QD inleiding: minder is meer

In een bos groeien bomen. Hout van die bomen is al eeuwen een natuurlijke grondstof voor de mens. Zowel voor energie als materiaal. Bomen groeien vanzelf, maar het hout ervan kan dan meestal niet gebruikt worden voor hoogwaardige toepassingen.

De ambitie van een natuurgerichte bosbeheerder ligt niet in massaproductie, maar in edel hout van topkwaliteit. De QD-beheerstrategie realiseert kwaliteitshout met zo min mogelijk kosten en dit binnen een ecologisch kader. Natuurgerichte bosbouw volgens QD volgt met veel geduld de weg die door natuurlijke processen is uitgezet. Daarom wordt er niet meer vlaksgewijze, maar pleksgewijs ingegrepen, zonder het bos teveel te verstoren.

QD onderscheidt vier grote ontwikkelingsfasen:

De vestigingsfase omvat de eerste levensjaren van een boom tot het moment waarop de jonge zaailing de concurrentie met andere vegetatie achter zich heeft gelaten.
Tijdens de kwalificeringsfase treden de jonge plantjes in onderlinge concurrentie. Velen sterven, terwijl de meest vitale verder de hoogte in groeien. Natuurlijke stamreiniging of het afsterven van zijtakjes door lichtgebrek, zet in vanaf het moment van kroonsluiting.
Wanneer de onderstam van een selectie toekomstbomen geen levende takken meer draagt over een lengte die gelijk is aan 25% van de te verwachten eindhoogte, dan is het de beurt aan de dimensioneringsfase. Dit betekent ook meteen het einde van de natuurlijke stamreiniging voor deze toekomstbomen, want hun kronen worden vanaf nu consequent ruimte gegeven, waardoor hun groei aanzwengelt en ook de dikte van hun stam toeneemt.
Op een gegeven ogenblik neemt de lengtegroei van de takken af en is nog maar een beperkte kroonuitbreiding mogelijk. De rijpingsfase begint als de boom zo'n 75-80% van zijn verwachte eindhoogte heeft bereikt.
Bomen van de volgende bosgeneratie moeten zich ondertussen gevestigd hebben en hun kwalificatie moet nu ten allerlaatste in de rijpingsfase gebeuren. De kringloop sluit zich bij de generatiewissel, die begint bij de oogst van de kwaliteitsstammen of het natuurlijk afsterven van bomen.

QD is een strategie binnen het natuurgericht bosbeheer. Naast andere waardevolle bosbeheermethoden gaat QD resoluut streven naar de productie van dik kwaliteitshout op een zo kostenefficiënt mogelijke manier. En dit alles binnen een ecologisch kader. Dit maakt van QD een heel goede manier om natuurdoelen in je bos te combineren met de productie van (top)kwaliteitshout.

De essentie van QD : QD is een beheerstrategie volledig op maat van ons geïndustrialiseerd West-Europa. QD realiseert kwaliteitshout met zo min mogelijk kosten en dit binnen een ecologisch kader Het acroniem 'QD' staat voor 'Qualifizieren-Dimensionieren'. In het Nederlands maken we daar eenvoudig 'Kwalificeren -Dimensioneren' van. QD haalt zijn inspiratie uit een reeks andere vormen van bosbeheer en is een goeie 20 jaar geleden op punt gesteld in Duitsland, meer bepaald de deelstaat Rijnland-Palts. De essentie van de QD-methode is in volgend traject wat meer toegelicht. Bijkomende informatie vind je in volgende, beknopte brochure en het meer uitgebreide rapport QD. Flexibel, natuurgericht.

Onderstaande pagina's vatten de essentie van de QD-methode samen. Wil je jouw kennisniveau alvast eens testen? Aan de hand van deze test kun je voor jezelf nagaan of je de hoofdlijnen begrepen hebt.

Onderstaande pagina's gaan dieper in op de deelaspecten van de QD-methode. Het doel is dat je als beheerder of boseigenaar praktisch aan de slag kunt na het doornemen van deze informatie.

logo interreg