Natuurinrichtingsproject

Elk project verloopt via een zorgvuldig uitgewerkte procedure met verschillende stappen van onderzoek, overleg, plannen, beslissingen en uitvoering. 

Een natuurinrichtingsproject begint met een onderzoek naar de haalbaarheid. Dat onderzoek moet bepalen of natuurinrichting in een bepaald gebied mogelijk is. Er wordt een studie gemaakt van de bodem, de waterhuishouding, het landschap, het grondgebruik, de fauna en flora, enzovoort. Ook wordt een landschapsecologische en socio-economische studie van het projectgebied uitgevoerd. Als natuurinrichting haalbaar blijkt, leidt het onderzoek ook tot een voorstel voor de afbakening van het projectgebied en duidt het de overheden aan die verder bij het project zullen worden betrokken. 

De Vlaamse Minister, bevoegd voor Leefmilieu, beslist op grond van een onderbouwd dossier over de instelling van een project. Als het project groen licht krijgt, richt de minister een projectcommissie en -comité op. In het projectcomité zetelen vertegenwoordigers van de betrokken overheden en de betrokken belangengroepen, bijvoorbeeld natuurverenigingen en landbouwers. Het projectcomité adviseert de bevoegde minister over de maatregelen die getroffen moeten worden. Daarnaast is het comité ook belast met de uitvoering van het project. De projectcommissie is samengesteld uit de belanghebbenden (eigenaars en gebruikers) bij het project en uit deskundigen. Het gaat telkens om personen uit het projectgebied of die vertrouwd zijn met dat gebied. De projectcommissie adviseert het projectcomité. 

Voor elk natuurinrichtingsproject dat is ingesteld, maakt het Agentschap voor Natuur en Bos een projectrapport op. Het projectrapport beschrijft de vereiste maatregelen voor de natuurinrichting en de mogelijke manieren om ze uit te voeren. Het bevat ook administratieve gegevens over eigenaars en gebruikers en beleidsgegevens over het projectgebied. Dit rapport wordt vervolgens onderworpen aan een openbaar onderzoek. Na het bespreken van de resultaten van een openbaar onderzoek over het projectrapport, verleent het projectcomité advies aan de minister over de maatregelen die in het projectrapport zijn opgenomen. Op grond daarvan beslist de Vlaamse Minister, bevoegd voor het Leefmilieu, welke natuurinrichtingsmaatregelen uitgevoerd zullen worden en hoe dat zal gebeuren. 

Vervolgens wordt een projectuitvoeringsplan opgesteld. Dat bereidt de uitvoering van de maatregelen voor aan de hand van gedetailleerde gegevens en plannen. Het comité legt al die gegevens en plannen voor advies voor aan de projectcommissie. Het projectuitvoeringsplan ondergaat net als het projectrapport een openbaar onderzoek. Na het bespreken van de resultaten van het openbaar onderzoek over het zogenaamde projectuitvoeringsplan, adviseert het projectcomité de minister. Die stelt het projectuitvoeringsplan vast. De daadwerkelijke uitvoering van werken op het terrein is in handen van de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) en van de overheidsdiensten of personen aangeduid in het uitvoeringsprogramma. Het projectcomité coördineert de uitvoering van het project. Als voor het natuurinrichtingsproject de eigendomstoestand of het gebruik van percelen moet worden gewijzigd, bv. door het aanleggen van nieuwe wegen of het ruilen van gronden, laat het projectcomité een notaris een akte opmaken die de nieuwe eigendoms- en gebruikstoestand vastlegt. 

Na het uitvoeren van de inrichtingswerken wordt nagegaan hoe de natuur zich verder ontwikkelt, of de soorten waarvoor de maatregelen en werken bedoeld waren hierop positef reageren. Om de effectiviteit van de maatregelen na te gaan en bij te sturen indien nodig worden de veranderingen aan het milieu, flora en fauna nauwgezet opgevolgd gedurende een aantal jaar. De resultaten worden beschreven in het natuurrapport dat tweejaarlijks verschijnt. Op het einde van het project worden ook commissie en comité ontbonden. Na de inrichting zal het ook vaak nodig zijn om de natuur te blijven beheren. Bij natuurinrichting worden daarover afspraken gemaakt: wie beheert wat en hoe? Het beheer van gronden die door de Vlaamse overheid werden aangekocht, kan worden toevertrouwd aan bv. gemeente, provincie, erkende natuurvereniging,…