Natuurdecreet

Het natuurdecreet legt enkele basisprincipes op die iedereen moet volgen met betrekking tot het natuurbehoud. De belangrijkste principes zijn het standstill beginsel en de zorgplicht. Door toepassing van het eerste basisprincipe probeert men er voor te zorgen dat de kwaliteit van de natuur en het milieu niet meer achteruitgaat. De zorgplicht betekent dat iedereen moeite moet doen om zo weinig mogelijk schade aan te brengen aan natuurelementen als er bijvoorbeeld werken worden uitgevoerd. Sterker zelf, als je redelijkerwijze kan weten dat je tijdens een activiteit schade berokkent aan de natuur en je kan die schade vermijden door op een andere manier te werk te gaan dan ben je strafbaar indien je niet kiest voor het onschadelijk alternatief. Het natuurdecreet is volgens een logisch stramien opgebouwd: Art. 2 bevat heel wat definities, er wordt onder meer vastgelegd wat men verstaat onder natuur. Dit is noodzakelijk zodat er bij eventuele overtredingen van de wet, geen discussie kan ontstaan over het feit of het natuurdecreet van toepassing is of niet. Landbouwgewassen, landbouw- en huisdieren worden volgens dit decreet niet tot de natuur gerekend. Art. 3 tot 5 regelen enkele zaken in verband met officiele instellingen die instaan voor (een deel van) het natuurbeleid Art. 6 tot 12 gaan over de doelstelling en de planning van het beleid, onder meer over het natuurrapport en het natuurbeleidsplan Art. 13 tot 16 behandelen de mogelijke maatregelen om de doelstellingen in verband met natuurbehoud van dit decreet te behalen. Art. 17 tot 50 regelen het gebiedsgericht beleid van de Vlaamse Overheid. In deze artikels worden de regels vastgelegd betreffende het VEN (Vlaams Ecologisch Netwerk), het IVON (Integraal Verwevend en Ondersteunend Netwerk), de natuurreservaten, de speciale beschermingszones (SBZ: Habitatrichtlijngebieden en Vogelrichtlijngebieden), verwerving van terreinen, natuurinrichting en natuurrichtplannen. Verder worden ook maatregelen opgelegd voor de bescherming van het natuurlijk milieu. Art. 51 tot 52 leggen de regels vast over de bescherming van dieren en planten, alsook over vergoedingen van schade aan bijvoorbeeld landbouwgewassen die zijn veroorzaakt door beschermde dieren. Tot nu toe worden inheemse planten nog altijd beschermd door een Belgische wet uit 1976, terwijl bepaalde in het wild levende inheemse diersoorten, die niet onder de toepassing vallen van de wetgeving op jacht, riviervisserij en vogelbescherming, beschermd worden door een Belgische wet uit 1980. Het is dus niet zo dat elke soort die voorkomt op de Rode lijst ook effectief beschermd is. Art. 53 tot 55 gaan over de rol van de provincies en gemeenten (zie Gemeentelijk Natuur Ontwikkelingsplan) en over de invulling van de natuureducatie. Art. 56 tot 57bis regelen mogelijke afwijkingen van de in de voorgaande artikels vastgelegde zaken Art. 58 tot 62 gaan over het toezicht op het naleven van het decreet en over mogelijke straffen indien dit niet gebeurt.