Bouwen aan groenexpertise

Korenbloem

Centaurea cyanus

is een indicator van een goede toestand voor

Natuurstreefbeeld: Soortenrijke akkers (b*)

Hoogte plant

Minimaal:
30cm
Maximaal
60cm

Licht

Min:
lichte schaduw
Max:
volle zon

Voedsel

Min:
matig voedselrijk
Max:
matig voedselrijk

Bloeiperiode

Vanaf:
juni
Tot:
augustus

Vocht

Min:
droog
Max:
droog

Bloemkleur

blauw

Bestuiving

bijen, hommels e.a.
vliegen, zweefvliegen e.a.
kevers
Areaal:

Korenbloem is een soort van de gematigde klimaatgebieden van Europa, die daarnaast in diverse andere delen van de wereld is ingeburgerd, onder meer in Noord-Amerika, Argentinië, Zuid-Afrika en Nieuw-Zeeland. In Europa ontbreekt ze in een aantal randgebieden in het noorden en zuidoosten. Ook is ze, merkwaardig genoeg, onbekend in het grootste gedeelte van het Iberisch Schiereiland. In Wallonië is korenbloem, net als in Vlaanderen, tijdens de laatste 3-4 decennia sterk achteruitgegaan. Vooral in de Ardennen, waar de soort altijd al minder algemeen was, is ze nu zeldzaam.

Verspreiding in Vlaanderen:

Tot voor enkele tientallen jaren behoorde de blauwe korenbloem, samen met bijvoorbeeld de helderrode klaprozen en witte kamillebloemen, tot het kransje van door iedereen gekende akkeronkruiden. Alleen op de kleigronden in de Polders was de soort schaars. Het gros van de belangrijke densiteitsverschillen op de kaart voor de periode vanaf 1972 kan worden verklaard door het jaar van de inventarisatie in rekening te brengen: regio's die in de jaren 70 relatief goed zijn onderzocht, scoren beter dan regio's met in hoofdzaak recente streeplijsten. Dat illustreert de dramatische terugval die de soort over heel Vlaanderen in de loop van amper een drietal decennia heeft gekend. Het totale pakket van waarnemingen voor de periode 1972-2004 plaatst korenbloem bij de algemene planten in Vlaanderen, maar dat stemt niet langer met de werkelijkheid overeen. Minder dan grote klaproos en echte kamille, is korenbloem erin geslaagd buiten de graanakkers een alternatieve niche te vinden.

Legende: vierkant 1939-1971, stip 1972-2004:
Verspreidingskaart
Zaadbank:
behoudt kiemkracht op lange termijn (zaden overleven op zijn minst 5 jaar, en vaak langer).
Zaad:
vanaf juli tot september
Kiemperiode:
vanaf Herfst tot Voorjaar
Gebruik:
geneeskrachtige planten
drachtplant voor bijen
Bladseizoen:
overwinterend groen
Worteldiepte:
100cm
Levensvorm:
therofyt
Geslachtsverdeling:
tweeslachtig
Jarigheid:
eenjarig
Vruchttype:
eenzadige dopvrucht of noot
Vruchtkleur:
onopvallend
Verbreidingswijze:
mieren
met zaaigoed
zelf
dieren
Indigeniteit:
archeofyt
Herkomst:
oorspronkelijk inheems
Grime-competitiewaarde:
0.00
Grime-stresswaarde:
0.00
Grime-ruderaliteitswaarde:
0.00
Ellenberg licht:
half-lichtplanten
Ellenberg vocht:
indifferent
Ellenberg pH:
indifferent
Ellenberg voedselrijkdom:
indifferent
Ecologische amplitude:
smalle amplitude
Gebondenheid aan grondwater:
afreatofyt
Zuurtegraad bodem:
minimum zwak zuur tot maximum neutraal

Korenbloem is (of was) in de eerste plaats een soort van graanakkers op zandige tot lemige, eerder droge en niet te voedselrijke bodem. Ze groeit zowel in wintergraan- als zomergraanakkers. Door allerlei veranderingen in de landbouw (zoals verbeterde zaaizaadschoning, intensievere bemesting, herbicidengebruik en de hogere inzaaidichtheden van het graan) is de korenbloem in de voorbije halve eeuw in graanakkers veel zeldzamer geworden. Vandaag kan de plant op steeds meer plaatsen alleen nog omschreven worden als een adventief- of bermplant. Dat min of meer onbestendig optreden is doorgaans het gevolg van het activeren van een in de bodem aanwezige zaadvoorraad na grondverzet.

Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Beschermd:
Nee
Sieber codes:
AK1
AK2
# planten per m²:
6
Aanplanten:
best via zaaien
Rode lijst:
bijna bedreigd
Zeldzaamheid KFK-klasse:
730-1128 kwartierhokken
In samenwerking met:
Auteur atlasteksten:
Ivan Hoste
Referenties
  • Van Landuyt W., Hoste I., Vanhecke L., Van den Bremt P. Vercruysse W. & De Beer D. (red.) 2006. Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. Nationale Plantentuin en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek i.s.m. Flo.Wer vzw.

Cursussen bij Inverde

Boeken