Maatschappelijke percepties van wolf in Noord-Limburg (Vlaanderen)

In een nauwe samenwerking tussen RU Nijmegen (vakgroepen Science in Society/Environmental Science) en Natuur en Bos werd in 2019-2020 een masterthesis uitgewerkt rond de maatschappelijke percepties van wolf en het beleid rond de soort. Deze werden zo objectief mogelijk bevraagd en omschreven voor Vlaams Noord-Limburg. De hiervoor meest relevante bevolkingsgroepen - omwonenden, jagers, landbouwers en natuurbeheerders - werden bevraagd binnen zes gemeenten in de kern van het leefgebied van de wolf. De data werden verzameld in de zomer van 2019, statistisch geanalyseerd, en waar mogelijk in context gebracht met buitenlandse onderzoeksgegevens.

Duidelijk is dat de perceptie van wolf bij de diverse bevolkingsgroepen sterk uiteenloopt. Jagers en landbouwers percipiëren de soort veelal zeer negatief en staan zeer kritisch ten opzichte van bepaalde beleids- en beheeraspecten. De overtuiging dat de soort actief werd geïntroduceerd in Vlaanderen bleek, hoewel op basis van tracking data feitelijk tegensprekelijk, ruim aanwezig binnen deze groepen. Tegelijk staan deze stakeholders er uitdrukkelijk voor open nauwer betrokken te worden bij, bijvoorbeeld, de opmaak van gebiedsonderscheiden beheervisies. De algemene bevolking staat neutraal tot positief tegenover wolf. Zij steunt daarbij het beleidskader tot compensatie van schade aan vee en subsidie voor omrastering, en heeft ook behoorlijk vertrouwen in de beleids- en beheerkeuzes. Natuurbeheerders tot slot percipiëren wolf hoofdzakelijk zeer positief en waarderen ook het beleid en beheer rond de soort. Zij stellen zich veelal open voor praktische ondersteuning van landbouwers, in het voorzien van subsidieerbare maatregelen tot beperking van roofschade.

Inzake de visie op de relatie tussen natuur en mens, kwam de studie tot een vrij verrassend resultaat. Omwonenden, natuurbeheerders en enkele jagers onderschreven de zogenaamde participerend steward-visie: de mens is zowel deel als verzorger van de natuur en kan en mag daarbij deels sturen. Een aantal jagers en zeer veel landbouwers hangen een mastervisie aan, waarbij de natuur duidelijker ondergeschikt is aan de mens. Ze vinden dat ze de natuur sterk mogen sturen bijvoorbeeld in functie van oogst. Verder situeert het onderzoek een aantal relevante inzichten en evoluties in het buitenland en lijst ze een aantal aanbevelingen op tot verder onderzoek en optimalisatie van beleids- en beheerkader. 

Voor verdere informatie: Mario De Block, Natuur en Bos, Mario.DeBlock@vlaanderen.be.

De volledige thesis kan je hieronder in pdf downloaden.