Boomspiegels en ondergrondse groeiruimte
Zowel boven- als ondergronds moet voldoende volume gereserveerd zijn voor een volwassen boom. Voldoende doorwortelbare ruimte is cruciaal om bomen vitaal én stabiel te houden. Er kan creatief omgegaan worden met het voorzien van doorwortelbare ruimte. Ruimtes die boven de grond een andere functie vervullen, kunnen onder de grond één doorwortelbare ruimte vormen. Zo kan een boomspiegel, een plantvak, een fietspad en een bloemenweide die naast elkaar liggen, beschouwd worden als één doorwortelbare ruimte. Ook bijvoorbeeld voortuinen hebben de potentie om onder de grond doorworteld te worden. Hierbij is het vooral belangrijk dat de verschillende ruimtes onder de grond niet verdicht zijn. Want verdichte bodems maken het moeilijk voor wortels om te groeien in de lengte, en dan groeien ze de andere richting uit!
Eén aspect wat het creëren van voldoende ondergronds volume vergemakkelijkt, is het feit dat deze ruimte door verschillende bomen gedeeld kan worden. Boven de grond zullen kronen van verschillende bomen elkaar zonlicht ontnemen, wat resulteert in rechtstreekse concurrentie. Onder de grond is dat niet zo, sterker nog, steeds meer onderzoek toont aan dat bomen elkaar een ondergronds handje kunnen toesteken. Zo kan je bomen aan weerszijden van een straat ondergronds met elkaar in verbinding brengen.
Wortelwering en -geleiding
Het volume van de doorwortelbare ruimte moet worden gemaximaliseerd, maar er zijn zones waar wortels gewoonweg niet welkom zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld aan nutsleidingen en funderingen. Ook wortelopdruk is een vaak voorkomend probleem. Via wortelwering en -geleiding kan men wortels uit bepaalde zones trachten weren.
Op een afstand van minder dan twee meter van de stam kan hiervoor wortelgeleiding gebruikt worden, op een afstand groter dan twee meter gebruikt men wortelwering. Beide vormen een fysieke barrière die wortels kunnen weghouden van een bepaalde ruimte of kunnen leiden naar een specifieke groeiplaats met betere omstandigheden.
Wortelgeleiding bestaat doorgaans uit buigzame platen van kunststof. De stof waaruit deze structuren vervaardigd zijn, zijn te hard om gepenetreerd te worden door wortels. Daarnaast zijn ze ook te glad voor de wortels om zich aan te hechten. Ze kunnen worden gebruikt om de wortels weg te houden van ondergrondse structuren die zich in de directe omgeving van de boomspiegel bevinden.
Wortelwering bestaat uit een flexibel doek met een wortelwerende coating. Hierin zijn verschillende types te verkrijgen, met een verschillende flexibiliteit en een variërende samenstelling in coating. Deze doeken kunnen worden gebruikt: om bepaalde zones in de wortelruimte af te schermen, om wortels te begeleiden naar een andere groeiplaats of om ondergrondse structuren in te wikkelen om penetratie door wortels te voorkomen.
