Bouwen aan groenexpertise

Houtsnip

Scolopax rusticola

De houtsnip is de enige bossteltloper. Zijn camouflage is perfect. Baltst in de schemer waarbij hij met vertraagde, stijve vleugelslag in grote banen over het bos vliegt en knorrende en niesende geluiden laat horen. Kan op trek in allerlei bossen en bosjes worden gezien, waarbij vaak met luid klepperende vleugelslagen opvliegt.

Houtsnippen broeden in de vochtige delen van bossen, maar gebruiken voor hun baltsvluchten in de lente en vroege zomer bosranden en open plekken.

Leefgebied en trend

Het louter vaststellen van de aanwezigheid van Houtsnip is in de broedtijd niet zo moeilijk omwille van de vele baltsvluchten in de ochtendof avondschemering en de kenmerkende roep die ze daarbij produceren. Het bepalen van de precieze aantallen is al heel wat lastiger en o.a. omwille van die reden is goed cijfermateriaal over trends in Vlaanderen afwezig. Regionale gegevens en het feit dat de soort haar areaal heeft uitgebreid wijzen echter op een toename in alle provincies. Hoe groot die toename precies is en hoe groot de huidige Vlaamse populatie is, zijn vragen die we hopelijk na het terreinwerk voor de nieuwe vogelatlas beter zullen kunnen beantwoorden. Het blijft ook afwachten in hoeverre de sterke toename van het aantal Everzwijnen in enkele belangrijke bolwerken van Houtsnip negatief zal doorwegen op de populatieaantallen. Ook in de buurlanden worstelt men met het moeilijke inventariseren van deze bosvogel. In Nederland houdt men het op fluctuerende aantallen gedurende de voorbije 4 decennia. Men schat de populatie er op 2200-3500 broedparen. Het aantal territoriale mannetjes werd in Wallonië tijdens de atlasperiode 2001-2007 op 3000 geraamd.

 

Ecologie:

Houtsnippen broeden in bossen van gewoonlijk tenminste enkele tientallen hectares groot. Ze hebben een voorkeur voor bos met open plekken, een plaatselijk natte bodem en een dikke humuslaag. Zeer droge bossen op arme zandgronden zijn vaak niet of dun bezet, uitgestrekte landgoedbossen zijn dat vaak wel. Buiten de broedtijd ook in kleine bosjes, singels en dichte struwelen (in de duinen bijvoorbeeld). Ook wel in tuinen, vooral bij vorst.

Ze eten voornamelijk regenwormen, vooral buiten de broedtijd, maar ook insecten zoals kevers, oorkruipers, duizendpoten. Ook spinnen, naaktslakken, bloedzuigers, pissebedden e.d. De houtsnip zoekt voedsel op de tast door met de snavel te boren in zachte grond, vooral 's nachts ook buiten de dekking van het bos, vb, op weilanden.

Onzen broedvogels trekken vermoedelijk weg naar de Britse Eilanden of Zuidwest-Europa. Doortrekkers uit een gebied tot ver in Noord-Rusland passeren ons land op weg naar dezelfde gebieden. Doortrek vooral tussen half oktober en eind november. Overwintert ook in ons land.

Rode lijst:
Niet bedreigd
Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Vogelrichtlijn:
Nee
Jachtwild:
Nee
Invasieve exoot:
Nee
Soortenbesluit:
Categorie 2 (Beschermd 2)
Status:
Rode Lijst POP-VL KT-VL LT-VL KT-BEL LT-BEL Trend Europa
Bijna in gevaar 250-750 Toename Toename +23% +146% NS
  • Rode lijst: De Rode Lijst-status van de soort in Vlaanderen op basis van Devos et al. (2016)
  • Pop VL: de minimale en de maximale broedpopulatie in Vlaanderen in de periode 2013-2018.
  • KT-Trend: de kortetermijntrend (2007-2018) van de broedpopulatie; VL= Vlaanderen, BEL= België
  • LT-Trend: de langetermijntrend (1980-2018) van de broedpopulatie; VL= Vlaanderen, BEL= België
  • Trend Europa: de gerapporteerde trendrichting op basis van data verzameld in 26 Europese lidstaten in de periode 2008-2018 (bron: www.ebcc.info(opent nieuw venster))
  • NS = niet significant
In samenwerking met: