Bouwen aan groenexpertise

Wilde zwaan

Cygnus cygnus

De Wilde zwaan is een zeer grote, witte zwaan, qua grootte vergelijkbaar met de Knobbelzwaan. Hij is het best van Knobbelzwaan en Kleine zwaan te onderscheiden aan zijn puntiger hoofd en de lange, grotendeels gele snavel met zwarte punt, waarbij de gele, puntige wig tot voorbij het neusgat reikt, zodat een schuine scheidingslijn tussen het zwart en het geel wordt gevormd. Het geluid van deze zwaan is een luid en trompetterend ‘kloe kloe kloe’.
Beheer:
Het behoud van open valleilandschappen en het garanderen van rust is cruciaal voor de Wilde zwaan. Het opvliegen door verstoring kost deze grote vogels immers veel kostbare energie die in zeer koude winters moeilijk terug aan te vullen is.
Het behoud van open valleilandschappen en het garanderen van rust is cruciaal voor de Wilde zwaan. Het opvliegen door verstoring kost deze grote vogels immers veel kostbare energie die in zeer koude winters moeilijk terug aan te vullen is.
De Wilde zwaan is een zeer grote, witte zwaan, qua grootte vergelijkbaar met de Knobbelzwaan. Hij is het best van Knobbelzwaan en Kleine zwaan te onderscheiden aan zijn puntiger hoofd en de lange, grotendeels gele snavel met zwarte punt, waarbij de gele, puntige wig tot voorbij het neusgat reikt, zodat een schuine scheidingslijn tussen het zwart en het geel wordt gevormd. Het geluid van deze zwaan is een luid en trompetterend ‘kloe kloe kloe’.
Areaal:
De Wilde zwaan is een broedvogel van IJsland tot Oost-Siberië. Hij trekt in de winter in kleine aantallen naar open water in Noordwest-Europa, meestal van midden november tot eind december en overwintert daar tot in maart. In Vlaanderen gaat het doorgaans om hooguit een 20-tal exemplaren. Bij langdurige vorst en overvloedige sneeuwstormen in het noorden komen iets grotere aantallen bij ons aan. Gebieden in Vlaanderen waar de soort jaarlijks overwintert, situeren zich voornamelijk in de noordelijke Kempen en in de Demervallei (Schulensbroek). Vooral in strengere winters kunnen ook op andere plaatsen kleine groepjes opduiken. Vlaanderen bevindt zich aan de zuidgrens van het overwinteringsgebied zodat weinig of geen vogels doortrekken. Het wegtrekken naar het noorden gebeurt van zodra de temperatuur weer toeneemt.
Ecologie:
Deze vogel broedt bij poelen op de toendra, bij kleine meren en in veenmoerassen. Bij ons overwinteren ze vooral in de polders op natte weilanden en akkers waar ze zich tegoed doen aan malse grassen, ondergedoken waterplanten en oogstresten. Ze leven dan veelal nog in familieverband. ’s Nachts slaapt de Wilde zwaan bij voorkeur op grote open wateren.
Rode lijst:
Criteria niet van toepassing
Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Vogelrichtlijn:
Ja
Jachtwild:
Nee
Invasieve exoot:
Nee
Soortenbesluit:
Categorie 2 (Beschermd 2)
Status:
Niet broedend - doortrekker/overwinteraar in kleine aantallen (
Bedreigingen:
In de overwinteringsgebieden heeft de soort vooral te lijden onder habitatverlies, verstoring en intensivering van de landbouw.