Bouwen aan groenexpertise

Smient

Anas penelope

De Smient is een compacte eend met een steil voorhoofd en een korte, blauwgrijze snavel. Het mannetje is overwegend grijs met een roodbruine kop en een roomgele voorhoofdsvlek. In vlucht valt bij volwassen mannetjes vooral het volledig wit vleugelpaneel op. Het vrouwtje is meer grijsbruin. De roep van de mannetjes bestaat uit een typisch gefluit.

Beheer:

Het beheer moet gericht zijn op het in stand houden van uitgestrekte open gebieden met voldoende natte graslanden met een korte vegetatie. In de onmiddellijke nabijheid moet open water met goede waterkwaliteit aanwezig zijn (bv. brede sloten, ondergelopen weiland, grote plassen enz.). Bij het beheer van beschermingszones is het nodig om zowel op de pleisterplaatsen overdag als in de nachtelijke foerageergebieden alle vormen van verstoring zo veel mogelijk te vermijden.

Het beheer moet gericht zijn op het in stand houden van uitgestrekte open gebieden met voldoende natte graslanden met een korte vegetatie. In de onmiddellijke nabijheid moet open water met goede waterkwaliteit aanwezig zijn (bv. brede sloten, ondergelopen weiland, grote plassen enz.). Bij het beheer van beschermingszones is het nodig om zowel op de pleisterplaatsen overdag als in de nachtelijke foerageergebieden alle vormen van verstoring zo veel mogelijk te vermijden.

Leefgebied en trend

De Smient is een compacte eend met een steil voorhoofd en een korte, blauwgrijze snavel. Het mannetje is overwegend grijs met een roodbruine kop en een roomgele voorhoofdsvlek. In vlucht valt bij volwassen mannetjes vooral het volledig wit vleugelpaneel op. Het vrouwtje is meer grijsbruin. De roep van de mannetjes bestaat uit een typisch gefluit. Effectieve broedgevallen van Smient blijven een zeldzaamheid in Vlaanderen. Goed gedocumenteerde waarnemingen van vrouwtjes met pulli of nestvondsten uit de periode na de vorige broedvogelatlas zijn ons niet bekend. Wel worden jaarlijks op verschillende plaatsen overzomerende vogels waargenomen. Soms gaat het daarbij om vogels die niet meer kunnen vliegen (vaak samen met een gezonde partner). In Nederland is de soort iets talrijker in het broedseizoen (20-40 paar in de periode 2013-2015), maar ook daar zijn er elk jaar maar weinig zekere broedgevallen.

 

Ecologie:

Buiten het broedseizoen komt de Smient hoofdzakelijk voor in zeer open gebieden. Overdag zitten ze vaak geconcentreerd op grote waterplassen zoals spaarbekkens, zand- en kleiwinningen en grote havendokken. Vooral ’s nachts wordt er gefoerageerd op graslanden in de (ruime) omgeving van de rustplaatsen. Smienten zijn uitgesproken grazers met een voorkeur voor de vochtige, voedselrijkere weilanden met een relatief korte vegetatie. Bij afwezigheid van verstoring blijven grote groepen Smienten vaak ook overdag aanwezig in de voedselgebieden. Tijdens de broedtijd leeft de Smient uiterst verborgen.

Rode lijst:
Zeldzaam
Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Vogelrichtlijn:
Nee
Jachtwild:
Nee
Invasieve exoot:
Nee
Soortenbesluit:
Categorie 2 (Beschermd 2)
Categorie 4 (Artikel 3,2)
Status:

Doortrekker/overwinteraar in internationaal belangrijke aantallen (geregeld >1% van de biogeografische populatie in 1 of meerdere gebieden).

Rode Lijst POP-VL KT-VL LT-VL KT-BEL LT-BEL Trend Europa
Niet opgenomen 0-2 Fluctuerend Fluctuerend - - NS
  • Rode lijst: De Rode Lijst-status van de soort in Vlaanderen op basis van Devos et al. (2016)
  • Pop VL: de minimale en de maximale broedpopulatie in Vlaanderen in de periode 2013-2018.
  • KT-Trend: de kortetermijntrend (2007-2018) van de broedpopulatie; VL= Vlaanderen, BEL= België
  • LT-Trend: de langetermijntrend (1980-2018) van de broedpopulatie; VL= Vlaanderen, BEL= België
  • Trend Europa: de gerapporteerde trendrichting op basis van data verzameld in 26 Europese lidstaten in de periode 2008-2018 (bron: www.ebcc.info(opent nieuw venster))
  • NS = niet significant
Bedreigingen:

Zeer nadelig voor de soort zijn het verdwijnen van vochtige graslanden, verstoring en watervervuiling.

In samenwerking met: