Natuurrapport Ecosysteemdiensten

Fietsers (Tom Linster)
Groentetuin, ook moestuin, moestuinbak (Vilda 112411) (Rollin Verlinde)
Bossen leveren veel ecosysteemdiensten (Tom Linster)

Waar het vorige rapport (NARA-T) zich beperkte tot vaststellingen over de toestand van ecosysteemdiensten in Vlaanderen, onderzoeken we in dit natuurrapport (NARA-B) hoe de ecosysteemdienstenbenadering op verschillende beleidsniveaus gebruikt kan worden bij beslissingen om tot een duurzamer landgebruik te komen.  Als slagzin voor NARA-B kozen we “Samenwerken met landschappen”. Hiermee willen  we benadrukken dat NARA-B  een samenwerking of  co-creatie  met,  voor  en  door  verschillende  belanghebbenden is. En dat het  gaat  om  de  gebiedspecifieke  relatie  tussen  mensen  en  hun  leefomgeving.

Om na te gaan hoe de ecosysteemdiensten-benadering in de beleidspraktijk gebruikt kan worden, trachten we een antwoord te vinden op de onderstaande onderzoeksvragen:

  1.     Hoe kunnen we groene infrastructuur inzetten om ecosystemen en hun diensten te herstellen?
  2.     Hoe kan een ecosysteemdienstenanalyse gebruikt worden voor de ontwikkeling van een gebiedsvisie op bovenlokaal niveau?
  3.     Hoe kunnen we economische, maatschappelijke en ecologische effecten van landgebruiksveranderingen integraal waarderen voor de ondersteuning van besluitvorming op schaal Vlaanderen?
  4.     Kunnen we ecosysteemdiensten gebruiken als afwegingskader voor projecten die en/of natuur versterken/verwijderen?
  5.     Welke taal gebruiken we om te communiceren over de voordelen die de natuur de mens levert?
  6.     Kunnen bepaalde maatregelen het aanbod van landbouwecosysteemdiensten verhogen?

NARA-B bestaat uit een uitgebreid  technisch rapport  dat de kennisbasis vormt voor het syntheserapport.
Het technisch rapport bestaat uit een inleiding en zes hoofdstukken, waarbij elk hoofdstuk een antwoord geeft op één van de zes onderzoeksvragen (zie boven).

Het syntheserapport vat de belangrijkste bevindingen van het technisch rapport samen en formuleert aanbevelingen voor het beleid. Het is geschreven voor een breed publiek van beleidsmakers, andere belanghebbenden en geïnteresseerden.

In ‘Werken met landschappen loont, pioniers aan het woord’ staan er  inspirerende voorbeelden om met ecosysteemdiensten aan de slag te gaan en beperkt zich daarbij niet alleen tot de resultaten uit dit natuurrapport.

Verder zijn er nog twee achtergrondrapporten (Opmaak tuinenkaart en ecosysteemdiensten in woonuitbreidingsgebieden). Het eerste rapport is een ondersteunend rapport voor verschillende technische rapporten en moet nog gepubliceerd worden. Het tweede rapport werd in opdracht van beleidsdomein Ruimtelijke ordening, Wonen en Onroerend erfgoed geschreven en wordt de ecosysteemdiensten-benadering gebruikt om een afwegingskader te maken voor onbebouwde woonuitbreidingsgebieden. Dit rapport maakt geen deel uit van het technisch rapport, maar werd apart gepubliceerd.

Al deze rapporten kunnen hieronder worden gedownload

 

Technische rapporten

Aan de basis van het Natuurrapport 2016 liggen 7 technische rapporten die u hier kan downloaden en lezen.

Natuurrapport - Aan de slag met ecosysteemdiensten Technisch rapport HOOFDSTUK 1 Inleiding

De ecosysteemdienstenbenadering is een manier om de wisselwerking tussen natuur en maatschappij in rekening te brengen in de besluitvorming.

50 tinten groen. Naar een gemeenschappelijke beleidsstrategie voor groene infrastructuur (Natuurrapport – Aan de slag met ecosysteemdiensten. Hfdst 2)

Alle Europese lidstaten moeten een strategie opstellen om hun ecosystemen te herstellen via groene infrastructuur. Maar wat is groene infrastructuur nu eigenlijk? In dit hoofdstuk formuleren we een advies voor de verdere besluitvorming over groene infrastructuur in Vlaanderen.

Het ecosysteemdienstenconcept als ondersteuning van bovenlokale visievorming (Natuurrapport - Aan de slag met ecosysteemdiensten, hfdst. 3)

Ruimtelijke visievorming houdt momenteel weinig rekening met de capaciteit van landschappen om ecosysteemdiensten te leveren. Kan de ecosysteemdiensten-benadering helpen om op een participatieve manier een duurzame gebiedsvisie uit te denken?

Landgebruiksveranderingen waarderen in Vlaanderen (Natuurrapport - Aan de slag met ecosysteemdiensten Hfdst 4)

De toenemende verstedelijking en de intensivering van de landbouw hebben een impact op ecosystemen en hun diensten. Wil onze samenleving de ecosystemen en hun diensten ten volle benutten, dan moet ze die beschermen en in stand houden.

Beoordelingskaders van ecosysteemdiensten bij ontbossingen en bebossingen (Natuurrapport - Aan de slag met ecosysteemdiensten Hfdst.5)

Wie vandaag een bos kapt, moet dat compenseren door nieuw bos aan te planten of een vergoeding te betalen. De grootte van de te compenseren oppervlakte of te betalen vergoeding hangt af van het type bos. Hierbij wordt geen rekening gehouden met de ecosysteemdiensten die het bos levert.

Een heldere ecosysteemdienstentaal (Natuurrapport - Aan de slag met ecosysteemdiensten, Hfdst. 6)

Om doeltreffend te communiceren over wat de natuur allemaal voor ons doet en hoe ze ons kan helpen om problemen op te lossen, hebben we een heldere taal nodig die iedereen begrijpt. Het gangbare ecosysteemdienstenjargon is daarvoor niet geschikt.

Maatregelen om het ESD-aanbod van landbouw te verhogen (Natuurrapport - Aan de slag met ecosysteemdiensten Hfdst7)

De functie van de akker- en landbouwgronden in Vlaanderen is voedselproductie. Maar de gronden kunnen ook nog een hele reeks andere ecosysteemdiensten leveren. Als landbouwers hun beheermethodes aanpassen, kunnen ze dat potentieel vergroten.