Bouwen aan groenexpertise
Berberis aquifolium eradication Mahonie Mahonie

Bestrijding mahonie in de kustduinen

Doelgroep en doelstelling:

Doelstelling: landschapsherstel van kustduinen via bestrijding van invasieve Berberis aquifolium.

Demonstratieproject voor verwijdering van Berberis (Mahonia) aquifolium, een invasieve heester in de kustduinen die sinds de jaren 1990 een steile opmars kende aan de westkust en in duinreservaten een groeiende bedreiging vormt voor inheemse flora. De soort komt als individuele plant(kloon) voor, ofwel vrijstaand of in duingraslanden of tussen ander duinstruweel, maar kan ook vlakdekkend optreden in een nagenoeg 100% bedekking met Mahonie. 

Mahonie
Locatie:
Noordduinen Koksijde
Begindatum uitvoering:
Einddatum uitvoering:
Betaald door:

Agenschap voor Natuur en Bos, co-financiering Interreg 2Seas project RINSE

Projectcoördinator:

Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO)

Partners:

Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO), Agentschap voor Natuur en Bos (ANB)

Uitgevoerd door:

Agentschap voor Natuur en Bos (ANB)

Contactpersonen:

Tim Adriaens, Sam Provoost

Landschapsherstel kustduinen, bestrijding invasieve exoten. Het volledig uitgraven van mahoniahaarden moet ontwikkelingskansen geven aan lokale stuifplekken, die van belang zijn voor een aantal heel kenmerkende duinsoorten.

Bij deze demonstratie in het kader van een onderzoeksproject werd een oppervlakte van 350 m² op dezelfde dag (8 uur kraanwerk) uitgegraven. Het werk werd uitgevoerd met een 42-tons kraan uitgerust met een kasseibak, wat toelaat het zand en plantenmateriaal te scheiden. Bijkomend werd achtergebleven stengel- en wortelmateriaal verwijderd (9 mensuren). Het plantmateriaal werd afgevoerd met een tractor met oplegger met lagedrukbanden. De locatie werd opnieuw bezocht in mei 2014 voor monitoring en nazorg.

Berberis aquifolium eradication
Gebiedsbeschrijving:

In de Noordduinen (102 ha) wisselen duingraslanden, duinvalleien, duinstruwelen, bosjes en oude vissershuisjes elkaar af. Het gebied was het voorwerp van een VLM natuurinrichtingsproject. Er werd struweel (duindoorn/sleedoorn) gekapt, abelen, esdoorns en populieren werden verwijderd, poelen en pannes gegraven en begrazing met ezels opgestart. Een belangrijk aandachtspunt bij het beheer is het kleinschalig herstel van dynamische duinen, die van belang zijn voor een aantal heel kenmerkende duinsoorten. De uitbreiding van bomen (vooral gewone esdoorn) vormt er een belangrijke beheeruitdaging. Ook de uitbreiding van de exoot mahonia (Berberis aquifolium) vormt een belangrijk knelpunt in de Noordduinen.

Deze vlek mahonie (350 m²) kon relatief makkelijk op één dag uitgegraven worden met een kraan. Het simultaan manueel verwijderen van achtergebleven fragmenten is wellicht belangrijk om hergroei te beletten.

Goed gelukt:

Het wortelsysteem van mahonie bleek vrij dens en zat ondiep (30-40 cm). Bij de nazorg, een half jaar na de ingreep, werd verwaarloosbare hergroei vastgesteld die zeer gemakkelijk met de hand kon verwijderd worden. Neveneffecten waren hier beperkt, de enige soort die hier samen met mahonie groeide was duinroos.

Kan beter:

Door de relatief hoge vochtigheidsgraad, was het soms moeilijk om bodem en plantmateriaal van elkaar te scheiden. Elke schep moest toch een tijd "geschud" worden vooraleer voldoende bodemmateriaal door de kasseibak kon gezeefd worden. Dit was erg tijdrovend.

Mahonie (Berberis aquifolium)

Lees meer

Exoot of uitheems

Sommige soorten zijn niet afkomstig uit onze streken. De mens heeft ze in ons land ingevoerd, al dan niet opzettelijk door transport, vrijgelaten huisdieren of verwilderde planten. Het invoeren van een nieuwe soort in onze natuur wordt een introductie genoemd. De uitgezette soorten noemt men exoten. Dit in tegenstelling tot inheemse soorten. Het aantal exoten neemt jaarlijks wereldwijd toe. In Europa zijn bijna 11.000 uitheemse soorten in de natuur vastgesteld. Ook in Vlaanderen neemt het aantal exoten toe. Uitheemse soorten of exoten zijn niet noodzakelijk invasief.

Lees meer