Bouwen aan groenexpertise

Omlooptijd

Tijd tussen beheersingrepen

Definitie:

De omlooptijd is de tijd tussen twee beheersingrepen in. De term wordt vooral binnen het bosbeheer gebruikt en slaat dan doorgaans op de tijd tussen twee opeenvolgende dunningen. Omlooptijd is dus gelijk aan dunningsinterval.

Omlooptijden variëren naargelang van de leeftijd van het bos, van de aanwas en van de sterkte van de dunningsingrepen. In jonge aanplantingen die net hun omslagpunt bereikt hebben wordt om de drie of vier jaar gedund. In jong boomhout wordt dit dan standaard voor naaldhout om de zes en voor loofhout om de 8 jaar. In oude bestanden, voor naaldhout bijvoorbeeld na negentig jaar, kan dit oplopen tot omlooptijden van negen voor naaldhout en twaalf jaar voor loofhout.

Uitgebreid:

Bomen of opstanden die rond hun groeipiek zitten kunnen vaker en/of steviger gedund worden. In principe moet opnieuw gedund worden zodra dit wenselijk is voor het behalen van de gewenste bosontwikkeling of ontwikkeling van de toekomstbomen, niet omdat een vast aantal jaar verstreken is. Als met toekomstbomen gewerkt wordt, moet bijvoorbeeld gedund worden zodra een toekomstboom weer vrijgesteld moet worden. In de praktijk wordt echter toch vaak gewerkt met een bepaalde jaarcyclus. In veel gevallen zijn het permanente werkblokken of houwen, waarbij het boseigendom vaak verdeeld is op basis van het dunningsregime. Wordt er bijvoorbeeld elke vijf jaar gedund, dan is het bos verdeeld in vijf werkblokken. Werkblokken helpen om het beheer efficiënt uit te voeren. Alle dunningen en eindkappen die nodig zijn in het werkblok, worden dan geconcentreerd in één periode uitgevoerd. 
Grofweg kan men het dunningsinterval bepalen door de leeftijd van de opstand te delen door 10. Een 30 jaar oud bos zou dan om de 3 jaar gedund moeten worden en een 100 jaar oud bos om de 10 jaar.

Wie kiest voor een korte dunningsinterval kan goed inspelen op de verschillen in groeiritme door oudere opstanden zo nodig over te slaan in een dunningsronde. Een andere mogelijkheid is om de jonge opstanden mee te nemen bij de dunning in een nabijgelegen werkblok. Voordeel van een langere omlooptijd is de minder frequente verstoring door bosexploitatie en kostenbesparing door extensiever beheer.

Lectuur:

Jansen, J., Boosten M., Cassaert, M., Cornelis, J., Thomassen, E., Winnock, M. (2018). Praktijkboek Bosbeheer(opent nieuw venster). Uitgave van Inverde (Vlaanderen) en Stichting Probos (Nederland).