Bouwen aan groenexpertise

Broekbos

Moerasbos

Definitie:

De broekbossen komen voor op zeer natte standplaatsen, die 's winters meestal onder water staan en 's zomers ten hoogste oppervlakkig uitdrogen. De overstromingen kunnen dus elk jaar maanden lang duren. Er treedt dan ook veenvorming op ten gevolge van de hoge waterstand. De standplaatsen zijn haast onbegaanbaar, maar er kan wel heel wat variatie in de structuur optreden : stamvoeten, stronken, grote gras- en zeggenpollen en dood hout vormen eilandjes, waarop dieren en planten het wat droger kunnen hebben.

Meestal is de Zwarte els (Alnus glutinosa) de belangrijkste boomsoort, maar deze komt ook talrijk buiten deze klasse voor. In de struiklaag groeien vooral enkele wilgensoorten (gewoonlijk Grauwe wilg en hybriden). Door de extreme omstandigheden en de onstabiele bodem worden de bomen niet erg hoog : slechts 10 à 20 m. Bosbouw bestaat dan ook voornamelijk onder de vorm van hakhout of grienden.

Uitgebreid:

Het valt op dat moerasbossen in de regel een ondergroei hebben van moerasplanten welke ook buiten het bos kunnen voorkomen en dan veel vitaler groeien en bloeien. Vooral een aantal zeggensoorten (bvb. de typische Elzenzegge) kunnen de kruidlaag van Elzenbroekbossen volledig domineren. Ook Wolfspoot, Moeraswalstro en Blauw glidkruid horen bij de typische combinatie. Er wordt onderscheid gemaakt tussen meer voedselrijke en kalkrijkere types. Op voedselarme, zuurdere plaatsen kan Elzenbroekbos voorkomen met veenmossen. Hierbij sluit het Berkenbroek (Periclymeno-Betuletum pubescentis) aan, een meer noordelijke bosplantengemeenschap, welke wel eens geklasseerd wordt in de klasse der naaldbossen (Vaccinio-Piceetea). Inderdaad komt naast de dominerende Zachte berk (Betula pubescens) ook de Grove den hierin spontaan voor. De standplaatsen zijn zodanig voedselarm en zuur (geworden) dat ook de Zwarte els het opgeeft en vervangen wordt door Zachte berk. De bodem is grotendeels bedekt met veenmos en de moerassige situatie wordt vooral gevoed door regenwater, zodat het Berkenbroek verwantschap vertoont met hoogveenvegetaties. In Vlaanderen komt geen echt Berkenbroek voor, maar er zijn een aantal plaatsen die deze richting uitgaan. In Wallonië vinden we het wel. Alle types van het Elzenbroekbos hebben een zeer hoge natuurbehoudswaarde. Op hun typische en extreme standplaatsen zijn ze doorgaans het eindstadium van de vegetatie-successie bestaande uit verlanding en bosontwikkeling.