Bio-accumulatie

Vervuilende stoffen komen in steeds hogere concentraties in het lichaam van dieren voor, naarmate ze hoger in de voedselketen staan. Soms wordt aan de hand van de concentratie van vervuilende stoffen in dieren, informatie gewonnen over de milieukwaliteit. Een voorbeeld van een dergelijke werkwijze is het palingpolluentenmeetnet van het INBO. Het meten van vetoplosbare polluenten in water en waterbodem wordt bemoeilijkt door de geringe concentraties en moeilijke detectie. Als gevolg van bio-accumulatie komen in het vetweefsel van paling vrij hoge concentraties van voornamelijk vetoplosbare stoffen voor. Analyses van palingweefsel geven een duidelijk beeld van de biobeschikbaarheid van eventueel aanwezige vervuilende stoffen in het milieu en de hieraan verbonden risico's voor de doorstroming naar dieren hoger in de voedselketen, zoals bijvoorbeeld de otter. Paling is uitermate geschikt als bioindicator door zijn ruime verspreiding, hoog vetgehalte, bentische levenswijze en plaats in de voedselketen. Paling is tijdens zijn groeifase zeer sedentair. Daardoor geven de metingen van palingweefsel een accuraat beeld van de verontreinigingstoestand op een welbepaalde plaats. Sinds 1994 worden door het INBO (vroeger Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer (IBW)) palingen verzameld uit Vlaamse binnenwateren. Ze worden onderzocht op de aanwezigheid van zware metalen en op de aanwezigheid van verscheidene vetoplosbare stoffen.