Biodiversiteit op begraafplaatsen

Kerkhoven en begraafplaatsen bevatten vaak verrassende natuurwaarden. Het zijn plaatsen waar mensen troost zoeken en tot rust komen in de omgeving. Met enkele gerichte kapstokken voor het beheer, kan rekening gehouden worden met de aanwezige biodiversiteit.

Dankzij een traditioneel beheer van voortdurende dynamiek, het schoffelen van open bodems, het uitblijven van bemesting en het gebruik van kalkrijk cement voor het voegen van muurtjes, ontstonden mettertijd heel specifieke biotopen. Die bestaan vandaag soms zelfs uitsluitend nog op begraafplaatsen. Zo vormen begraafplaatsen vaak erg interessante locaties voor wilde bijen, voor wilde planten zoals akkerflora, voor bloemrijke graslanden en gazons, en voor tal van soorten die leven op of rond de oude muurtjes. Soms vind je er echte verrassingen, zoals deze ooievaars op nest, die heel wat bezoekers lokken.

Er mag tegenwoordig wat meer ruimte zijn voor natuur en spontane vegetatie op begraafplaatsen. Het maatschappelijk draagvlak is daarbij heel belangrijk. Goede voorbeelden zijn te vinden in het buitenland, zoals prachtige begraafplaatsen in Groot-Brittannië of in Duitsland, die een echte natuurrijke omgeving vormen. Ook in Wallonië kiezen verschillende steden en gemeenten bewust voor een ecologisch beheer van begraafplaatsen. Bezoekers worden met informatieborden op de hoogte gebracht dat er spontane vegetatie met wilde planten kan voorkomen. Als resultaat zijn sommige begraafplaatsen een klein natuurgebied op zich, waar mensen graag vertoeven.

Ook in Vlaanderen zijn er bijzondere soorten te ontdekken op begraafplaatsen, waar het beheer op kan worden afgestemd. Zo zijn er een aantal algemene principes die voor elke begraafplaats van toepassing zijn. Daarnaast zijn er ook specifieke ingrepen op maat, om rekening te houden met een aantal kwetsbare soorten. In de volgende filmpjesreeks gaan we daar dieper op in en belichten we verschillende thema’s rond beheer voor biodiversiteit op begraafplaatsen.