de provincie Antwerpen, maar ook in Vlaams-Brabant en Limburg, vooral in de wat lemigere gebieden. Literatuurgegevens uit het begin van de negentiende eeuw vermelden vindplaatsen in wat lemigere heidegebieden en bossen in het zuiden van West- en Oost-Vlaanderen (ROUCEL 1792, ROUCEL 1803; LESTIBOUDOIS 1827).

Verspreiding in Vlaanderen:

In de twintigste eeuw ging de soort achteruit en van de weinige Vlaamse vindplaatsen van de vorige karteerperiode blijft nu enkel die van de Sint-Pietersberg over. Mogelijk betreft een vondst uit 1988 in Houwaert de herontdekking van een populatie van 1888 (Herbarium Gent en Nationale Plantentuin van België). De soort is in Vlaanderen dus uiterst zeldzaam en met verdwijnen bedreigd. Waarschijnlijk houdt de achteruitgang verband met de sterk toegenomen intensivering van de landbouw en de achteruitgang van het traditionele, agropastorale systeem. Dat de soort niet meer als verfplant wordt geteeld, kan van invloed geweest zijn, maar dan vooral in de periode voor het midden van de negentiende eeuw.

Legende: vierkant 1939-1971, stip 1972-2004:
Verspreidingskaart
Kiemperiode:
vanaf Herfst
Gebruik:
geneeskrachtige planten
kleurstof leverende gewassen
siergewassen
Bladseizoen:
overwinterend groen
Worteldiepte:
100cm
Levensvorm:
houtachtige chamaefyt
phanerofyt
struik
Geslachtsverdeling:
tweeslachtig
Jarigheid:
meerjarig
Vruchttype:
doosvrucht
Vruchtkleur:
onopvallend
Verbreidingswijze:
zelf
Indigeniteit:
inheems
Herkomst:
oorspronkelijk inheems
Grime-competitiewaarde:
0.00
Grime-stresswaarde:
0.00
Grime-ruderaliteitswaarde:
0.00
Ellenberg licht:
lichtplanten
Ellenberg vocht:
indicator van matig vochtige tot vochtige standplaatsen
Ellenberg pH:
tussen matige zuurindicator en zwakke zuurindicator
Ellenberg voedselrijkdom:
zeer stikstofarme bodems
Maaigevoeligheid:
maaigevoelig
Ecologische amplitude:
smalle amplitude
Gebondenheid aan grondwater:
duinfreatofyt
Zuurtegraad bodem:
minimum zuur tot maximum basisch

Verfbrem gedijt van nature zowel op zure als kalkrijke bodems. Het is een licht- en warmteminnende soort van droge tot matig vochtige, eerder voedselarme heiden enerzijds en van drogere schrale graslanden op kalk anderzijds. De soort komt ook in schralere bosranden en wegbermen voor. Vroeger moet ze bovendien op open plekken in bossen en op kapvlakten zijn gevonden. In het verleden werd ze, mogelijk vrij algemeen, als verfplant gekweekt, maar die cultuur is in Vlaanderen zeker al vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw zijn verdwenen.

Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Beschermd:
Nee
Sieber codes:
H2
H3
SH2
SH3
Rode lijst:
met uitsterven bedreigd
Zeldzaamheid KFK-klasse:
1-17 kwartierhokken
In samenwerking met:
Auteur atlasteksten:
Paul Van den Bremt
Referenties
  • Van Landuyt W., Hoste I., Vanhecke L., Van den Bremt P. Vercruysse W. & De Beer D. (red.) 2006. Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. Nationale Plantentuin en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek i.s.m. Flo.Wer vzw.

Cursussen bij Inverde

Boeken