Bouwen aan groenexpertise

Wilde appel en Eetappel

Malus sylvestris

De Wilde appel, Malus sylvestris subsp. sylvstris is te herkennen aan zijn kleine 3 cm grootte wrange vruchten. De bladeren zijn ellipsvormig en fijn gezaagd. De soort heeft vaak takken die gedoornd zijn. De twijgen, bladeren en de buitenzijde van de kelkbladeren zijn in jonge toestand vrijwel kaal. Eetappels Malus sylvestris subsp. mitis hebben geen takkendoorns en de twijgen, bladeren en kelkbladeren zijn in jonge toestand sterk behaard.

Habitat:

Wilde appel is doorgaans een kleine boom, die men vooral aantreft in lichte bossen met een open structuur: enkel daar kan hij gemakkelijk tot vruchtzetting komen. Van nature moet de soort ook – oorspronkelijk veel (?) – in bosranden en lichte struwelen hebben gestaan. Op dergelijke plaatsen kan men ze ook nu nog waarnemen, zij het zeer zelden in Vlaanderen. Wilde appel gedijt in principe op zowat alle minerale bodemtypen, maar heeft toch een onmiskenbare voorkeur voor voedselrijkere, vochthoudende, eerder neutrale, diepe gronden op leem of voor stenige bodems. Wilde appel is eerder warmteminnend: in reliëfrijke gebieden groeit de soort bij voorkeur op zuidelijk georiënteerde hellingen. Buiten bos en struweel vindt men de soort wel eens in houtkanten en hagen. Veel meer dan wilde appel vindt men verwilderde vormen van eetappel, die opgeslagen zijn uit weggegooide klokhuizen en vruchten. In nogal wat gevallen hebben ze intermediaire kenmerken tussen de gekweekte eetappel en de wilde appel, maar gewoonlijk zijn ze goed te onderscheiden, zeker in de vruchtperiode.

is een waardplant voor

Sikkelsprinkhaan

is een waardplant voor

Heldenboktor

is een waardplant voor

Vliegend hert

is een indicator van een goede toestand voor

Natura 2000: Veldbies-Beukenbossen (9110)

is een indicator van een goede toestand voor

Natuurstreefbeeld: Veldbies-Beukenbossen (9110)

Subsidies bij bebossing:
nee
Wettelijke bepalingen:
Malus is een mogelijke waardplant voor bacterievuur (Erwinia amylovora). Volgens de Belgische wetgeving (KB van 23 juni 2008) moeten ziektehaarden van bacterievuur opgeruimd worden door de zieke plantendelen weg te snoeien, tot minstens 50 cm onder de zichtbare aantasting. Indien nodig moeten aangetaste planten volledig verwijderd worden. Het snoeihout moet vernietigd worden (niet gecomposteerd of versnipperd).
Interessante cultivars:

Malus sylvestris is een van de stamouders van het grote sortiment vruchtrassen dat tegenwoordig gekweekt wordt.

Gebruik:
drachtplant voor bijen
geneeskrachtige planten
hout en kurk leverende gewassen
vruchten
Beschikbaarheid markt:
beperkt
Onderscheidende determinatiekenmerken:

- jonge twijgen roodbruin en soms gedoornd - eivormig tot ovaal glimmend groen blad met een gezaagde bladrand

Geslachtsverdeling:
tweeslachtig
Boomtype:
loofboom
Bladeren:
blad-/naaldverliezend
Groeisnelheid:
gemiddeld

geen literatuurgegevens beschikbaar voor deze parameter, dit is een benadering

Levensduur:
gemiddeld

geen literatuurgegevens beschikbaar voor deze parameter, dit is een benadering

Boomgrootte:
2e grootte

7 - 9 m

Kroonvorm:
rond

onregelmatige, losse, ronde kroon

Kroonbreedte:
gemiddeld 6 meter
Kroondichtheid:
half open kroon
Mycorrhizen:
Blaasvormige-'arbuscular' mycorrhizen
Areaal:

Naargelang van de auteur wordt wilde appel omschreven als een strikt Europese of een strikt Euraziatische soort, waarvoor het bijzonder lastig is het natuurlijke areaal correct af te bakenen. Het gelijktijdig voorkomen van moeilijk te onderscheiden verwilderingsvormen van de eetappel bemoeilijkt de interpretatie. Men neemt aan dat het natuurlijke areaal in West-Europa begrensd wordt door de Britse Eilanden en dat het in het noorden alleen de zuidpunt van Scandinavië omvat. Naar het oosten loopt het areaal vermoedelijk door tot in Europees Rusland. In het zuidoosten lost de soort als het ware op in een ingewikkeld taxonomisch kluwen met de sterk verwante Malus orientalis in het gebied van de Kaukasus, Klein-Azië en Noord-Iran. Mogelijk ligt daar ook het ontstaanscentrum van de eetappel.

Areaalkaart
Verspreidingskaart van Wilde appel en Eetappel, Flora-atlas 2006 (Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. Van Landuyt Wet al. Nationale Plantentuin, INBO, Flo.Wer)
Verspreiding in Vlaanderen:

Appel is in Vlaanderen globaal gesproken algemeen. Uit de streeplijstgegevens is het echter onmogelijk de verspreiding van wilde appel te distilleren. De meeste waarnemers vermelden uitdrukkelijk subsp. mitis (of eetappel). Slechts in een beperkt aantal gevallen werd wilde appel uitgesleuteld en aldus onderscheiden van eetappel. Dergelijke waarnemingen betreffen – buiten de Leemstreek – bijna uitsluitend exemplaren in houtkanten en hagen. Binnen de Leemstreek zijn er af en toe meldingen uit bossen, bijvoorbeeld in het West-Vlaamse heuvelgebied, in de Vlaamse Ardennen, maar vooral in Vlaams- Brabant, waar in het Meerdaalwoud (ten zuiden van Leuven) een kleine concentratie van wilde appels bekend is. De aanwezigheid van wilde appel in houtkanten en hagen houdt waarschijnlijk verband met de al dan niet plaatselijke traditie, die tot in de twintigste eeuw bestond, om eetappels te enten op een onderstam van wilde appel, de zogenaamde wildeling. Vermoedelijk werden daartoe exemplaren van wilde appel in stand gehouden in het wild of zelfs aangeplant in houtkanten en hagen. Ook in bosverband werd er traditioneel zorgzamer omgesprongen met wilde fruitbomen dan met andere bomen. Dat moet er toe geleid hebben dat er vooral binnen grotere bosgebieden wilde appels konden blijven voortbestaan.

Bodemtype:
Klei
Leem
Zand
Zwaar
Licht
voorkeur voor voedselrijke bodems
Bodemvocht:
Nat
Vochtig
Droog
vraagt een goed doorlatende grond
Voedsel:
Min
matig voedselrijk
Max
matig voedselrijk
Gevoeligheid voor spatzout tegen stam:
gevoelig
Gevoeligheid voor verdichting:
gevoelig
verdraagt geen verharding
Gevoeligheid voor zout in wortelzone:
gevoelig
Gevoeligheid voor windworp:
geen verhoogd risico
Gevoeligheid voor takbreuk:
geen verhoogd risico
Gevoeligheid voor zeewind:
gevoelig
Gevoelig voor voorjaarsvorst:
nee
Ellenberg licht:
half-lichtplanten
Ellenberg vocht:
indicator van matig vochtige standplaatsen
Ellenberg pH:
zwakke zuurindicator tot zwakke base-indicator
Ellenberg voedselrijkdom:
matig stikstofrijke bodems
Ellenberg wisselende waterstand:
nee
Ellenberg saliniteit:
geen zout verdragend
Ellenberg overstroming:
Deze soort kan niet tegen overstromingen.
Sierwaarde omwille van bladvorm:
Neen, deze boom heeft geen sierwaarde omwille van de bladvorm.
Sierwaarde omwille van schors:
Neen, deze boom heeft geen sierwaarde omwille van de schors.
Periode van uitlopen van het blad:
Bladkleur in de zomer:
Groen
Bladkleur in de lente:
Bladkleur in de herfst:
Geel
Bloemkleur:
wit
Bloemkleur (mannelijk):
Bloemkleur (vrouwelijk):
Sierwaarde omwille van bloei:
Ja
Bloembeschrijving:

- lichtroze tot witte, enkele bloemen (3 - 4 cm) - bloeit gelijktijdig met het uitlopen van het blad

Kiemtijd:
vanaf Voorjaar
Geurend:
nee
Draagt vruchten:
ja

eivormig tot ronde, groengele vruchten (3 - 4 cm), met een rode blos aan de zonzijde

Sierwaarde omwille van vrucht:
nee
Vruchten zijn eetbaar voor mens:
ja
vaak zuur smakend
Vruchten zijn giftig voor mens:
nee
Bestuiving:
insektenbestuiving
Vruchttype:
pitvrucht
Vruchtkleur:
groen
Verbreidingswijze:
dieren (inwendig)
Verbreidingsstrategie:
seizonale verjonging met behulp van zaden
Dominante verjonging:
Nee, deze soort kan niet dominant verjongen.
Zaadbank:
vergankelijk (zaden overleven zelden langer dan één jaar).
Indicator:
oud bos
Bladvertering:
snel
Vruchten zijn eetbaar voor dier:
Ja, deze boom heeft voor dieren eetbare vruchten.
Herkomst:
oorspronkelijk inheems
Rode lijst:
niet bedreigd
Invasieve exoot:
Nee

Deze pagina werd mogelijk gemaakt door de financiële steun van het LIFE-programma van de EU(opent nieuw venster) in het kader van het LIFE BNIP-project(opent nieuw venster).

Cursussen bij Inverde

Boeken