Bouwen aan groenexpertise

Europese vogelkers

Prunus padus

Habitat:

Vogelkers groeit meestal in nogal schaduwrijke loofbossen op vochtige tot natte, humeuze en voedselrijke, zandige tot lemige bodems. Qua zuurgraad houdt de soort van matigheid: sterk zure gronden worden gemeden. Men vindt ze vaak in rivier- en beekdalbossen met bewegend grondwater, in kwel- en bronzones. Ze doorstaat zonder probleem tijdelijke overstroming en is kenmerkend voor het vogelkers-essenbos. Vaak is vogelkers slechts in kleine aantallen aanwezig, zodat de soort zeker buiten de bloeiperiode niet altijd wordt opgemerkt. Ook in wat vochtigere eiken-haagbeukenbossen in de omgeving van kwelzones kan ze opduiken (en ook daar dikwijls in gering aantal). Wanneer de boom aan de rand van het bos staat, valt de soort uiteraard meer op. Buiten het bos groeit ze soms in houtkanten, vooral in de buurt van waterlopen. Slechts zeer zelden vindt men ze in hagen.

is een indicator van een goede toestand voor

Natura 2000: Hardhoutooibossen (91F0)

is een indicator van een goede toestand voor

Natuurstreefbeeld: Valleibossen (91E0_va)

is een indicator van een goede toestand voor

Natuurstreefbeeld: Hardhoutooibossen (91F0)

Bosbehandeling:
  • bodemverplegende soort, gebruik in de onderetage en in bosranden
Subsidies bij bebossing:
Ja, deze boom mag je gebruiken bij een bebossing of herbebossing waarvoor je subsidies aanvraagt bij Natuur en Bos.
Ziekten en plagen:

Wordt vaak ingesponnen en kaal gevreten door stippelmotten (Yponomeuta spp.), de aantasting ziet er dramatisch uit, maar de boom herstelt zich zonder grote problemen en loopt enkele weken later opnieuw uit.

Verdraagt snoei:

ja, kan als hakhout beheerd worden

Interessante cultivars:

De soort wordt meestal voor landschappelijke beplantingen gebruikt, er zijn ook (meer boomvormende) cultivars beschikbaar, onder andere:

  • Prunus padus 'Albertii': breed piramidale tot ronde, compacte kroon; witte bloemen; 8 - 10 m
  • Prunus padus 'Colorata': bladeren met donkergroene bovenzijde en wijnrode onderzijde; roze bloemen; 6 - 8 m
  • Prunus padus 'Nana': kleine boom met dichte, bolronde kroon; rijk bloeiend met witte bloemen; 3 - 4 m hoog en breed
  • Prunus padus 'Watereri' (syn. 'Grandiflora'): vrij open, ronde kroon; lange, witte bloemtrossen; 6 - 10 m
Gebruik:
drachtplant voor bijen
geneeskrachtige planten
siergewassen
Beschikbaarheid markt:
algemeen
Onderscheidende determinatiekenmerken:
  • ovaal tot omgekeerd eirond, donkergroen blad (6 - 12 cm) met onregelmatig gezaagde bladrand

Onderscheid met Amerikaanse vogelkers (Prunus serotina):

  • geen glanzend leerachtig, maar dof blad
  • afstaande tot afhangende bloemenpluimen (opstaand tot afstaand bij Prunus serotina)
Geslachtsverdeling:
tweeslachtig
Boomtype:
loofboom
Bladeren:
blad-/naaldverliezend
Groeisnelheid:
gemiddeld
Levensduur:
gemiddeld
Boomgrootte:
vormboom

8 - 15 m, meestal grote struik die tot (meerstammige) boom uitgroeit

Kroonvorm:
ovaal
Kroonbreedte:
gemiddeld 8 meter
Kroondichtheid:
half open kroon
Areaal:

Het zeer uitgebreide areaal van vogelkers strekt zich uit over de gematigde en koude streken van West-Europa tot Japan. In het noorden reikt het areaal tot de Noordkaap, in het zuiden tot de bergzones van het Iberisch Schiereiland, Noord-Italië en de noordelijke Balkan. Kleine arealen liggen onder meer in de Kaukasus, Klein-Azië en het Atlasgebergte. In Wallonië komt vogelkers ruim verspreid voor, maar slechts in enkele kleine regio’s kan de soort algemeen worden genoemd.

Verspreidingskaart van Europese vogelkers, Flora-Atlas 2006 (Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. Van Landuyt Wet al. Nationale Plantentuin, INBO, Flo.Wer)
Verspreiding in Vlaanderen:

De vooruitgang van vogelkers, vergeleken met de eerste karteerperiode, is spectaculair. De oorzaak daarvan is niet duidelijk; vermoedelijk speelt betere prospectie een rol, naast verwildering vanuit aanplantingen. Vogelkers is vandaag in Vlaanderen globaal vrij algemeen, maar is in sommige streken wel vrij zeldzaam. De soort is vooral gebonden aan de natte valleien in de Leemstreek, heel wat minder aan die in de Kempen (oostelijk deel) en in nog geringere mate aan die van de Vlaamse Zandstreek (bv. de 'veldzones'). In de Duinen staan her en der spontane populaties, bv. in het Calmeynbos in De Panne. In hoeverre de soort ook in tuinen en parken is aangeplant, is niet duidelijk. In Vlaanderen gebeurde dat zeker niet voor de negentiende eeuw. Mogelijk is bij de aanleg van negentiendeeeuwse parkbossen en landgoederen wel frequent plantmateriaal van vogelkers gebruikt. Dat zou de reden kunnen zijn waarom de Prodrome (DE WILDEMAN & DURAND 1899), daarin gevolgd door de huidige Belgische Flora, vogelkers eerder als twijfelachtig inheems beschouwt.

Bodemtype:
Klei
Leem
Zand
Zwaar
Licht
geringe bodemeisen, maar voorkeur voor vruchtbare bodem
Bodemvocht:
Nat
Vochtig
Droog
groeit op nattere bodems dan de meeste Prunus-soorten
Voedsel:
Min
voedselarm
Max
matig voedselrijk
Gevoeligheid voor spatzout tegen stam:
gevoelig
Gevoeligheid voor verdichting:
gevoelig
verdraagt geen verharding
Gevoeligheid voor zout in wortelzone:
gevoelig
Gevoeligheid voor windworp:
matig gevoelig
Gevoeligheid voor takbreuk:
geen verhoogd risico
Gevoeligheid voor zeewind:
gevoelig
Gevoelig voor voorjaarsvorst:
nee
Ellenberg licht:
half-schaduwplanten
Ellenberg vocht:
indicator van vochtige tot natte standplaatsen, maar ook bestand tegen overstromingen
Ellenberg pH:
zwakke zuurindicator tot zwakke base-indicator
Ellenberg voedselrijkdom:
matig stikstofrijke bodem / stikstofrijke bodem
Ellenberg wisselende waterstand:
nee
Ellenberg saliniteit:
geen zout verdragend
Ellenberg overstroming:
Deze soort kan tegen overstromingen.
Sierwaarde omwille van bladvorm:
Neen, deze boom heeft geen sierwaarde omwille van de bladvorm.
Sierwaarde omwille van schors:
Neen, deze boom heeft geen sierwaarde omwille van de schors.
Periode van uitlopen van het blad:
Bladkleur in de zomer:
Groen
Bladkleur in de lente:
Bladkleur in de herfst:
Geel
Bloemkleur:
wit
Bloemkleur (mannelijk):
Bloemkleur (vrouwelijk):
Sierwaarde omwille van bloei:
Ja
Bloembeschrijving:

witte bloemen in afstaande of overhangende trossen

Zaad:
vanaf Juli tot Augustus
Kiemtijd:
vanaf Voorjaar
Geurend:
ja
- bloemen zwak geurend - takken ruiken bij beschadiging naar bittere amandelen
Draagt vruchten:
ja

zwarte vruchten (7 - 9 mm)

Sierwaarde omwille van vrucht:
ja
Vruchten zijn eetbaar voor mens:
nee
Vruchten zijn giftig voor mens:
nee
Bestuiving:
insektenbestuiving
Vruchttype:
steenvrucht
Vruchtkleur:
zwart
Verbreidingswijze:
dieren (inwendig)
Dominante verjonging:
Nee, deze soort kan niet dominant verjongen.
Bladvertering:
snel
Vruchten zijn eetbaar voor dier:
Ja, deze boom heeft voor dieren eetbare vruchten.
Herkomst:
oorspronkelijk inheems
Rode lijst:
niet bedreigd
Invasieve exoot:
Nee

Deze pagina werd mogelijk gemaakt door de financiële steun van het LIFE-programma van de EU(opent nieuw venster) in het kader van het LIFE BNIP-project(opent nieuw venster).

Cursussen bij Inverde

Boeken