Nachtegaal

Leefgebied en trend

De populatie van de Nachtegaal is in de loop van de twintigste eeuw op tal van plaatsen in Europa fors gedaald. In de vorige atlasperiode (2000-2002) werd ten opzichte van de jaren ‘70 een sterke afname vastgesteld van ongeveer 40 à 50 % in de Vlaamse broedpopulatie. Ook in de laatste 20 jaar is de populatie achteruitgegaan, van naar schatting nog 1250-1800 paren in de periode 2000-2002 naar ongeveer 700-1200 paren in de periode 2013-2018. Als we enkele regionale aantallen wat naderbij bekijken, zien we bijvoorbeeld in Limburg in de periode 2014- 2016 een lichte toename naar ongeveer 40 broedparen, gevolgd door een daling vanaf 2017, met een dieptepunt van 25 in 2018. De grootste dichtheden haalt deze soort momenteel in de duingebieden langs de kust, in verschillende gebieden langs de Schelde en Rupel, en in o.m. de Nete- en Demervallei. De Nederlandse populatie werd in de periode 2013-2015 geraamd op 5900-7300 broedparen/ territoria, maar ook daar wordt sinds 2017 een daling vastgesteld. Het zwaartepunt van de verspreiding ligt er in de duinstrook, waar vermoedelijk minstens de helft van de Nederlandse Nachtegalen broedt. Het voor vele andere soorten positieve effect van het ouder worden van onze bossen, speelt niet in het voordeel van de Nachtegaal aangezien bij een verder gesloten bladerdek de ondergroei van struwelen afneemt. Door een verlaging van het grondwaterpeil zijn veel bossen ook sterk verruigd. Hoewel de soort een voorkeur heeft voor een rijke ondergroei van struwelen, is een te dichte bedekking van de bodem ongunstig voor deze op de grond foeragerende vogel.