Bouwen aan groenexpertise
Akkerleeuwenbek

Akkerleeuwenbek

Misopates orontium

is een indicator van een goede toestand voor

Natuurstreefbeeld: Soortenrijke akkers (b*)

Hoogte plant

Minimaal:
8cm
Maximaal
30cm

Licht

Min:
lichte schaduw
Max:
licht

Voedsel

Min:
matig voedselrijk
Max:
matig voedselrijk

Bloeiperiode

Vanaf:
juni
Tot:
oktober

Vocht

Min:
vochtig
Max:
vochtig

Bloemkleur

rood, rose
wit

Bestuiving

bijen, hommels e.a.
Areaal:

Mogelijk is akkerleeuwenbek in onze streken als zaaigoedverontreiniging meegekomen vanuit Zuid- of Midden-Europa en moet de soort beschouwd worden als een archeofyt. Haar areaal als archeofyt omvat West-, Midden- en Zuid-Europa en Noord-Afrika De soort is op talrijke plaatsen in de wereld ingeburgerd of als adventiefplant aangetroffen.

Verspreiding in Vlaanderen:

De Renaissancebotanisten DODOENS (1554) en DE L'OBEL (1581) beschreven akkerleeuwenbek als gewoon voor onze streken. Ook in de negentiende eeuw was de soort in een groot deel van Vlaanderen nog steeds algemeen, maar in de loop van de twintigste eeuw werd ze gaandeweg zeldzamer. Nu is ze in Vlaanderen globaal nog vrij zeldzaam en is ze beperkt tot de Kempen, het oostelijke deel van de Leemstreek en langs de Maas. Elders komt ze nauwelijks of niet voor. Vooral de vindplaatsen op akkers zijn gedurende de tweede karteerperiode verder achteruitgegaan, waardoor de omschrijving ‘vrij zeldzaam’ in werkelijkheid wellicht te optimistisch is om de huidige toestand te beschrijven. De achteruitgang van de soort houdt ongetwijfeld verband met zaaigoedreiniging, chemische onkruidbestrijding en vermesting van de akkers. Het aantal vindplaatsen langs spoorwegen, kanaalbermen, wegranden en adventiefterreinen is wellicht eerder constant gebleven.

Legende: vierkant 1939-1971, stip 1972-2004:
Verspreidingskaart
Kiemperiode:
vanaf Direct
Gebruik:
geen nuttig gebruik
Bladseizoen:
voorzomergroen
Levensvorm:
therofyt
Geslachtsverdeling:
tweeslachtig
Vruchttype:
doosvrucht
Vruchtkleur:
onopvallend
Verbreidingswijze:
windstrooier
Indigeniteit:
inheems
Herkomst:
oorspronkelijk inheems
Grime-competitiewaarde:
0.00
Grime-stresswaarde:
0.00
Grime-ruderaliteitswaarde:
0.00
Ellenberg licht:
half-lichtplanten
Ellenberg vocht:
indicator van matig vochtige standplaatsen
Ellenberg pH:
matige zuurindicator, op sterk zure tot zwak basische bodems
Ellenberg voedselrijkdom:
matig stikstofrijke bodems
Ecologische amplitude:
smalle amplitude
Gebondenheid aan grondwater:
afreatofyt

Akkerleeuwenbek groeide vroeger in Vlaanderen voornamelijk op allerlei akkers en in moestuinen op zandige tot lemige, vochthoudende, gewoonlijk matig zure bodems, soms ook op meer kalkhoudende bodems (naar de Maasvallei toe). De soort is eerder warmteminnend en houdt van matig voedselrijke standplaatsen. Nu vindt men ze bijna evenveel in bermen langs spoorwegen en kanalen, in wegranden en op dijken en stortplaatsen. Akkerleeuwenbek heeft het moeilijk om zich te handhaven tussen meer concurrentiekrachtige soorten. Gelukkig bouwt de soort een zaadbank op die bij bodemverstoring kan worden aangesproken. Dat verklaart waarom ze bij grondwerken opnieuw kan opduiken na een min of meer lange afwezigheid.

Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Beschermd:
Nee
Rode lijst:
niet bedreigd
Zeldzaamheid KFK-klasse:
132-228 kwartierhokken
In samenwerking met:
Auteur atlasteksten:
Paul Van den Bremt
Referenties
  • Van Landuyt W., Hoste I., Vanhecke L., Van den Bremt P. Vercruysse W. & De Beer D. (red.) 2006. Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. Nationale Plantentuin en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek i.s.m. Flo.Wer vzw.

Cursussen bij Inverde

Boeken