Ferrarisbos

Wat is een ferrarisbos? In de media wordt die term tegenwoordig veel gebruikt voor verschillende bossen. Maar waarom zijn sommige bossen ferrarisbossen en andere niet?

Ons verhaal begint met de Vrede van Utrecht in 1715. Na de Spaanse successieoorlogen kwamen de Spaanse Nederlanden, het zuidelijk deel dus, in handen van de Oostenrijkers.

Maria Theresia en keizer Jozef II vonden het een goed idee om van het bezette gebied goede militaire kaarten te hebben.

Joseph Jean Francois graaf de Ferraris.  veldmaarschalk in de Oostenrijkse Nederlanden had al bewezen dat hij kaarten kon maken met een detailkaart van het Zoniënwoud. De keizer en keizerin vroegen hem om van de hele Oostenrijkse Nederlanden, wat nu ongeveer België en Luxemburg is, een militaire kaart te maken.

De graaf aarzelde niet, en schakelde zijn personeel in. De artilleristen van de Oostenrijkse School voor Wiskunde van het artilleriekorps trokken het veld in en berekenden de positie van elk huis, bomenrij, poel en zelfs individuele bomen, grachten en galgen.

Het resultaat was indrukwekkend, een ingekleurde kaart op schaal van ongeveer 1/11,000.

Die kaarten zijn nu natuurlijk superinteressant, omdat we het landschap van omstreeks 1775 gedetailleerd kunnen vergelijken met de huidige situatie.
Als we de huidige boskaart vergelijken met de Ferriskaart zien we een overlap, hier aangeduid in het rood. We zouden ervan kunnen uitgaan dat deze rode zones sinds 1775 ononderbroken bos zijn geweest.

Waarom is dit nu zo belangrijk? Dieren en planten van bossen zijn aangepast aan een stabiel habitat. Ze verspreiden zich traag, de voortplanting is traag en ze leven lang. Typische soorten zijn Voorjaarsbloeiers zoals bosanemonen, boshyacinten, wilde narcissen maar ook zeldzame loopkevers, allerlei vleermuizen en speciale zwammen.

Hoe weet je nu of een bos een Ferrarisbos is? De leeftijd van de bomen kan je niet steeds gebruiken. Jonge bomen kunnen in een oud bos staan, en zeer oude bomen van 200 jaar oud kunnen in 1817 zijn aangeplant in een akker.

Gelukkig is er een website waar de ferrariskaart