Ooievaar

Leefgebied en trend

De Ooievaar is een grote witte vogel met zwarte slagpennen, een lange hals, lange rode poten en een lange, dolkvormige, rode snavel. De onvolwassen vogel heeft een blekere snavel met een donkere punt. Hij vliegt altijd met uitgestrekte hals, in tegenstelling tot grote reigers. Bij warm weer zweven ze op thermiek met horizontaal gehouden vleugels. De Ooievaar is zwijgzaam, maar laat luid geklepper met de snavel horen bij het nest, vooral als beide partners elkaar begroeten. De meerderheid van de Ooievaars in Vlaanderen broedt in de gekende, halfwilde ‘ooievaarsdorpen’ van Planckendael (Muizen, Mechelen) en het Zwin (Knokke). Na een lange periode van stabiele aantallen (ca. 40 broedparen in de periode 1994-2005) neemt de soort sinds 2006 duidelijk in aantal toe. In 2018 telden we in Vlaanderen in totaal 114-116 broedparen (med. W. Faveyts en W. Vandenbossche). Steeds vaker wordt ook buiten de twee kernen in Muizen en Knokke gebroed en vervaagt het onderscheid tussen van oorsprong verwilderde vogels en hun volledig wilde soortgenoten die door de ooievaarsdorpen werden aangetrokken tijdens de trekperiodes. Naast de broedparen van Knokke werd in West-Vlaanderen ook gebroed in Damme (toename van 1 paar in 2013 tot 9 paren in 2018). In Oost-Vlaanderen bevindt zich een kleine (geïntroduceerde) populatie in Deinze (Brielmeersen, 4 paren in 2014-2015 en 4-6 paren in 2016-2018). Spontane vestigingen waren er in de wijde omgeving van Lokeren, met solitaire broedgevallen in de Buylaarsmeersen, Daknam en het Verloren Bos en in Berlare. Nabij Geraardsbergen, in Schendelbeke, was in 2013-2018 ook telkens 1 broedpaar aanwezig. Er werden eveneens broedgevallen vastgesteld in Willebroek, Muizen (prov. Antwerpen) en Hofstade (prov. Vl.-Brabant), allen nabij de kern in Planckendael. In 2015-2016 werd eveneens een broedpaar gemeld uit Arendonk nabij Mechelen. In Vlaams-Brabant werd gebroed in Vilvoorde (1 paar, 2014-2016) en Diest (1 paar, 2018). In Limburg ten slotte broedde de soort te Maaseik, Neeroeteren (telkens 1 paar, 2015-2018). In Nederland neemt de soort sinds de jaren ’90 erg snel toe en telde men in 2016 reeds ca. 1000 broedparen.