Bouwen aan groenexpertise

Zachte berk

Betula pubescens

Berken kan je makkelijk herkennen aan hun typische witte schors. Het verschil zien tussen onze twee inheemse berkensoorten Ruwe berk en Zachte berk is niet zo eenvoudig. Zachte berk heeft aan de onderkant van het blad haren tussen de hoofdnerf en de zijnerf. Dit kenmerk moet je bekijken bij wat oudere volgroeide bladeren, want jonge bladeren van Ruwe berk kunnen ook behaard zijn. De jonge takken van Zachte berk zijn behaard, deze van Ruwe berk niet. Je kan ook naar het uiteinde van de takken kijken deze hangen bij Ruwe berk meestal naar beneden, dit is bij zachte berk niet het geval.

Habitat:

Zachte berk is een pionierboomsoort van bossen op vrij vochtige tot natte, venige of zandige tot lemige, eerder voedselarme en zure bodems. De soort komt minder frequent voor op drogere gronden. Het is een snelgroeiende en lichtbehoevende boom, die slechts 80 tot 100 jaar oud wordt. In bossen op zure, vrij voedselarme gronden vindt men de soort vooral terug op vochtigere, lichtrijkere plekken. In natte heidegebieden en in verlandingsstadia van voedselarmer water treedt ze vaak op als pionier in de spontane verbossing. Waar hoogveenvorming optreedt en zich een bos kan ontwikkelen, kan er een berkenbroekbos ontstaan dat door zachte berk wordt gedomineerd. Buiten het bos komt deze boom zelden voor, tenzij in houtkanten langs allerlei waterlopen en sloten op voedselarmere gronden.

is een indicator van een goede toestand voor

Natura 2000: Oude Eiken-Berkenbossen op zeer voedselarm zand (9190)

is een indicator van een goede toestand voor

Natuurstreefbeeld: Voedselarm broekbos (91E0_vo)

is een indicator van een goede toestand voor

Natuurstreefbeeld: Matig voedselrijk broekbos (91E0_vm)

is een indicator van een goede toestand voor

Natuurstreefbeeld: Oude Eiken-Berkenbossen op zeer voedselarm zand (9190)

is een indicator van een goede toestand voor

Natuurstreefbeeld: Ruigt elzenbos (91E0_vn)

Bosbehandeling:
  • geschikte bosboom op zeer natte locaties met kwel, komt daar samen voor met zwarte els. Deze locaties zijn door hun natte kwetsbare bodem niet geschikt voor houtoogst.
Subsidies bij bebossing:
Ja, deze boom mag je gebruiken bij een bebossing of herbebossing waarvoor je subsidies aanvraagt bij Natuur en Bos.
Gebruik:
geneeskrachtige planten
hout en kurk leverende gewassen
Beschikbaarheid markt:
beperkt
Onderscheidende determinatiekenmerken:
  • takuiteinden minder afhangend dan bij B. pendula
  • zachte, donzige twijgen, rondere bladeren en witte schors tot aan stamvoet
  • in de natuur komen vaak kruisingen voor tussen B. pendula en B. pubescens
Geslachtsverdeling:
eenslachtig, eenhuizig
Boomtype:
loofboom
Bladeren:
blad-/naaldverliezend
Groeisnelheid:
snel
Levensduur:
kort
Boomgrootte:

15 - 20 m

Bewortelingstype:
diepwortelend

wortelt dieper dan B. pendula

Kroonvorm:
ovaal

losse, ovale kroonvorm

Kroonbreedte:
gemiddeld 9 meter
Kroondichtheid:
half open kroon
Areaal:

Zachte berk is een Euraziatische soort die voorkomt in de gematigde en koude delen van Europa en Azië, In Europa ont breekt ze enkel in het grootste deel van het Middellandse- Zeegebied en de Balkan, en in Zuidoost-Europa. De soort komt verspreid voor over heel België.

Areaalkaart
verspreidingskaart2006_Zachte_berk.jpg (Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. Van Landuyt Wet al. Nationale Plantentuin, INBO, Flo.Wer)
Verspreiding in Vlaanderen:

Zachte berk is een zeer algemene soort in Vlaanderen. Het zwaartepunt van het areaal ligt in de Kempen. Daarbuiten komt ze ook veel voor in de Vlaamse Zandstreek. In de Polders en in de Duinen ontbreekt ze nagenoeg, in de Leemstreek is ze naar verhouding schaars. In vergelijking met de vorige karteerperiode lijkt zachte berk uit te breiden.

Bodemtype:
Klei
Leem
Zand
Zwaar
Licht
geringe bodemeisen, maar vraagt een open, losse bodem
Bodemvocht:
Nat
Vochtig
Droog
hogere vochtbehoefte dan Betula pendula
Zuurtegraad:
veen- en licht zurige gronden worden goed verdragen
Voedsel:
Min
voedselarm
Max
matig voedselrijk
Gevoeligheid voor spatzout tegen stam:
gevoelig
Gevoeligheid voor verdichting:
gevoelig
verdraagt geen verharding
Gevoeligheid voor zout in wortelzone:
gevoelig
Gevoeligheid voor windworp:
geen verhoogd risico
Gevoeligheid voor takbreuk:
geen verhoogd risico
Gevoeligheid voor zeewind:
gevoelig
Gevoelig voor voorjaarsvorst:
nee
Beter bestand tegen vorst dan B. pendula
Ellenberg licht:
half-lichtplanten
Ellenberg vocht:
indicator van vochtige tot natte standplaatsen, maar ook bestand tegen overstromingen
Ellenberg pH:
zuurindincator
Ellenberg voedselrijkdom:
stikstofarme bodems
Ellenberg wisselende waterstand:
nee
Ellenberg saliniteit:
geen zout verdragend
Ellenberg overstroming:
Deze soort kan niet tegen overstromingen.
Sierwaarde omwille van bladvorm:
Neen, deze boom heeft geen sierwaarde omwille van de bladvorm.
Sierwaarde omwille van schors:
Neen, deze boom heeft geen sierwaarde omwille van de schors.
Periode van uitlopen van het blad:
Bladkleur in de zomer:
Groen
Bladkleur in de lente:
Groen
Bladkleur in de herfst:
Bruin
Geel
Bloemkleur:
Bloemkleur (mannelijk):
geel
groen
Bloemkleur (vrouwelijk):
geel
groen
Sierwaarde omwille van bloei:
Neen, deze boom heeft geen sierwaarde omwille van de bloei.
Bloembeschrijving:
  • mannelijke hangende katjes 6 - 7 cm
  • vrouwelijke opstaande katjes 1,5 - 2 cm
Kiemtijd:
vanaf April tot Mei
Geurend:
nee
Draagt vruchten:
ja
  • afstaande tot hangende vruchtkatjes 2 - 2,5 cm
Sierwaarde omwille van vrucht:
nee
Vruchten zijn eetbaar voor mens:
nee
Vruchten zijn giftig voor mens:
nee
Bestuiving:
windbestuiving
Vruchttype:
eenzadige dopvrucht of noot
Vruchtkleur:
onopvallend
Verbreidingswijze:
dieren
water
wind
Dominante verjonging:
Nee, deze soort kan niet dominant verjongen.
Bladvertering:
snel
Vruchten zijn eetbaar voor dier:
Neen, deze boom heeft geen voor dieren eetbare vruchten.
Herkomst:
oorspronkelijk inheems
Rode lijst:
niet bedreigd
Invasieve exoot:
Nee

Deze pagina werd mogelijk gemaakt door de financiële steun van het LIFE-programma van de EU(opent nieuw venster) in het kader van het LIFE BNIP-project(opent nieuw venster).

Cursussen bij Inverde

Boeken