Bouwen aan groenexpertise

Oeverkruid

Littorella uniflora

is een indicator van een goede toestand voor

Natuurstreefbeeld: Voedselarme wateren met periodiek droogvallende oevers, subtype oeverkruid (3130_aom)

Hoogte plant

Minimaal:
5cm
Maximaal
10cm

Licht

Min:
lichte schaduw
Max:
licht

Voedsel

Min:
voedselarm
Max:
voedselarm

Bloeiperiode

Vanaf:
juni
Tot:
augustus

Vocht

Min:
aquatisch
Max:
aquatisch

Bloemkleur

wit

Bestuiving

windbestuiving
Areaal:

Oeverkruid is een Europese soort, met een hoofdareaal dat loopt van de Pyreneeën en grillig noordwaarts over delen van West- en Midden-Europa, tot halfweg Scandinavië. Oostwaarts reikt het tot Hongarije, Polen en Finland. Ook op de Azoren is oeverkruid gevonden. Meer naar het noorden, oosten en zuiden van Europa heeft de soort voorposten. De plant is in heel België zeldzaam. In Vlaanderen is de soort vandaag zeer zeldzaam en vooral bekend van Midden-Limburg en de Noorderkempen.

Verspreiding in Vlaanderen:

Van oeverkruid zijn in het verleden in Vlaanderen al heel wat vindplaatsen verloren gegaan: enerzijds verspreid in de Kempen, anderzijds alle vindplaatsen in Zandig Vlaanderen en de Duinen, waar de soort onder andere groeide in pannen. Tussen de periode van 1939-1971 en de recente periode is geen significante achteruitgang vastgesteld. Dat is te wijten aan de vondst van nieuwe locaties, die heel waarschijnlijk ook al voor 1939 bestonden. Op andere plaatsen is de soort sinds kort verdwenen. Algemeen kunnen we stellen dat oeverkruid het veel minder goed doet dan vroeger. Belangrijke oorzaken zijn verzuring en eutrofiëring, maar ook ontginning (landbouw) en afname van recreatie zijn verantwoordelijk voor de achteruigang van de soort. In vennen waar vroeger mensen kwamen baden, was de plant dikwijls abundant. Er zijn aanwijzingen dat de zaadbank van oeverkruid langlevend is.

Legende: vierkant 1939-1971, stip 1972-2004:
Verspreidingskaart
Gebruik:
geen nuttig gebruik
Bladseizoen:
overwinterend groen
Levensvorm:
helofyt
hydrofyt
Geslachtsverdeling:
eenslachtig, eenhuizig
Vruchttype:
eenzadige dopvrucht of noot
Vruchtkleur:
onopvallend
Verbreidingswijze:
dieren (uitwendig)
water
Indigeniteit:
inheems
Herkomst:
oorspronkelijk inheems
Grime-competitiewaarde:
0.00
Grime-stresswaarde:
0.00
Grime-ruderaliteitswaarde:
0.00
Ellenberg licht:
half-lichtplanten
Ellenberg vocht:
indicator van vaak onder water staande, ondiepe standplaatsen
Ellenberg pH:
zwakke zuurindicator tot zwakke base-indicator
Ellenberg voedselrijkdom:
zeer stikstofarme bodem / stikstofarme bodem
Ecologische amplitude:
smalle amplitude
Gebondenheid aan grondwater:
natte freatofyt(obligaat)
Zuurtegraad bodem:
minimum zwak zuur tot maximum basisch

Oeverkruid is een amfibische, lage rozetplant en een pionier van min of meer zandige, ondiepe plaatsen van vennen, die in de zomer kunnen droogvallen. Ook op iets diepere plaatsen kan de soort zich met uitlopers vegetatief handhaven. Oeverkruid bloeit enkel wanneer het substraat droogvalt. Zoals kleine biesvaren en waterlobelia is de soort gebonden aan venoevers met voldoende dynamiek, teweeggebracht door windwerking. Oeverkruid is niet bestand tegen zich opstapelend organisch materiaal. Het oppervlaktewater is zwak zuur en voedselarm, maar ook andere situaties zijn tijdelijk mogelijk. Het water is zeer zwak tot zwak gebufferd tegen verzuring. Bij verzuring heeft de plant te lijden onder de sterke concurrenten knolrus en waterveenmos (Sphagnum cuspidatum). Bij stikstofaanrijking kan oeverkruid zich meestal niet lang handhaven.

Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Beschermd:
Nee
Rode lijst:
zeldzaam
Zeldzaamheid KFK-klasse:
18-59 kwartierhokken
In samenwerking met:
Auteur atlasteksten:
Floris Vanderhaege
Referenties
  • Van Landuyt W., Hoste I., Vanhecke L., Van den Bremt P. Vercruysse W. & De Beer D. (red.) 2006. Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. Nationale Plantentuin en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek i.s.m. Flo.Wer vzw.

Cursussen bij Inverde

Boeken