Genenbank

Heel weinig van de planten die in België aanwezig zijn, stammen uit de oorspronkelijke vegetatie. Oorspronkelijk materiaal is echter van groot belang voor de kwaliteit van ecosystemen. In de natuur zijn de verschillende dieren, planten, bomen en struiken immers sterk van elkaar afhankelijk. Ecologische processen kunnen dus verstoord raken door veranderingen in tijdstippen van uitlopen, bloei of groei van de planten. Daarnaast is natuur met een grotere biodiversiteit, bekomen door meer genetische variatie, beter bestand tegen veranderingen van de omgeving en is de kans dat de natuur zich kan aanpassen aan deze wijzigingen (vb. klimaatverandering) veel groter. Het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) legt heel wat genenbanken aan van levende bomen en struiken. Doordat in Vlaanderen het landschap sterk versnipperd is en er weinig bos is, dat bovendien intensief gebruikt wordt, zijn populaties autochtone bomen en struiken kwetsbaar. Bij van nature zeldzame soorten zoals vb. zwarte populier of wilde appel, zijn de resterende populaties reeds sterk uitgedund. Het wegnemen van slechts enkele individuen kan al een negatieve weerslag hebben op de resterende genetische diversiteit in de populatie. Als bovendien natuurlijke verjonging niet meer mogelijk is door bijvoorbeeld beschaduwing valt elke mogelijkheid weg voor de relictpopulatie om zich voort te zetten en eventueel aan te passen aan wijzigende groeiomstandigheden. Bij deze soorten is het aangewezen de resterende diversiteit vast te leggen door de relictindividuen samen te brengen in collecties. De moederplanten worden bij voorkeur vegetatief vermeerderd zodat exacte genetische kopieën worden gecreëerd (bij zaailingen kent men de bestuiver niet en is er maar zekerheid over de helft van de genetische informatie). Deze collectie dient dan als uitgangsbasis voor wetenschappelijke studies en soms ook voor de heropbouw van nieuwe populaties. Dikwijls worden verzamelingen aangelegd in het kader van een onderzoeksproject.