Bruin dikkopje
Erynnis tages
Beheer:
Gefaseerd maaien is voor deze soort aangewezen. Het maaien gebeurt best laat in het jaar wanneer de rupsen zich al in hun overwinteringscocon op de bodem bevinden. Bij het maaien moet erop gelet worden mierennesten niet te veel te beschadigen, omdat wijfjes graag eitjes afzetten op jonge plantjes van Gewone rolklaver die op deze mierennesten groeien.
Beheer
Aangezien het Bruin dikkopje een soort is van voedselarme graslanden, is het behoud of het instellen van een verschralingsbeheer een gunstige maatregel voor de soort. Dit kan gebeuren door gefaseerd te maaien in de tweede helft van juni of, in grotere gebieden, door een extensieve begrazing waarbij minstens 10-25% van de vegetatie ongemaaid of begraasd blijft. Daarnaast moet ook verhinderd worden dat deze schrale graslanden dichtgroeien met struiken. Potentieel geschikte gebieden kunnen hersteld worden door het openkappen van dichtgegroeide graslanden in de buurt van bestaande populaties. Het creëren of behouden van open plekken (belangrijk voor de eiafzet) kan gebeuren door kleinschalig te plaggen in de buurt van de waardplanten.
Beschrijving
Areaal:
Het Bruin dikkopje was in de jaren negentig zeer zeldzaam en is dat nog steeds (4 atlashokken – 15 kilometerhokken). Het Bruin dikkopje toont een geleidelijke achteruitgang tot 1980. Vóór 1991 was de soort verspreid aanwezig in het oostelijke deel van Vlaanderen. Sinds de herontdekking of herkolonisatie blijft de soort beperkt tot de kalkrijke graslanden en kanaalbermen in het zuidoosten van Limburg. Het is een typische soort van de Krijt- en de Krijt-Leemgebieden.
Ecologie
Ecologie:
Het Bruin dikkopje komt voor op droge, voedselarme (kalk)graslanden met een lage en open vegetatie. De soort heeft 2 generaties waarvan de eerste vliegt van april tot eind juni met een piek tussen 3 en 26 mei en de tweede van eind juni tot september met een piek tussen 27 juli en 21 augustus. De wijfjes zetten de eitjes afzonderlijk af op de bovenkant van jonge bladeren van Gewone rolklaver en Moerasrolklaver. Ze doen dit bij voorkeur op de langste scheuten van jonge, maar forse planten die omringd zijn door een lage vegetatie of open grond en op een beschutte plek staan. De rupsen maken een zelfgesponnen koker. Voor de overwintering spinnen de jonge rupsen meerdere bladeren aan elkaar tot een kokertje (hibernaculum). Het volgende voorjaar verpopt de rups in dit hibernaculum zonder nog te eten. De vlinders drinken niet al te vaak nectar, maar als ze dat doen gebruiken ze vaak rolklavers, Kruipend zenegroen en Slangenkruid. De vlinders zijn honkvast, maar blijken wel in staat om geschikte plekken op niet al te grote afstanden te koloniseren. Het Bruin dikkopje komt vaak in dezelfde gebieden voor als Boswitje, Klaverblauwtje en Koninginnenpage.
Status en bescherming
Rode lijst:
Kwetsbaar
Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Vogelrichtlijn:
Nee
Jachtwild:
Nee
Invasieve exoot:
Nee
Soortenbesluit:
Categorie 1 (Beschermd)
Status:
Op de Rode lijst van 2012 staat deze soort als kwetsbaar. Op de Rode Lijst van 1999 was de soort Regionaal uitgestorven. In Wallonië is het Bruin dikkopje bijna in gevaar,
in Nederland is de soort ernstig bedreigd, in Groot-Brittannië is ze kwetsbaar en in de Europese Unie is het een Species of Conservation Concern.
De behoudsprioriteit is hoog vanwege de Rode-Lijststatus in Vlaanderen en in Europa. Het Bruin dikkopje is een prioritaire soort voor Limburg. Het Bruin dikkopje staat in Categorie 1 van het Soortenbesluit (soorten waarop de beschermingsbepalingen van het Soortenbesluit van toepassing zijn).
Bedreigingen:
Volgens de voorspellingsmodellen zou het klimaat in België ook in 2050 geschikt zijn voor het Bruin dikkopje.
Relaties
- heeft als waardplant:
- is karakteristieke soort voor:
- is een katalysator voor:
- is een nectarbron voor:
Gebruikte begrippen en soorten
Samenwerking en referenties
In samenwerking met:
-
Bomenwijzer
Ga op zoek naar één of meerdere bomen die voldoen aan jouw criteria.
-
-
Test jezelf
Wat weet jij over natuur, natuurbeheer en -beleid? Een overzicht van onze populairste testen.
