Bouwen aan groenexpertise

Beheer(sing) van Grote kroosvaren in de Groene Long te Kuurne

Doelgroep en doelstelling:

De beheersing van Grote kroosvaren (Azolla filiculoides) in het kader van een optimaal beheer van vijvers en poelen .

De vijver en de poelen in de Groene Long zijn door regenwater gevoede waterpartijen binnen een ecologisch beheerd natuurontwikkelingspark, dat is aangelegd in 1997-1999. In 2000 werd een Belgisch Biotische Index van 5-6 bepaald, dat in 2007 was gestegen tot 8.

Grote kroosvaren werd voor het eerst opgemerkt (en als dusdanig herkend) in 2002 in een poel, waarna de plant zich tijdens de daaropvolgende jaren expansief begon te gedragen en ook het volledige wateroppervlak van de vijver bedekte.

Locatie:
Groene Long, Kuurne
Betaald door:

Gemeente Kuurne.

Projectcoördinator:

Natuurbeheerder Kuurne.

Partners:

Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO). Gemeentelijke Natuurcommissie.

Uitgevoerd door:

Beheerder en medewerker Groene Long.

Contactpersonen:

Natuurbeheerder Kuurne (groene.long@kuurne.be).

Eliminatie van Grote kroosvaren (en andere invasieven) in vijvers en poelen van de Groene long i.f.v. het behoud van de biodiversiteit. Grote kroosvaren is een uit Amerika afkomstige drijvende watervaren die, in samenwerking met een blauwalg, stikstof uit de lucht fixeert, waardoor een uitbreiding zeer explosief kan zijn en een wateroppervlak met een volledig dik tapijt kan bedekt worden. Dit heeft een negatieve invloed op het (onder)waterleven.

De bestrijding van kroosvaren in de Groene Long was in de eerste plaats een zaak van "trial and error", waarbij vooral door manuele verwijdering (afscheppen en ter plaatse opslaan) gepoogd werd om op zijn minst gaten in het wateroppervlak te blijven voorzien voor de noodzakelijke lichtvoorziening. Daarnaast werd gezocht naar informatie om het probleem definitief uit het park te helpen.

Terwijl de mogelijkheid werd onderzocht om de snuitkever Stenopelmus rufinasus uit te zetten, kwam een oplettende waarnemer (2011) tot de ontdekking dat de kever hier reeds aanwezig was. Hoe hij hier terecht gekomen was, is een raadsel, doch tijdens de daaropvolgende weken werd het kroosvarentapijt in een recordtempo gereduceerd tot enkele te verwaarlozen resten.

Enkele vragen dringen zich op. Hoe overleeft de kever als er bijna geen kroosvaren meer aanwezig is? Wat als de kroosvarenpopulatie terug gaat uitbreiden vanuit de aanwezige resten? Tot anno 2018 heeft dit probleem zich evenwel nog niet gesteld...

Gebiedsbeschrijving:

De Groene Long is een ecologisch beheerd park van 7 ha in het centrum van de gemeente Kuurne (West-Vlaanderen). Het is in de tweede helft van de jaren negentig van de vorige eeuw ontworpen en aangelegd, en herbergt een grote verscheidenheid aan kleine biotopen, waaronder een langgerekte vijver en poelen.

Deze centrale ligging in de gemeente vergroot het risico op kolonisatie door uitheemse soorten vanuit onder meer tuinen en, in het geval van Grote kroosvaren, tuinvijvers. Naast het intussen opgeloste kroosvarenprobleem heeft het park in toenemende mate af te rekenen met o.m. watercrassula, waterteunisbloem, schijnaardbei en bonte gele dovenetel.

Sinds de vestiging/ontdekking van de 'azollasnuitkever' (Stenopelmus rufinasus) in 2011 zijn er geen problemen met Grote kroosvaren meer geweest.

Goed gelukt:

We hebben vooral "geluk gehad", met het opduiken van Stenopelmus rufinasus.

Kan beter:

In de gegeven omstandigheden en gezien de op dat moment relatieve onbekendheid van het probleem, hebben we gedaan wat we konden en nodig achtten.