Bouwen aan groenexpertise

Paarse schubwortel

Lathraea clandestina

Gerelateerd onderwerp

Profiteurs in het plantenrijk

Hoogte plant

Minimaal:
4cm
Maximaal
8cm

Licht

Min:
schaduw
Max:
half schaduw

Bloeiperiode

Vanaf:
maart
Tot:
mei

Bloemkleur

paars, violet, purper, lila
Areaal:

De verspreiding van paarse schubwortel is beperkt tot West- Europa: het vrijwel aaneengesloten areaal loopt van West-, Midden- en Zuid-Frankrijk tot Noord-Spanje. Enkele kleinere deelarealen, vrij ver van het hoofdareaal verwijderd, liggen in Italië en België (grens van Vlaanderen met Wallonië). Waarschijnlijk betreft het daar relictpopulaties. De soort wordt de laatste tientallen jaren meer en meer in tuinen aangeplant, voornamelijk in heemtuinen en in wilde-plantentuinen. Van daaruit kan ze verwilderen. Dat was al het geval in Groot-Brittannië. De natuurlijke kolonisatiemogelijkheden (zware zaden) zijn vrij beperkt. In België komt de soort nagenoeg alleen voor in de Vlaamse Ardennen en de aanpalende regio in Wallonië (Pays des Collines).

Verspreiding in Vlaanderen:

Paarse schubwortel is op Vlaamse schaal vrij zeldzaam. De grootste concentratie aan vindplaatsen is gelegen in de Vlaamse Ardennen, waar de soort lokaal vrij algemeen is. De soort breidt steeds verder uit. De populierenteelt en de sterk gemechaniseerde manier van het oogsten van bomen spelen daar waarschijnlijk een rol bij (ongewild verslepen van zaden). Mogelijk draagt wortelbeschadiging door bosbouwmachines ook bij tot een infectie door de parasiet. De oudste gedocumenteerde vondst van paarse schubwortel aan de rand van de Vlaamse Ardennen dateert uit 1804 (HOCQUART 1804). Geregeld wordt beweerd dat de soort via kloosters en kasteeldomeinen clandestien in onze contreien zou zijn binnengeslopen. Wij vonden daarvoor echter geen enkel bewijs, net zomin als voor de theorie dat de plant hier binnenkwam via populierenplantgoed. Bij de oudst vermelde waardplanten in Vlaanderen ontbreekt populier. Wel heeft de populierenteelt de uitbreiding van paarse schubwortel vermoedelijk in de hand gewerkt.

Legende: vierkant 1939-1971, stip 1972-2004:
Verspreidingskaart
Gebruik:
siergewassen
Bladseizoen:
zomergroen
Levensvorm:
echte parasiet
geofyt
Geslachtsverdeling:
tweeslachtig
Vruchttype:
doosvrucht
Vruchtkleur:
onopvallend
Indigeniteit:
neofyt
Herkomst:
Zuid-West-Europa
Grime-competitiewaarde:
0.00
Grime-stresswaarde:
0.00
Grime-ruderaliteitswaarde:
0.00

Paarse schubwortel is een wortelparasiet die voorkomt in schaduwrijke loofbossen, op voornamelijk voedselrijke, vochtige tot natte, eerder neutrale bodems. Soms groeit de soort aan de voet van alleenstaande bomen en struiken of rijbomen, in hoofdzaak in alluviale gebieden. Meestal staat ze op de wortels van cultuurpopulieren en grauwe abeel, maar ook op es, zomereik, gladde iep, zachte berk, hazelaar, zoete kers, gewone esdoorn, gewone vlier, beuk, eenstijlige meidoorn en zwarte els werd paarse schubwortel in Vlaanderen aangetroffen. Uit de literatuur is nog een hele rits andere waardplanten bekend.

Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Beschermd:
Nee
Rode lijst:
criteria niet van toepassing
Zeldzaamheid KFK-klasse:
132-228 kwartierhokken
In samenwerking met:
Auteur atlasteksten:
Paul Van den Bremt
Referenties
  • Van Landuyt W., Hoste I., Vanhecke L., Van den Bremt P. Vercruysse W. & De Beer D. (red.) 2006. Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. Nationale Plantentuin en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek i.s.m. Flo.Wer vzw.

Cursussen bij Inverde

Boeken