Bouwen aan groenexpertise

Pijlstaart

Anas acuta

De Pijlstaart is een grote, slanke eend met grijszwarte snavel en lange staart. Bij het mannetje is de staart zwart en sterk verlengd. Voorts is hij overwegend grijs met bruine kop en nek; de benedenhals is wit, doorlopend als smalle witte streep over de zijhals tot achter de oorstreek. Voor de zwarte anaalstreek heeft hij een gele band. Het vrouwtje is geheel bruin, fijn geschelpt met een egale koptekening en een puntige staart.

Beheer:

Het beheer moet gericht zijn op het behoud, het herstel en de ontwikkeling van waterrijke gebieden zoals ondiepe plassen met een goed ontwikkelde oever- en watervegetatie, vochtige tot overstroomde meersen en estuariene gebieden. Essentieel is het voorzien van voldoende rust in de overwinteringsgebieden.

Het beheer moet gericht zijn op het behoud, het herstel en de ontwikkeling van waterrijke gebieden zoals ondiepe plassen met een goed ontwikkelde oever- en watervegetatie, vochtige tot overstroomde meersen en estuariene gebieden. Essentieel is het voorzien van voldoende rust in de overwinteringsgebieden.

Leefgebied en trend

De Pijlstaart is een grote, slanke eend met grijszwarte snavel en lange staart. Bij het mannetje is de staart zwart en sterk verlengd. Voorts is hij overwegend grijs met bruine kop en nek; de benedenhals is wit, doorlopend als smalle witte streep over de zijhals tot achter de oorstreek. Voor de zwarte anaalstreek heeft hij een gele band. Het vrouwtje is geheel bruin, fijn geschelpt met een egale koptekening en een puntige staart. Elk jaar zijn er wel wat Pijlstaarten die tot laat in het voorjaar blijven hangen in Vlaanderen. Effectieve broedgevallen blijven echter zeer zeldzaam. Er werden weliswaar de voorbije jaren een aantal nestindicerende waarnemingen doorgegeven, maar die kregen daarna zelden of nooit bevestiging. We kunnen dus aannemen dat de Pijlstaart in Vlaanderen tegenwoordig een niet-jaarlijkse broedvogel is met hooguit 1 of 2 paren. Broedgevallen lijken daarmee toch iets zeldzamer geworden in vergelijking met de jaren 1970. Dezelfde conclusie werd getrokken in Nederland waar de populatie in 2013-2015 geschat werd op 5-15 paar.

Ecologie:

Tijdens de trek en in de winter komt de soort voor op allerhande waterpartijen zoals kanalen, dokken, plassen, overstroomde meersen of broeken en getijdengebieden. Net zoals bij de Smient gaat de voorkeur naar grote gebieden met veel open water. In het broedseizoen verkiest de Pijlstaart bij ons weilandcomplexen. Al grondelend wordt voedsel gezocht in ondiepe wateren van het biotoop, zowel tussen plantenresten als op de bodem.

Rode lijst:
Zeldzaam
Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Vogelrichtlijn:
Nee
Jachtwild:
Nee
Invasieve exoot:
Nee
Soortenbesluit:
Categorie 2 (Beschermd 2)
Categorie 4 (Artikel 3,2)
Status:

Doortrekker/overwinteraar in internationaal belangrijke aantallen (geregeld >1% van de biogeografische populatie in 1 of meerdere gebieden).

Rode Lijst POP-VL KT-VL LT-VL KT-BEL LT-BEL Trend Europa
Niet opgenomen 0-2 Fluctuerend Fluctuerend - - NS
  • Rode lijst: De Rode Lijst-status van de soort in Vlaanderen op basis van Devos et al. (2016)
  • Pop VL: de minimale en de maximale broedpopulatie in Vlaanderen in de periode 2013-2018.
  • KT-Trend: de kortetermijntrend (2007-2018) van de broedpopulatie; VL= Vlaanderen, BEL= België
  • LT-Trend: de langetermijntrend (1980-2018) van de broedpopulatie; VL= Vlaanderen, BEL= België
  • Trend Europa: de gerapporteerde trendrichting op basis van data verzameld in 26 Europese lidstaten in de periode 2008-2018 (bron: www.ebcc.info(opent nieuw venster))
  • NS = niet significant
Bedreigingen:

Habitatverlies, verdroging, watervervuiling, intensivering van de landbouw en verstoring zijn de voornaamste bedreigingen voor de soort.

In samenwerking met: