Bomen kappen buiten bossen, buiten VEN, SBZ en natuurreservaten
We gaven al aan dat bomen natuurelementen zijn die beschermd worden in Vlaanderen. Op de vorige pagina's bespraken we de bescherming van bomen in bossen (machtiging, ontbossingsverbod) maar ook binnen VEN (verboden tenzij ontheffing), in SBZ (vergunningsplichtig: omgevingsvergunning voor wijzigen van vegetaties) en in natuurreservaten (verboden, ontheffing via beheerplan).
Buiten deze beschermde gebieden, is het wijzigen van vegetaties en kleine landschapselementen (zoals bomen en bomenrijen, houtkanten en hagen) onderhevig aan een specifieke regeling: in bepaalde gevallen is het verboden, in andere is het vergunningsplichtig. Voor beide mogelijkheden bestaat eenzelfde lange reeks uitzonderingen, zodat het verbod eerder omschreven kan worden als een ‘relatief’ verbod.
De volledige regelgeving is terug te vinden in het BVR van 23 juli 1998 tot vaststelling van nadere regels ter uitvoering van het Decreet van 21 oktober 1997 (…) waarvan het hoofdstuk over de wijzigingen volledig herschreven is in 2009. Hierbij werden een aantal vereenvoudigingen doorgevoerd. Omzendbrief LNW/98/01 beschrijft de complexe materie in detail.
We benadrukken en herhalen nog eens:
- alle aspecten met betrekking tot bossen worden geregeld door het Bosdecreet. Vegetatiewijzigingen in bossen worden geregeld via de machtiging van het ANB en leiden tot een vrijstelling van de omgevingsvergunning voor wijzigen van vegetaties (vroegere natuurvergunningsplicht) behalve bij ontbossingen;
- daarbovenop komt dat in VEN het wijzigen van vegetaties en KLE’s (en dus ook het kappen van bomen) principieel verboden is tenzij een individuele ontheffing bekomen werd (zie pagina over VEN en SBZ);
- in SBZ geldt de vergunningsplicht maar moet nagegaan worden of de handeling geen betekenisvolle aantasting van de natuurwaarde van de SBZ kan veroorzaken (zie pagina over VEN en SBZ).
In de praktijk doorloop je best volgende vragenlijst om een antwoord te vinden op de vraag of de wijziging (het kappen van bomen) verboden dan wel vergunningsplichtig (omgevingsvergunning voor wijzigen van vegetaties) is of dat ze gewoon zo uitgevoerd mag worden (rekening houdend met de zorgplicht):
- Gaat het om KLE of vegetatie? -> Check in de omzendbrief LNW/98/001. Bomen, houtkanten, hagen, bomenrijen zijn KLE's en ze kunnen in vegetaties voorkomen.
- Is er sprake van een vrijstelling van het verbod of de vergunningsplicht? 'Ja' -> wijzigen maar (uiteraard rekening houdend met de zorgplicht)!
- 'Neen' (dus geen vrijstelling op het verbod of de vergunningsplicht) -> is er sprake van een verbod? -> check de verboden in de omzendbrief en check of de handeling plaats vindt in VEN. 'Ja' -> het wijzigen is verboden (behoudens ontheffing)!
- 'Neen' (het is niet verboden en er was ook al geen vrijstelling) -> situeert de handeling zich in een (bestemmings)zone waar vergunningsplicht geldt? -> Check de bestemming op de bestemmingsplannen / check SBZ / check Ramsar. Indien niet: geen omgevingsvergunning voor het wijzigen van vegetaties nodig dus wijzigen maar (uiteraard rekening houdend met de zorgplicht)!
- Indien wel: is het een vergunningsplichtige wijziging? -> check in de omzendbrief. 'Neen' -> geen vergunning nodig / 'Ja' -> omgevingsvergunning voor wijzigen van vegetaties aanvragen!
Op de volgende pagina's worden deze begrippen meer in detail besproken.
Deze overzichtelijke tabel vat alles nog eens samen: kruistabel vegetatiewijzigingen
