Klimaatverandering en natuurbeheer

De effecten van klimaatverandering zijn nu (2022) al duidelijk merkbaar. Het geeft een toename van extreme weersomstandigheden : hogere temperaturen, meer droogteperiodes, stormen en overstromingen. Beleidsmatige intenties zoals het Vlaams Klimaatbeleidsplan 2021-2030(opent nieuw venster), net-zero emissie van kooldioxide tegen 2050, etc. hebben te maken met deze realiteit.  We zitten echter wereldwijd nog altijd op het business-as-usual scenario en zijn op weg naar een gemiddelde opwarming van meer dan 3°C op wereldvlak. De Vlaamse Regering heeft het Klimaatakkoord van Parijs onderschreven en erkent daarmee de noodzaak om de globale temperatuurstijging ruim onder 2°C te houden waarbij we inspanningen doen om de stijging te beperken tot 1,5°C ten opzichte van het pre-industriële niveau.

Om de uitstoot van broeikasgassen te doen dalen en op termijn een balans tussen de antropogene emissies en de opname van broeikasgassen te verwezenlijken, moet Vlaanderen op verschillende niveaus actie ondernemen. Hier op ecopedia zoomen we in op hoe we de natuur kunnen inzetten maar ook kunnen wapen tegen de klimaatverandering. Meer algemene informatie over de effecten en mogelijk acties tegen klimaatverandering vind je op het klimaatportaal van VMM. (opent nieuw venster)

De vuurlibel is een zuidelijke soort die sterk is toegenomen in Vlaanderen sinds 1990. Mobiele soorten zoals deze libel kunnen hun leefgebied verplaatsen. Minder mobiele soorten komen echter in de problemen. (Tom Linster)

Om ons te wapen tegen klimaatverandering en de effecten die er reeds zijn te milderen nemen we:

1) Mitigatiemaatregelen: natuur en natuurbeheer inzetten omde CO2 die reeds opgeslagen is in de natuur goed te bewaren, mogelijks extra CO2 op te slaan en opletten met beheermaatregelen die kunnen zorgen voor uitstoot van CO2.

2) Adaptatiemaatregelen: het verminderen van de negatieve gevolgen van klimaatverandering voor de natuur en de natuur inzetten om de gevolgen voor de mens te milderen. 

De maatregelen welke we in natuurbeheer kunnen trefffen voor zowel mitigatie als adaptatie zijn echter beperkt. Enkel milde vormen van klimaatverandering kunnen zo worden opvangen. Een snelle reductie van de uitstoot aan CO2 blijft de belangrijkste en meest dringende actie.

Het vijfde beoordelingsrapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) toont aan dat recente klimaatveranderingen het gevolg zijn van door de mens veroorzaakte uitstoot van broeikasgassen. Sinds de industriële revolutie zijn atmosferische concentraties van koolstofdioxide (CO2), methaan (CH4) en lachgas (N2O) sterk gestegen. Momenteel zijn ze hoger dan ooit tevoren, met als gevolg een globale opwarming van ongeveer 1,0 °C ten opzichte van het pre-industriële niveau. In België was deze temperatuurstijging zelfs nog sterker.