Overal in Vlaanderen komen bomen voor.
Voldoet de vegetatie waarvan ze deel uitmaken aan art. 3 van het Bosdecreet dan staan de bomen in bosverband en worden ze als onderdeel van een bos aanzien. Is dit niet het geval dan spreken we nog steeds van natuurelementen die overal (in alle ruimtelijke bestemmingen) kunnen voorkomen.
Zowel de wetgeving rond ruimtelijke ordening als het Natuurdecreet leggen een aantal regels op rond het kappen van bomen die zich buiten bossen bevinden.
We bespreken eerst de omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen voor het vellen van een hoogstammige boom (wetgeving ruimtelijke ordening) en vervolgens de omgevingsvergunning voor het wijzigen van vegetaties (vroegere natuurvergunning, nu geintegreerd in de omgevingsvergunning als omgevingsvergunning voor het wijzigen van vegetaties)/ VEN-ontheffing voor het kappen van bomen (wetgeving natuurbehoud: het Natuurdecreet).
Wetgeving ruimtelijke ordening: de omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen (OVSH)
De wetgeving ruimtelijke ordening regelt de aspecten van het ruimtegebruik in Vlaanderen.
Op het grondgebied van Vlaanderen is het bouwen van constructies of het graven van poelen niet zomaar toegelaten. Voor heel wat activiteiten moet in het kader van de wetgeving op de ruimtelijke ordening een (omgevings)vergunning aangevraagd worden. Zo is bv. het bouwen van huizen en plaatsen van andere constructies (zowel boven – als ondergronds), reliëfwijzigingen, enz. onderworpen aan de omgevingsvergunning.
In de wetgeving ruimtelijke ordening (art. 4.2.1 VCRO) staat ook dat een omgevingsvergunning nodig is voor het kappen van hoogstammige bomen.
NIEMAND MAG ZONDER VOORAFGAANDE OMGEVINGSVERGUNNING VOOR STEDENBOUWKUNDIGE HANDELINGEN BOMEN DIE OP EEN HOOGTE VAN 1 METER BOVEN HET MAAIVELD EEN STAMOMTREK VAN 1 METER HEBBEN, EN GEEN DEEL UITMAKEN VAN BOSSEN, VELLEN.
Onthoud dat je voor het kappen van dergelijke bomen een omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen moet aanvragen (tenzij je in een van de uitzonderingsgevallen zit - zie verder).
Dat ook ontbossen gekoppeld is aan een omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen zagen we eerder in het traject bij 'ontbossing'.
Uitzonderingen stedenbouwkundige omgevingsvergunningsplicht bij kappen bomen buiten bos
- Stedenbouwkundige verordeningen, gemeentelijk ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUPs), algemene plannen van aanleg, BPA’s of verkavelingsvergunningen kunnen de algemene regel verstrengen. In bepaalde gemeentes moet een omgevingsvergunning aangevraagd worden voor bomen met een kleinere stamomtrek bv. vanaf 50 cm of 30 cm. Deze bepaling heeft dan voorrang.
- Een omgevingsvergunning is niet nodig voor het vellen van hoogstammige bomen, op voorwaarde dat aan al de volgende vereisten voldaan is: - de bomen maken geen deel uit van een bos - de bomen liggen in een woongebied in de ruime zin, in een agrarisch gebied in de ruime zin of in een industriegebied in de ruime zin en niet in een woonparkgebied - de bomen liggen binnen een straal van maximaal 15 meter rondom de vergunde woning, de vergunde landbouwbedrijfswoning of landbouwbedrijfsgebouwen of de vergunde bedrijfswoning of bedrijfsgebouwen, - ze liggen niet op openbaar domein.
- Een omgevingsvergunning is niet nodig voor het vellen van alleenstaande hoogstammige bomen of van enkele bomen in lijnverband omwille van acuut gevaar en na voorafgaande schriftelijke instemming van de burgemeester (zie ook https://www.natuurenbos.be/helpdesk/acuut-gevaar).
- Een omgevingsvergunning is niet vereist voor het vellen van hoogstammige bomen als dit opgenomen is in een goedgekeurd beheerplan of beheervisie op basis van de milieu- en natuurwetgeving, als het vellen van de hoogstammige bomen als activiteit in dat beheersplan of beheervisie is opgenomen
- Een omgevingsvergunning is niet vereist voor het vellen van hoogstammige bomen die deel uitmaken van agroforestrysystemen waarvan de aanmelding via de verzamelaanvraag en het aanplanten van de bomen is gedaan na 1 juni 2012
- Een omgevingsvergunning is niet vereist voor het vellen van hoogstammige bomen die geen deel uitmaken van een bos, door of op verzoek van de leidingbeheerder:
a) in de beschermde of voorbehouden zone aan weerszijden van bestaande ondergrondse vervoersinstallaties voor gas of vloeistof
b) in de veiligheidsstrook van 25 meter aan weerszijden van bestaande bovengrondse hoogspanningslijnen
c) in de veiligheidsstrook van vijf meter aan weerszijden van bestaande ondergrondse hoogspanningslijnen - Een omgevingsvergunning is niet vereist voor het vellen van hoogstammige bomen die geen deel uitmaken van een bos, door of op verzoek van de spoorwegbeheerder als aan een van volgende voorwaarden is voldaan:
a) de hoogstammige bomen zijn gelegen binnen een ruimte van twintig meter van de vrije rand van de bestaande spoorweg
b) de hoogstammige bomen zijn hoger dan de afstand tussen de voet van de boom en de vrije rand van de bestaande spoorweg - Een omgevingsvergunning is niet vereist voor het vellen van hoogstammige bomen die geen deel uitmaken van een bos, op openbaar domein, als in de onmiddellijke omgeving in het eerstvolgende plantseizoen een heraanplanting gebeurt.
Omgevingsvergunning: aanvraag
Bij wie een omgevingsvergunning moet worden aangevraagd hangt af van de aard van het project waarbinnen de boom/bomen gekapt worden. Meer info op www.omgevingsloket.be.
