Verharding en ontharding

Vaak is het noodzakelijk om bepaalde stukken van je tuin te verharden: de parkeerplaats voor je auto, een pad om van A naar B te geraken of een plek om comfortabel te kunnen zitten of eten in de tuin. 

We gebruiken ons terras gemiddeld vanaf de eerste lentezon in april tot de zachte herfstnamiddagen in september. Een terras biedt ons de mogelijkheid om te ontspannen in de tuin, alleen of met anderen. Het biedt vaak een ander perspectief op de tuin dan vanuit je huis en geeft je – letterlijk – een andere kijk op wat er zich allemaal afspeelt in je tuin.  

Paden in de tuin bepalen waar we lopen. Een pad hoeft echter niet altijd verhard te zijn: waar je niet elke dag loopt, kunnen graspaden of mulchpaden een goed alternatief zijn. 

Waar verharden? 

De grootste uitgave voor je tuinaanleg is vaak de verharding. Het is alleen al daarom aan te raden om verharding enkel toe te passen waar het echt nodig is. Nog al te vaak worden delen van de tuin verhard die niet of slechts sporadisch gebruikt worden. Vraag jezelf af of je een terras nodig hebt van 50 m² om drie keer per jaar 15 mensen te ontvangen.  

Waarvoor wil je je terras gebruiken? Om te ontbijten, te aperitieven met vrienden of om alleen te genieten van het leven in je tuin? Eens je dit bepaald hebt, kan je de grootte, vorm en locatie kiezen. Diezelfde oefening doe je voor je tuin. Op basis daarvan zal je paden aanleggen; logische routes van de achterdeur naar het kippenhok, naar de moestuin, naar de schuur, enzovoort.  

De breedte van een pad hangt af van het gebruik. Voor een veel gebruikt pad waar je bijvoorbeeld ook met een fiets langs moet, is 90cm geen overbodige luxe. Voor een sporadisch gebruikt pad is 60cm al voldoende.  

Maak enkel een parkeerplaats voor je eigen auto(‘s). Voor bezoekers kan je een parkeerplaats aanleggen in combinatie met korte vegetatie, indien het over sporadisch gebruik gaat. 

De basisregel is: leg geen verharding aan waar het niet nodig is. 

Soorten verharding 

Grofweg bestaan er drie soorten verharding: onverhard, halfverhard en verhard. De grens tussen deze drie is niet altijd even duidelijk. Er zijn overgangsvormen omdat in de verhardingen soms wel dezelfde basismaterialen gebruikt worden, maar dan met een bindmiddel, versteviging, bewerking of met een andere fractieverdeling. Bovendien is de verharding en daarmee gepaard gaande de doorlaatbaarheid voor water, afhankelijk van de toplaag in combinatie met de onderliggende fundering. Zo kan een dolomietverharding halfopen of gesloten zijn, afhankelijk van het toegevoegd bindmiddel. 

Onder onverhard verstaan we paden waar geen externe materialen werden toegepast. Deze zijn te verkiezen op plaatsen waar weinig gelopen wordt. Het kunnen kort gemaaide graspaden zijn, maar de toplaag kan ook bestaan uit houtsnippers of zand uit het gebied. 

Net zoals de onverharde oppervlaktes is halfverharding in principe water- en luchtdoorlatend. Voor bijna elke toepassing bestaat er een geschikte halfverharding. Dit kan gaan van tegels of klinkers met open voegen tot grindgazon om een auto op te parkeren. 

Verharding is elk type bedekking waar water niet in infiltreert. In functie van een duurzaam waterbeheer moet de afwatering van een verhard oppervlak naar de riolering vermeden worden en de buffering en infiltratie van water in de bodem gestimuleerd worden. Infiltratie van hemelwater valt of staat met de doorlaatbaarheid van de bodem 

Ontharding 

Ontharden betekent de bodemafsluiting verminderen door verharding weg te nemen in functie van meer groene ruimte, of door de verharding waterdoorlatend te maken. 

Ontharden zorgt voor meer ruimte voor natuur en voedselproductie, minder wateroverlast, koelere steden, grotere biodiversiteit, gezondere lucht en een beter klimaat, maar kan op kleine schaal ook belangrijk zijn om het microklimaat te beïnvloeden. Elke vierkante meter telt! 

In sommige gemeentes bestaat er al een onthardingspremie. Een voorbeeld vind je op de site van Lochristi: https://www.lochristi.be/product/687/ontharden-en-vergroenen-particuliere-voortuinen-subsidie(opent nieuw venster) 

Als je in jouw tuin aan de slag wil gaan, vind je hier een stappenplan: https://www.operatieperforatie.be/hoe-begin-ik-eraan/(opent nieuw venster)