Bouwen aan groenexpertise

Beheer van Japanse duizendknoop via maaibeheer onder een volwassen zomereikenbos

Doelgroep en doelstelling:

Beheren van duizendknoop als onderdeel van regulier bosbeheer.

  • Haard 1: besmetting van invasieve duizendknoop van enkele honderden m² gesitueerd in loofbos met voornamelijk zomereik als hoofdboomsoort (bomen van 80-120 jaar).
  • Haard 2: besmetting van invasieve duizendknoop van ca.100m² langs een wandelpad waarlangs met lichtboomsoorten (oa berk) aansluitend op een waterpartij.

Sinds 2000 werd de duizendknoop drie maal per jaar gemaaid zonder afvoer van de stengels. Dit volstond om de haard in het bos langzaam te doen afnemen in oppervlakte tot hij volledig verdwenen was. De haard langs het wandelpad blijft aanwezig, zij het met laag uitgroeiende (ca. 1m) en ijl geplaatste stengels.

Het beheer kostte ca. 3 mandagen per jaar en de beheerder deed dit op vrijwillige basis.

Locatie:
Bonheiden, kasteeldomein Zellaer
Einddatum uitvoering:
Betaald door:

Vrijwilligerswerk

Projectcoördinator:

Beheerder

Partners:

Bosgroep Antwerpen Zuid vzw (pas sinds 2015)

Uitgevoerd door:

Beheerder

Contactpersonen:

Bert Van Gils - adjunct coördinator Bosgroep Antwerpen Zuid vzw
bert.vangils@provincieantwerpen.be

Hoofddoel was het voorkomen van verdere uitbreiding van de duizendknoop op het domein.

Drie keer per jaar werd de duizendknoop gemaaid. In de eerste jaren met een maaibalk en nadien met de bosmaaier. De stengels werden niet afgevoerd. Heel belangrijk is dat de grootste haard duizendknoop onder een scherm staat van 'volwassen' loofbos met voornamelijk zomereik. Als bijkomende maatregel werd in 2005 beuk bijgeplant in en rond de grootste haard. Het is erg waarschijnlijk dat de beperkte beschikbaarheid van licht, de bestrijding enorm geholpen heeft en een belangrijke factor was in de achteruitgang van deze duizendknoophaard. De tweede haard staat langs een wandelpad en waterpartij en ontvangt veel meer licht. Deze kreeg eenzelfde maaibeheer maar er werd geen beuk geplant.

Gebiedsbeschrijving:

Kasteelpark Zellaer is een voormalig kasteeldomein in Bonheiden, langs de Putsesteenweg. Het heeft een lange geschiedenis die terug gaat zeker tot de 13e eeuw en wellicht vroeger. Het heeft ca. 16 tot 18ha bos, met dreven van beuk en zomereik. Het bos bevat een aangelegde waterparij en delen met relatief oude bomen (grootteorde 100 jaar).

De duizendknoop is zo goed als verdwenen in het bos. Het was een haard van honderden vierkante meters. De haard langs het wandelpad is nog steeds aanwezig (ca. 100 m²) zij het in mindere conditie. De eigenaar/berheerder volgt de situatie op.

Goed gelukt:

Het beheer is geslaagd in het terugdringen van de duizendknoop in het bos, met eerder beperkte inspanning.

Kan beter:

De frequentie van het maaibeheer opvoeren had de achteruitgang van de duizendknoop mogelijk nog bespoedigd.