Vormsnoei

Wanneer moet ik in het algemeen snoeien?

In het rustseizoen (als de bladeren van de bomen zijn) groeien loofbomen niet. Een wonde blijft dus langer open waardoor er een grotere kans op infectie door schimmels, bacteriën of virussen is. Het bos is wel makkelijker toegankelijk en men kan de vorm van de boom beter zien. In de lente of vroege zomer hebben sommige soorten zoals esdoorn of haagbeuk een intense sapstroming. De boom verliest dan veel voedingsstoffen en loopt meer kans op infecties. Snoeien valt in deze periode af te raden. Vaak begint deze sapstroom al op het einde van de winter nog voordat de knoppen ontluiken.

Meestal wordt er in de zomer gesnoeid. Het voordeel van in de zomer te snoeien, is dat wonden sneller genezen. Wel bestaat de kans dat de bosbeheerder zich in dit seizoen een weg moet banen door de hoge varens of bramen. Sommige boomsoorten vragen om een specifiek snoeitijdstip, bijvoorbeeld boskers tussen 15 juli en 15 augustus om problemen met gomuitvloei te beperken of esdoorn in de late zomer om bloeden te voorkomen.

Hoeveel moet ik snoeien?

Het is een kunst om juist voldoende te snoeien. Te veel snoeien is zonde van de tijd. Bovendien loopt een te sterk gesnoeide boom het risico om waterlot te vormen en loopt de groei van de boom terug. Een algemene regel is om niet meer dan 30% van de bladmassa weg te nemen. Als er toch veel gesnoeid dient te worden wordt de snoei best verspreid over meerdere jaren of dient de vraag gesteld te worden of het wel de moeite is om deze boom te snoeien. Te lang wachten is ook niet goed want dan worden de takken te dik. Het is niet nodig om alle boompjes te snoeien. Aangezien er uiteindelijk slechts 60-100 bomen overblijven is het voldoende om, verspreid over het bos, 100-200 bomen te snoeien. Op deze manier zijn er later nog voldoende keuzemogelijkheden om de beste toekomstboom te selecteren en bespaart de bosbeheerder zich een hoop werk.

Het snoeien van jonge planten in de praktijk

Bij vormsnoei kijken we vooral naar de toekomstige spil (de stam) van de boom. Die moet gevormd zijn door één duidelijke dominante en rechte tak. Indien dit niet het geval is dienen de concurrenten van de toekomstige spil weg gesnoeid te worden. Daarnaast moeten takken waarvan de hoek tussen de tak en de stam scherp is best weg. Doen we dit niet, dan kan later de schors ingroeien (een plakoksel) en is de kans groot dat de tak afbreekt en een grote wonde achterlaat. Takken waarin de boom duidelijk zeer veel energie steekt zullen snel dik worden en een dominante tak vormen. Deze takken worden ook ‘zuigers’ genoemd. Aangezien we willen dat de boom zijn energie steekt in recht omhoog groeien in de plaats van sterk te investeren in een zijtak is het belangrijk deze op tijd te snoeien. Omdat deze takken belangrijk zijn voor de groei van de boom is het beter om de tak in te korten in de plaats van deze volledig weg te snoeien. Op deze manier wordt de groei van de tak geremd, ontstaat er geen grote wonde en behoud de boom een groter deel van zijn bladmassa.  

Bij het snoeien is het zeer belangrijk de takkrans (ook takkraag genoemd) niet te beschadigen. Deze zone wordt gevormd op de overgang van de stam naar de tak en bezit een groot deel van de groeikracht . Als we deze zone beschadigen zal de boom veel meer moeite hebben om de wonde te overgroeien. Snoeien we te ver van deze takkrans moet de boom heel de dode takstomp overgroeien. Snoei dus best vlak naast de takkrans.

Welk materiaal

Voor het snoeien bestaan er verschillende soorten gereedschap: van een snoeischaartje tot een telescopische kettingzaag. Welk gereedschap u ook gebruikt, zorg ervoor dat het scherp is zodat er een mooie vlakke snoeiwonde ontstaat. Een rafelige wonde groeit moeilijker dicht en gaat sneller infecteren. En het kan raar lijken, maar ontsmet uw gereedschap ook regelmatig. Het kan gebeuren dat bacteriën, schimmels en virussen zich verspreiden via snoeigereedschap.