Eikelmuis

De eikelmuis kan zich in verschillende biotopen handhaven, gaande van dennenbossen tot vegetatieloze duinen, van cultuurgebied tot ruïnes. In meer rotsige gebieden lijken steenvelden, rotspartijen en andere stenige objecten van primair belang. Als cultuurvolger is de eikelmuis vaak terug te vinden in blokhutten, stallen, voorraadschuren en zelfs in bewoonde huizen. Meermaals wordt ze ook in nestkasten aangetroffen.

In Vlaanderen komen eikelmuizen voornamelijk voor in open loofbossen en minder in naaldbossen, mogelijk omdat deze vaak minder ondergroei hebben. Belangrijke biotoopelementen zijn: ongelijkjarige hakhoutbossen en de aanwezigheid van struiken, hagen en kreupelhout. In onze streken is de eikelmuis voornamelijk een boomdier, maar komt – in tegenstelling tot de andere slaapmuizen - sporadisch op de grond op plaatsen met hoge grasvegetatie of dwergstruiken. Soms overwintert ze, zoals in Limburg en Nederland, in mergel- of kalksteengroeven.

Eikelmuizen zijn opportunistische alleseters: ze eten wat ze vinden. Ze eten bij voorkeur dierlijk voedsel (insecten, slakken, jonge vogels, reptielen, ...), aangevuld met plantaardig voedsel (vnl. fruit,waarbij ze wel wat schade kunnen aanrichten, maar ook noten, granen, zaden en menselijke etensresten).

De eikelmuis maakt haar nesten vaak in holle bomen, rotsspleten, nestkasten, ... Soms worden er ook vrijstaande nesten gebouwd, zonder enige beschutting van holen of nestkasten. Hiertoe worden soms oude eekhoorn- of vogelnesten omgebouwd of maakt de eikelmuis zelf een eigen nest.

Een nest bestaat meestal uit bladeren, gras en mos en heeft een ronde vorm. Binnenin wordt het nest bekleed met mos, veren, haren, ... De ingang van het nest bevindt zich aan de zijkant. Het nest is meestal vrij onordelijk en met uitwerpselen bevuild. De nesten gebruikt voor de winterslaap zijn omvangrijker, dichter en meestal ook zuiverder dan in de zomer. De vrijstaande nesten worden vaak bij de eerste sterke vorst verlaten, waarna de eikelmuizen beter beschermde plaatsen zoeken voor de overwintering, zoals zolders, nestkasten en holen.

De eikelmuis houdt een winterslaap, die begint in oktober en loopt tot maart-april. Tijdens deze winterslaap wisselen lange periodes van inactiviteit in hypothermie af met korte activiteitsperioden (enkele uren). In het voorjaar ontwaken de dieren bij een omgevingstemperatuur van ongeveer 15 °C.