Gladde slang

Coronella austriaca

De Gladde Slang, habitat en beheer

De Gladde Slang, habitat en beheer

Vandaag hebben we het over een dier dat vooral in deze regio’s voorkomt. Daarom staan we vandaag hier.

En dit is waar de gladde slang leeft. Nu, in plaats van halsoverkop te proberen om de habitat van een slang te redden, leren we best het een en ander over het dit dier.
De gladde slang is een kleine, niet-giftige soort die net zoveel houdt van de zon en warmte als van schaduw en koele plaatsen. Hij is erg schuw en het kan best dat je er nog nooit een hebt gezien. Het kan ook best dat je er nooit een zal zien. Als je er toch een ontmoet, zal hij vooral doodsbang zijn van jou en maken dat hij wegkomt.
Zoals veel soortgenoten is de gladde slang enkel actief tijdens de warme zomermaanden en houdt hij verder een winterslaap. Zijn favoriete bezigheden zijn zonnebaden, gevolgd door zich snel verstoppen onder droge vegetatie of kleine gaten in de bodemlaag. Hij kruipt graag tussen de lage vegetatie door waarbij hij afwisselend zon en schaduw krijgt, warmte en koelte. Om die reden is de gladde slang fan van grote open, zanderige plekken met net genoeg begroeiing en hoogtes en laagtes - ook wel microreliëf genoemd - maar ook vochtige heide met wat flinke graspollen van pijpestrogras en natuurlijk kan een boom zo nu en dan ook geen kwaad.
Net zoals veel mensen op vakantie wil de gladde slang precies genoeg zon en schaduw, warmte en verkoeling en wil hij vooral met rust gelaten worden. Maar door de toenemende fragmentatie van zijn habitat en het gebrek aan verbindingen tussen de gebieden, dreigt de gladde slang te verdwijnen. Dus wat kan jij doen om te helpen?

1. Open plekken.
In tegenstelling tot wat veel mensen denken, is een grootniet elk bos niet per sé een gezond ecosysteem. Bossen worden dikwijls gezien als het ultieme voorbeeld van natuur maar in de realiteit hebben plaatsen zoals deze heide (toon heide) een veel rijkere biodiversiteit dan enkel bos. Door open plekken te behouden, help je niet enkel de gladde slang maar ook veel andere soorten die dezelfde habitat hebben. Een combinatie van open, zanderige plekken met gewone of vochtige heide met hier en daar een boom zorgen voor de perfecte omstandigheden voor deze soorten. De sporadische boom met laaghangende takken is uitstekend om de slang wat schaduw en koelte te bieden. In het beste geval is die boom niet te groot en heeft hij laaghangende takken.

2. Wat te vermijden?
Het kan een paar jaar duren vooraleer de habitat van de gladde slang kan herstellen van een aantal bedreigingen. Proberen volgende zaken te vermijden:
- Overbegrazing
- Maaien in de actieve periode
- Brand
- Onbeperkte toegang voor mensen

3. Maak verbindingen
Omdat veel natuurgebieden op zich te klein zijn voor een gezonde populatie, moeten ze verbonden worden met andere gebieden. Dat kan door het wegnemen van obstakels. Voor de gladde slang is dat bijvoorbeeld een donker bos met weinig tot geen zon. Dat soort plaatsen zijn te koud voor de soort. Je kan dat aanpakken door de paden in het bos tussen twee gebieden te verbreden. Dat doe je door een aantal bomen te kappen langs de paden in een golvend patroon. Zo creëer je een corridor waarlangs de slang zich kan verplaatsen.

4. Zorg voor microreliëf
Als je echt zin hebt gekregen om deze kleine vriend te helpen –en waarom zou je niet- zijn er nog een aantal dingen die je op ieder terrein kan doen om de omgeving aan te passen. Zo ontsnapt de gladde slang graag snel aan de hitte van de zon. Daarom kan je kleine greppeltjes graven in de bodem waarin hij kan afkoelen vind hij schaduw. Hetzelfde effect kan je bekomen door met takken een berm te maken, nog beter als die bedekt wordt door heideplaggen.
Zoals je kon zien zijn er heel wat zaken die je kan doen om het de gladde slang en zijn habitat-genoten wat aangenamer te maken. Sommige maatregelens kan je eenvoudig op kleine schaal doorvoeren, andere vergen dan weer iets meer toewijding. Hoe dan ook dragen alle beetjes bij aan een mooiere toekomst voor de gladde slang.
Kijk zeker ook eens op ecopedia.be voor meer informatie over wat jij kan doen voor deze en andere bedreigde diersoorten.

Beschrijving: 

De Gladde slang is een vrij kleine, slanke slang (totale lengte: 50-70 cm) met een onopvallende overgang tussen het lichaam en de smalle kop. De rugzijde is meestal bruingrijs met twee rijen donkerbruine of zwarte vlekken. Een donkere band loopt vanaf het neusgat, door het oog, boven de mondhoek tot in de hals. De ogen zijn klein en hebben een ronde pupil. De kleine kop is aan de bovenzijde bedekt met grote schilden.
Het is een bewoner van open tot halfopen leefgebieden met een rijke vegetatiestructuur. Een verspreide begroeiing van bomen en struiken mag aanwezig zijn, maar een massale boomopslag wordt niet verdragen. Grote heideterreinen en met name de drogere delen vormen de voorkeursbiotoop.

Beheer: 

Specifieke beheersmaatregelen voor deze soort bestaan vooral uit een aangepast beheer van de nog resterende heideterreinen en een herstel van verbindingselementen tussen de verschillende delen van het leefgebied. Verbossing en grootschalig plaggen, maaien of branden zijn te vermijden. Een mix van open, zandige plekjes, naast een dichte begroeiing van lage heide en grasvegetaties met verspreid staande bomen en struiken vormt een ideaal leefgebied. Zonering van recreatie is aangewezen.

Voor de Gladde slang werd een soortbeschermingsprogramma opgesteld, meer info vind je op de webiste van ANB.