Habitatrichtlijngebieden, SBZ-H

De afbakening Het selecteren van gebieden die in aanmerking komen als speciale beschermingszone dient te gebeuren op basis van wetenschappelijke gegevens. In Vlaanderen werden die verzameld door het Instituur voor Bos- en Natuuronderzoek (INBO) die hun resultaten via de bevoegde administratie (m.n. het Agentschap voor Natuur- en Bosonderzoek) ter goedkeuring overmaakt aan de Vlaamse regering. Na goedkeuring worden deze op kaart aangeduide gebieden overgemaakt aan de Europese Commissie die controleert of er voldoende gebieden van elk habitat worden aangemeld. In 1996 meldde de Vlaamse regering 40 Habitatrichtlijngebieden met een gezamenlijk oppervlakte van 70.069 ha aan bij de Europese Commissie. Na een negatieve evaluatie in 2001 werden 38 gebieden met een oppervlakte van 101.891 aangemeld. Deze werden in december 2004 door de Commissie aanvaard en voorlopig aangewezen als 'gebieden van communautair belang'. De lijst met gebieden wacht nu op een definitieve aanwijzing via een Besluit van de Vlaamse regering. In aanloop naar de tweede aanmelding werd door het Vlaams parlement beslist dat in de toekomst een openbaar onderzoek moet gevoerd worden voor er nieuwe habitat- of vogelrichtlijngebieden worden afgebakend. Dit wil zeggen dat elke burger zijn opmerkingen zal kunnen formuleren bij de voorgestelde gebieden voor de Vlaamse regering zijn definitieve goedkeuring geeft om niuewe gebieden aan te melden bij de Europese Commissie. Hiertoe is een procedure opgenomen in het decreet natuurbehoud. De bescherming Uiteraard is het afbakenen van gebieden geen doel op zich. Via beschermingsmaatregelen wil men er voor zorgen dat de soorten waarvoor de gebieden werden aangeduid minstens in gelijkaardige aantallen aanwezig blijven in deze zone. Waar mogelijk wil de habitatrichtlijn verder gaan en deze soorten via actieve maatregelen een duwtje in de rug geven. De bescherming houdt in dat voor elke activiteit of project dat in een habitatgebied wordt uitgevoerd moet nagegaan worden wat de impact is op de habitats en de soorten waarvoor het gebied is aangewezen. Is deze impact dermate groot dat de aanwezigheid van de habitatsoorten door de ontwikkelde activiteit aanzienlijk daalt dan moeten de nodige maatregelen genomen worden om dat te verhinderen. Het kan zelf zijn dat men het project of de activiteit verbiedt, een alternatief zoekt. In andere gevallen, voor heel belangrijke projecten met een grote economische impact bijvoorbeeld zal men compensaties zoeken waardoor de habitats die vernietigd worden op een andere plaats worden hersteld. Om te verhinderen dat men pas op het laatste moment geconfronteerd wordt met een eventueel verbod van een activiteit voorziet de habitatrichtlijn dat reeds in de plan- of programmeringsfase moet nagegaan worden welke impact dat plan zal hebben op de aanwezige habitats. Op die manier kan men in een vroege fase verhinderen dat er schade zou optreden aan de Europees beschermde natuur. Vlaamse regelgeving De Europese richtlijnen moeten telkens omgezet worden in regelgeving van de diverse lidstaten. De habitatrichtlijn is in Vlaanderen in 2000 opgenomen in het decreet natuurbehoud.