Het bepalen van de diameter
De diameter van een boom kan met een elektronische meetklem bepaald worden. Het voordeel van een elektronische meetklem is dat ze in staat is om de metingen in een geheugen op te slaan, zodat deze niet langer genoteerd moeten worden door de bestandsopnemer. Hierdoor kan er sneller gewerkt worden. Alle gegevens kunnen achteraf mits de nodige software, snel verwerkt worden op een laptop. Bovendien kunnen vergissingen bij het overschrijven van gegevens beperkt worden. Een ander mogelijk voordeel, omdat er sneller gewerkt kan worden, is dat men sneller geneigd zal zijn om meer diameterbepalingen uit te voeren, wat de nauwkeurigheid van de volumebepaling ten goede komt. Omdat de stam bij sommige typen houtige biomassa grillig en asymmetrisch van vorm is, zijn er een aantal dingen waar op gelet moet worden om nauwkeurig te kunnen meten. Standaard wordt de stamdiameter gemeten op borsthoogte (1,5 m boven het grondoppervlak). De volgende figuur geeft weer hoe de meting bij onregelmatig gevormde stammen dient te gebeuren om toch een min of meer accurate inschatting van het volume te krijgen. Bij stammen waarvan de doorsnede sterk afwijkt van een cirkelvorm, wordt het gemiddelde berekend van de minimale en maximale diameter.
Het bepalen van de boomhoogte
De hoogtes van bomen en struiken in een bestand kunnen onderling sterk variëren. Het is dan ook omslachtig om voor elke omtrekklasse en soort een hoogtemeting uit te voeren. Hoogtemeters zoals Suunto en Blume-Leiss zijn hier niet altijd efficiënt omdat er altijd een baak voor de ijking opgesteld moet worden vooraleer men de hoogte kan meten. Dat maakt het zeer arbeidsintensief als meerdere metingen uitgevoerd moeten worden. Bovendien zijn sommige bestanden vrij dicht, waardoor het gebruik van deze hoogtemeters bemoeilijkt wordt. Er bestaat hiervoor echter een alternatief: de telescopische meetstok. Om een hoogtemeting te kunnen uitvoeren met dit meetinstrument werk je best met twee. De ene bedient de stok en de andere controleert van op een afstand of de hoogte juist gemeten wordt. Een telescopische meetstok kan hoogtes meten tot 8 meter en is daarom enkel voor begroeiingen met beperkte hoogtes geschikt. Hij kan uitgerust worden met een geheugenmodule zodat alle opgemeten data verzameld en achteraf gemakkelijk verwerkt kunnen worden. De telescopische meetstok kan ook gebruikt worden om de hoogte van een stapel met tak- en tophout of een hoop houtchips te bepalen.
Biomassa expansiefactoren
Biomassa expansiefactoren (BEF) geven de verhouding weer tussen het spilhout en het takhout. Door het volume spilhout te vermenigvuldigen met de BEF, bekomt men het totale volume biomassa (spil- en takhout samen). De biomassa expansiefactoren zijn afhankelijk van de boomsoort en de geografisch ligging (De Vries et al. 1990). Dit maakt dat de BEF’s kunnen verschillen van land tot land maar ook naargelang de geografische spreiding in het land (zie onderstaande tabel – uit Vande Walle et al. 2005).
Biomassa expansiefactoren zijn betrouwbaar wanneer het gaat om relatief homogene bestanden met een relatief constante bedrijfsvoering, regelmatig dunnen is dus noodzakelijk. In de meeste gevallen begint een bos stabiliteit te vertonen vanaf een 20-tal jaar, vandaar dat de biomassa expansiefactoren pas rond die leeftijd een betrouwbare weergave zijn van de stam- en takverhouding.
Het bepalen van het volume van een stapel tak- en tophout
Ook als het kroonhout al geoogst is en op een stapel ligt kan je een inschatting maken van het volume en het tonnage.
In de bovenstaande tabel wordt de procentuele verhouding tussen het gestapeld volume en het werkelijk volume weergeven voor Pinus sylvestris. Je zal merken dat hoe hoger een hoop is gestapeld, hoe hoger de procentuele verhouding ook zal zijn. Dit komt omdat er bij een hoger gestapelde hoop meer compressie is. Om de tabel te gebruiken moet je de gemiddelde stamdiameter kennen en de hoogte van de stapel, die meet je aan de voorkant van de hoop. Nadat je het totale gestappelde volume bepaald hebt kan je dit verrekenen met de procentuele verhouding die overeenkomt met de gemiddelde stamdiameter en hoogte van de stapel. Op die manier bekom je het volvolume (m³) van een stapel tak- en tophout. Opmerking: indien het gaat om verzaagd tak- en tophout moet je tot 10 procent bijrekenen. Wil je het volume van een stapel tak- en tophout weten? Gebruik dan het rekenblad: stapels tak- en tophout.